Գիրք ընդդեմ վեհ գաղափարների. «Սպիտակ թուղթ»-ը` ջնջոց, որ ջնջում է հայրենասիրությունն ու ապրումակցումը և թմրեցնում թուրքական սպառնալիքը (մաս 8)

Դեպտեմբերի 15-ին Ազգային ժողովում Փաշինյանի գլխավորած «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության հետ հանդիպում ունենալուց հետո Ժիրայր Լիպարիտյանը, պատասխանելով լրագրողների հարցերին, մասնավորապես՝ Արծվիկ Մինասյանի մտքին, թե՝ ի՞նչ հարաբերություններ հաստատես մի հարևանի հետ, որն ուզում է քեզ ոչնչացնել, պատասխանեց․  «Արծվիկ Մինասյանն ապրել է Հայաստանում, մորթվե՞լ է: 30 տարի ասում է, որ մորթվելու ենք, մորթվե՞լ ենք»:

Սա ուղղակի ծաղր է ադրբեջանցիների ձեռքով բոլոր զոհվածների ու նրանց հարազատների նկատմամբ՝ սկսած սպա Գուրգեն Մարգարյանից, որին կացնահարող Ռամիլ Սաֆարովը Ադրբեջանում ազատություն ստացավ ու հերոսացվեց, մինչև վերջին՝ 44-օրյա պատերազմի զոհերը, մանավանդ՝ Հադրութի ու Շուշիի խաղաղ բնակիչների սպանությունները։

«Սպիտակ թուղթը» Հայաստանի Հանրապետություն պետության գաղափարը տեսնում է միայն այդ տարածքում բնակվող անձանց շահերի բավարարման մեջ, այսպես՝ գրում է.

«Կառավարությունը եւ քաղաքական ուժերը չպետք է ազգային օրակարգը շփոթեն պետության օրակարգի հետ։ «Ազգը» ներառում է բոլոր հայերին՝ անկախ նրանից, թե որտեղ են նրանք գտնվում, ինչ վարչակարգերի ու կառավարությունների ներքո են ապրում։ Պետությունը տարածքայնորեն սահմանված միավորում է՝ հստակ սահմանված բնակչությամբ, որի անվտանգության ու բարեկեցության համար պետությունը պատասխանատու է միջազգային իրավունքներով ու պարտականություններով։ Պետությունն ունի կառավարություն, որը պատասխանատու է իր ժողովրդի առջեւ եւ նրա համար։ Պետության ու ժողովրդի, որի համար այդ պետությունը պատասխանատու է, կենսական շահերը չպետք է թուլացվեն, նույնիսկ՝ տապալվեն, փորձելով դա հաճելի դարձնել սփյուռքյան համայնքներին»։

Տարօրինակ է։ Ինչո՞ւ։ Նախ՝ եթե այս գաղափարը ասում է Հայաստանի քաղաքացին, բանավեճ է ծագում՝ հետևյալ հարցերով՝ իսկ սփյուռքահայերի, Արցախի ու Ջավախքի, Աբխազիայի, Վրաստանի, Ռուսաստանի, Սիրիայի, Լիբանանի և այլ երկրների հայության իրավունքներով ո՞ր պետությունը պիտի հետաքրքրվի, եթե ոչ՝ հայկական։ Ինչպե՞ս է լինում, որ, օրինակ, Իտալիայի պետությունը շահագրգիռ է սփյուռքում բնակվող իտալացիների շահերով, Հունաստանի պետությունը՝ հունական Սփյուռքով, իսկ Հայաստանի պետությունը պետք է այնքան  ամփոփվի իր տարածքի ներսում, որ միայն իր ներսի բնակչների շահերը հետապնդի, մի պետություն, որը ստեղծվելիս իրեն հռչակում էր ամբողջ աշխարհի հայերի պաշտպանը, և մի ժողովուրդ, որի գերակշիռ մասը դրսում է բնակվում։ Հաջորդը՝ ազգը քաղաքական միավոր է, եթե ազգի մի մասի շահերը հակասում են մյուս մասի՝պետության մեջ բնակվողների շահերին ապա ազգը կիսվեց, դարձան երկու, երեք ազգ։ Ուրեմն «Սպիտակ թուղթը»  ոչ թե պետք է «ազգ» հասկացությունը օգտագործի, այլ էթնոս, և այդ էթնոսի մեջ «Սպիտակ թուղթը» գրքի հեղինակները ներկայացնում են Հայաստանի այն քաղաքական շրջանակներին, որոնք 29 հազար քառակուսի կիլոմետր Հայաստանի սահմաններից դուրս որևէ գաղափար, հետաքրքրություն չեն տեսնում, եթե գաղափարական անուն տանք՝ սա լոկալ նացոնալիզմ է (տես՝«Մեծ դավաճանություն. երբ էթնոսը տարանջատվում է երեք քաղաքական ազգի»)։

