Կ․Պոլսի հայկական դպրոցների մասին․ «Հարկ է վերլուծել պոլսահայ համայնքի ժողովրդագրական կառուցվածքը»

Իշխան Էրդինչ

Հուլիսի 21-ին կայացած ERVAB-ի (Հայկական հիմնադրամների միություն) վերջին նիստում ERVAB-ի նախագահ Պետրոս Շիրինօղլուն առաջարկեց, որ մեր դպրոցներից մեկը կարող է վերածվել մասնագիտական ​​ավագ դպրոցի, և որ ընդհանուր առմամբ «5 դպրոց և մեկ ավագ դպրոց» բավարար կլինի, ինչպես նաև՝ մեկ մանկապարտեզ։ «Ակօս»-ը շարունակում է քննարկել այս հարցերը նրանց հետ, ովքեր կիսում են այդ գաղափարները։ Այս շաբաթ մենք մեր հարցերն ուղղեցինք Եսայանի ավագ դպրոցի տնօրեն Դենչա Չընարին։ Չընարը շեշտում է, որ մանկապարտեզը պետք է լինի առաջնահերթություն։ Չընարը գտնում է, որ ERVAB-ի հովանու ներքո ժողովրդագրական վերլուծություն անցկացնելու համար ազդեցիկ հանձնաժողովի ստեղծումը մեծ անհրաժեշտություն է, և նշում է, որ ժամանակակից, ընդարձակ համալիրի նախագծումը կարևոր է «մեկ ավագ դպրոցի» մոդելի ավելի արդյունավետ գործունեության համար։

«Ակօս»-Հուլիսի 21-ին կայացած ERVAB-ի վերջին հանդիպման ժամանակ առաջ քաշվեցին դպրոցների ապագայի վերաբերյալ մասնագիտական ​​ավագ դպրոցների և նախադպրոցական հաստատությունների մասին գաղափարներ։ Մեր համայնքում կան նաև մասնագիտական ​​ավագ դպրոցների և նախադպրոցական հաստատությունների պահանջարկ։ Ձեր կարծիքով, ո՞րը պետք է լինի մեր առաջնահերթությունը։

Դենչա Չընար-Թեև մեր համայնքում երկու ոլորտների համար էլ պահանջարկ կա, կարծում եմ, որ կարճաժամկետ հեռանկարում մանկապարտեզներին առաջնահերթություն տալը ավելի ռազմավարական քայլ կլինի։ Քանի որ մանկապարտեզները բավարարում են ընտանիքների կարիքները՝ անվտանգ կրթական միջավայր ստեղծելու, երեխաներին վաղ տարիքից դպրոցի հետ կապելու և առողջ միջավայրում մայրենի լեզուն սովորելու հնարավորություններ ընձեռելու համար, դրանք կարող են զգալիորեն նպաստել աշակերտների թվի աճին երկարաժամկետ հեռանկարում։ Թեև մասնագիտական ​​ավագ դպրոցներն ունեն հասարակության աշխատուժը դիվերսիֆիկացնելու և զբաղվածությանը նպաստելու ներուժ, դրանք պետք է դիտարկվեն ավելի համապարփակ հետազոտություն անցկացնելուց հետո՝ դրանց հիմնման բարձր ծախսերի, որակյալ ուսուցիչների անհրաժեշտության և աշակերտների պահանջարկի վերաբերյալ անորոշությունների պատճառով։

–Մինչ քննարկվում են մասնագիտական ​​ավագ դպրոցների և նախադպրոցական հաստատությունների նման գաղափարներ, առաջնահերթություն է տրվում նյութական հարցին և ակադեմիական հաջողություններին։ Չպե՞տք է արդյոք անդրադառնանք նաև Թուրքիայի հայ համայնքի փոփոխվող ժողովրդագրական պատկերին։

