կարևոր
3166 դիտում, 3 ամիս առաջ - 2024-06-03 21:02
Հասարակություն

Հայրաքաղաքի երկրորդ խորհրդանիշը՝ մուշուրբան

Հայրաքաղաքի երկրորդ խորհրդանիշը՝ մուշուրբան

Գյումրեցի Ժամակոչյանների բնակարանը գտնելու համար ընդամենը պետք է հետևել մուրճի ձայնին։ Բացելով բնակարանի դուռը` անմիջապես հայտնվում ես վարպետ Էդիկի արհեստանոցում, որտեղ ամեն օր պատրաստվում է հայրաքաղաքի երկրորդ խորհրդանիշը՝ մուշուրբան։Արհեստանոցում դրված գործիքների մի մասը, ինչպես նաև արհեստը, Էրզրումից են բերել։

Պղնձից, լատունից, արծաթից և  ոսկուց պատրաստվող բաժակի ամբողջ հմայքը նրա ձայնային էֆեկտի մեջ է,որը հեղինակել է Էդուարդի հայրը՝ վարպետ Սուրենը։ Ասում է, որ   1950-ականներին է հայրը սկսել տեղադրել այդ կիսակլորը որի մեջ երկու հատ անցք կա դեմ դիմաց, որտեղ որ բռնակն է։ Այնուհետև դիմում է թոռանը որպեսզի ցույց տա իր արծաթե բաժակը․ վարպետ Էդիկը ցույց է տալիս բաժակի ներսում գտնող անցքերը, ապա ջուրը լցնում է  բաժակի մեջ և  բռնակի մոտից թեքելով ներկաներին ունկնդիր է դարձնում ձայնին:

Վարպետ Էդիկը ոսկուց մուշուրբա պատրաստելու պատվեր էլ է ունեցել։ Աջարիայի նախագահ Ասլան Աբաշիձեի համար են եկել և պատվիրել, երբ հարցրել է՝ ում համար է, ասել են դու պատրաստելուդ նայիր, հետո է իմացել՝ ում համար է:

Ներկայումս պատրաստող ներկան, սակայն, ինչպես վարպետն է նշում, միայն նմանեցնողներ են։ Կրկին ձեռքն է վերցնում իր պատրաստածը և ցույց է տալիս, որ բաժակի իրանը թիթեղի մեկ կտորից է, իսկ մյուսները պարզապես մի քանի մաս իրար են միացնում։

Ժամակոչյանները արհեստը հորից որդուն են փոխանցում, չնայած մեկ անգամ բացառություն է արել վարպետը։ Սովետական միության ժամանակ Ավտոբուսների վերանորոգման գործարան է եղել Գյումրիում, որի գլխավոր ինժեները արհեստը սովորելու ցանկություն է հայտնել, բայց չորս օր է դիմացել։ Ինչու հարցին պատասխանում է. «Սաութ ժամ պետք է ծեծես, ութ ժամ հնարավո՞ր է, գլուխ է պետք, որ դիմանա»:

Այժմ վարպետի որդին է պատրաստում մուշուրբաները, մինչ ես զրուցակիցս հետ էի խոսում, նա արհեստանոցում հերթական պատվերն էր պատրաստում։
Դռան զանգը խլեցրեց մուրճի ձայները, տարեց տղամարդը ներս եկավ, պարզվեց, որ պատվերի հետևից է եկել։