Բայց այս խոսքը գրում են սփյուռքահայերը, որ պետք է ենթադրել, որ այլևս սփյուռքահայի որևէ գաղափար, իղձ չունեն, որ հայկական պետությանը հորդորում են հրաժարվել Սփյուռքի, սփյուռքահայերի իրավունքներից ու իղձերից, նաև՝ Արցախի ժողովրդի իրավունքներից։

Այսպիսով՝ «Սպիտակ թուղթի» տեսլականում Հայաստանը որևէ վերանձնային գաղափարից զուրկ, իրենց խոսքով ասած՝ «վեհ գաղափարներից» հրաժարված, սպառողական հասրակության մի տարածք է, որտեղի բնակիչները միայն եսասիրաբար իրենց  նյութական շահի մասին պետք է մտածեն  և այդ շահի համատեքստում, հրաժարվելով արդարություն, հիշողություն, հայրենակից հասկացություններից, այդ տարածքը փռեն թուրքական պետությունների առաջ։ Եթե այս գաղափարին էլ անուն տանք, ապա այն մաքուր նոր ազատականությունն է, որն առաջ են տանում ԱՄՆ-ը և Եվրամիությունը՝ Հայաստանին դրդելով «հրաժարվել «պատմական կաղապարներից» (ԱՄՆ նախագահ Թրամփի անվտանգության գծով խորհրդական Ջոն Բոլթոնի հորդորն էր Հայաստանի բնակչությանը), Արցախի ժողովրդին թողնել բախտի քմահաճույքին, Հայ դատից հրաժարվել, Ռուաստանին հեռացնել տարածաշրջանից և երկիրը փռել  թուրքական պետությունների առաջ։

Բայց ազգային ու պետական շահերի հակադրությունը ինքնին  թակարդ է, որ թյուր կարծիք է ստեղծում, թե նա, ով առաջարկում է ազգային շահը մի կողմ դնել հանուն պետության, իսկապես մտահոգ է Հայաստանի Հանրապետության   և նրա տարածքում ապրող ժողովրդի, որ մեծ մասամբ հայ են, ճակատագրով։ Անհնար է, որ  Հայաստանի ճակատագրով մտահոգ քաղաքական վերլուծության հեղինակները ոչ մի պարբերությամբ չանդրադառնային, թե ինչ սպառնալիք է կախված Հայաստանում բնակվող այն անձանց գլխին, որոնք միայն հայ են ՝անկախ նրանից՝ ուզում են թուրքերի հետ հաշտվել, թե՝ չեն ուզում, որ Ադրբեջանը տասնամյակներ հակահայ, ֆաշիստական քաղաքականություն է մշակել, սերունդներ կրթել հայերին վերացնելու մոլուցքով։ Ադրբեջանում հայը որևէ ծագմամբ օրենքից դուրս է, ոտքը հայտնվի Բաքվի օդանավակայանում՝ կալանավորվում է։ Օլեգ Այրապետովը այն հարցին՝ եթե Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պայմանագիր ստորագրվի, հնարավո՞ր է փոխի Ադրբեջանի հակահայ քաղաքականութունը, պատասխանում է. «Չի փոխի։ Պետք է հասկանալ, որ Ադրբեջանը քաղաքական ազգ է դարձել հայերի նկատմամբ ատելության  հիման վրա։ Դա դաստիարակվել է տասնամյակների ընթացքում։ Հրաժարվել դրանից նույնիսկ հաղթանակած Իլհամ Հեյդարովիչը չի կարող։ Նա չի կարող ասել՝ վերջ, մենք կանգ ենք առնում, մենք արդեն ամեն ինչ արել ենք։ Երբ 30 տարի մի քանի սերունդ մեծացել է այն հավատով, որ՝ այս հողերը մերն են, որոնք գրավել են հայերը՝ Իրիվան թե Ուրուվան, Ուչմիածին, և այդպես շարունակ։ Այո, Ալիևն էլ չի ուզում կանգ առնել, նա բավականաչափ հետևողական է և ակնհայտորեն համն ընկել է բերանը»։