-Մասնագիտական ​​ավագ դպրոցի և նախադպրոցական ծրագրերի պլանավորման ժամանակ գնահատումները հաճախ կենտրոնանում են ֆինանսական ռեսուրսների և ակադեմիական առաջադիմության վրա։ Այնուամենայնիվ, չպետք է անտեսել Թուրքիայի հայ համայնքի փոփոխվող ժողովրդագրական կառուցվածքը։ Ծնելիության անկումը, արտագաղթի աճը և ընտանիքների սոցիալ-տնտեսական պրոֆիլի փոփոխությունները պետք է դիտարկվեն ապագա կրթական պլանավորման հիմնարար պարամետրերի շարքում։ Հետևաբար, ERVAB-ի հովանու ներքո ժողովրդագրական վերլուծություններ անցկացնելու համար ազդեցիկ հանձնաժողովի ստեղծումը կարևորագույն անհրաժեշտություն է։ Նման հանձնաժողովի արդյունավետ գործունեության համար կարևոր է տարբեր ոլորտների փորձագետների ներգրավումը։ Մանկավարժական գործընթացները ղեկավարող կրթական գիտությունների մասնագետները, հուսալի տվյալներ հավաքող և վերլուծող վիճակագիրներն ու տվյալների վերլուծաբանները, սոցիալական փոփոխությունները մեկնաբանող սոցիոլոգները և ծախսերի վերլուծությանը ու ռեսուրսների պլանավորմանն աջակցող տնտեսագետները՝ բոլորը ապահովում են գործընթացի սահուն ընթացքը։ Ավելին, դպրոցների տնօրենները, ուսուցիչները, հիմնադրամների և ծնողների ներկայացուցիչները նույնպես պետք է լինեն այս կառուցվածքի ակտիվ շահագրգիռ կողմեր, և ռազմավարական պլանավորումը պետք է աջակցվի 5-10 տարվա կանխատեսումներով։

–Արդյո՞ք 5 դպրոց-1 ավագ դպրոց համակարգը կարող է փոխել այս ընթացքը։ Հաշվի առնելով աշակերտների թվի նվազումը, աճող ծախսերը և փոփոխվող ժողովրդագրական պատկերը՝ ի՞նչ պետք է արվի հայկական դպրոցների ապագայի համար։

-«5 դպրոց, 1 ավագ դպրոց» մոդելն առաջարկում է այնպիսի առավելություններ, ինչպիսիք են ռեսուրսների ավելի արդյունավետ օգտագործումը, ակադեմիական անձնակազմի ամրապնդումը և աշակերտների միջև սոցիալական և մշակութային փոխազդեցության աճը։ Մեծ դպրոցը մեկ տանիքի տակ կարող է ամրապնդել միասնության և համերաշխության զգացումը, ամրապնդել սոցիալական պատկանելությունը և մեր աշակերտներին ապահովել հավասար հնարավորություններով։ Ժամանակակից, ընդարձակ համալիրի նախագծումը կարևոր է, որպեսզի այս մոդելն ավելի արդյունավետ գործի։ Այս կառուցվածքը, որը կաջակցի աշակերտներին մարզական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում, պետք է նաև թույլ տա ակադեմիական բազմազանություն։ Համալսարանի մեկ հատվածը կարող է կառուցվել որպես գիտական ​​ավագ դպրոց, մինչդեռ մյուս հատվածները կարող են նախագծվել հասարակական գիտությունների և լեզուների մասնագիտացման հնարավորություններ առաջարկելու համար։ Այս մոտեցումը կնպաստի աշակերտների ճիշտ ուղղորդմանը՝ ըստ նրանց հետաքրքրությունների և կարողությունների։ Միակ ավագ դպրոցը պետք է տեղակայված լինի ռազմավարական վայրում՝ Ստամբուլի երթևեկությանը հեշտ հասանելիությամբ, և պետք է հաշվի առնվեն աշակերտների տեղափոխման և անվտանգության հետ կապված լրացուցիչ ծախսերը։ Հետևաբար, համակարգի ներդրման գործընթացում պետք է իրականացվի փուլային ծրագիր։ Մոդելը պետք է փորձարկվի փորձնական նախագծերի միջոցով, գործընթացը պետք է գնահատվի աշակերտների և ծնողների արձագանքների հիման վրա, և պետք է ամրապնդվեն տարածաշրջանային համագործակցության ցանցերը։ Ես կարծում եմ, որ տարածաշրջանային համագործակցության միջոցով, հայկական դպրոցների ռեսուրսները, ակադեմիական անձնակազմը և աշակերտական ​​ներուժը համատեղ օգտագործելով, կարելի է ստեղծել ավելի ուժեղ, ավելի կայուն և ավելի արդյունավետ կրթական ցանց։ Կարծում եմ, որ նման նախագծի իրականացումը կարող է դրական ազդեցություն ունենալ մեր հասարակության վրա։ Այս առիթով խաղաղ և արդյունավետ ուսումնական տարի եմ մաղթում իմ բոլոր գործընկեր վարչական աշխատակիցներին, ուսուցիչներին, աշակերտներին, ծնողներին, հիմնադրամի խորհրդի նախագահներին և անդամներին, ինչպես նաև հիմնադիր ներկայացուցիչներին ։

https://www.agos.com.tr/tr/yazi/35636/okullarimiz-icin-nasil-bir-gelecek-dusunmeliyiz-ermeni-toplumunun-demografik-yapisi-analiz-edilmeli

Թարգմանեց Տիգրան Չանդոյանը

www.akunq.net