Իսկ Թուրքիայի համար՝ հարցրեք թուրք որևէ առաջադեմ մտավորականի, թե հայն ով է Թուրքիայի պետական քաղաքականության համար, կասեն՝ թշնամի։ Թուրքիայի համշեն մտավորական, ակտիվիստ Ջեմիլ Աքսուն ասում է. «Թուրքիայում բոլորի գիտակցության մեջ նստած է, որ Թուրքիան երեք թշնամի ունի` հայերը, ալևիները և կոմունիստները: Դա արտացոլվում է նաև դասագրքերում և խոսվում է նրանց մասին թշնամական արտահայտություններով` հպարտ ենք մենք, որ  թուրք ենք, թուրքից լավը չկա, մեր բոլոր հարևանները աչք ունեն մեր հողերին, այս բոլորը դասագրքերում արտահայտվում է: Իշխող գաղափարախոսությունն այն է, որ ովքեր թուրքերեն են խոսում, քաղաքակիրթ են, իսկ  մնացած լեզուները համարվում են վայրենի մարդկանց լեզուներ, և այս մոտեցումը ամբողջ ժողովրդի մեջ մտցվում է» (տե՛ս «Ովքեր են նրանք. մուսուլման հայախոս համշենցիները»): Էրդողանը Բաքվի ռազմական հաղթական շքերթին Էնվերին է ոգեկոչում, իսկ Ալիևը Բաքվի կենտրոնում հայ զինվորների խրտվիլակների ցուցահանդես է բացում, իսկ Արցախում էլ արանք են գտնում խաղաղապահների միջից, որ խաղաղ արցախցի բնակչի սպանեն (արդեն երկու հոգու սպանել են)։

Եվ 30 տարվա անկախության պատմությունն էլ է վկայել, որ համազգային գաղափարներով տոգորված գործիչների ղեկավարման տարիներին Հայաստանը տնտեսապես զարգացել է, և անվտանգությունը պահպանվել է, իսկ ամեն գնով Թուրքիայի ու Ադրբեջանի հետ բարեկամանալու ձգտող 29 հազար քկմ-ական գործիչների իշխանության ժամանակ՝ Հայաստանը պատերազմի մեջ է մխրճվել ու, հազարավոր զոհեր տալով, պարտվել ու ոչ միայն Արցախի մի մասն է կորցրել, Արցախի պետականությունը կործանել, այլև դեռ Հայաստանի այդ 29 հազար քառ․ կմ-ից է տարածքներ հանձնում, ու չի կարողանում պաշտպանել հենց այդ 29 հազար քառ․ կմ-ի վրա ապրող բնակչությանը, բայց թուրքերի հետ հաշտվելու համար պատրաստ է այդ 29 հազար քառ․ կմ-ից էլ զիջել, երկիրը դարձնել 28, 27….

Ուրեմն ո՞ւմ շահերն է արտահայտում «Սպիտակ թուղթը», արդյո՞ք ներսից հայկական դiմադրությունը թուլացնելով՝ Թուրքիային ու Ադրբեջանին ծառայություն չի մատուցում, իսկ ավելի գլոբալ մասշտաբով՝ ԱՄՆ-ի ծրագիրն է իրագործում՝ Հայաստանն ամեն կերպ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի հետ «հաշտեցնելու» միջոցով Ռուսաստանի ռազմական ներկայությունը հեռացնել Հայաստանից, և եթե այդ «ամեն կերպովի» գինը կարող է լինել Հայաստանից հայերի զանգվածային արտագաղթը, Հայաստանը հայերից դատարկելն ու նրանց տեղը թուրքերով բնակեցելը, ապա ԱՄՆ-ին և ՆԱՏՕ-ին չի հուզում, նրանք ամեն գնի պատրաստ են իրենց ծրագրերն իրականացնելու համար։

Վահան Իշխանյան

Մաս 1՝ այստեղ

Մաս 2՝ այստեղ

Մաս 3՝ այստեղ

Մաս 4՝ այստեղ

Մաս 5՝ այստեղ

Մաս 6՝ այստեղ

Մաս 7՝ այստեղ