Լուիս Ալմակրոյի զօրակցական նամակը` նախագահ Արայիկ Յարութիւնեանի եւ մասամբ նորին

Անցնող 15 հոկտեմբերին, Ամերիկեան Պետութիւններու Կազմակերպութեան (Օ.Էյ.Էս) ընդհանուր քարտուղար Լուիս Ալմակրօ նամակ մը յղած էր Արցախի նախագահ Արայիկ Յարութիւնեանի, ուր անվերապահ զօրակցութիւն կը յայտնէր Արցախի ժողովուրդին` Ազրպէյճանի հետ պատերազմի կապակցութեամբ: Աւելին, ան կը նշէր ազրպէյճանի նախայարձակ հանգամանքը, թուրքիոյ յստակ մասնակցութիւնը Պաքուի կողքին եւ Արցախի ինքնորոշման իրաւունքը: Նոյնպէս պէտք է արձանագրել պատերազմի առաջին օրերուն իսկ անոր ուժեղ ու հիմնաւորուած նամակը ուղղուած Ուաշինկթընի մէջ ազրպէյճանի դեսպանին։

Քաղաքական կարեւոր այս կեցուածքը ըստ արժանւոյն գնահատելու համար պէտք է յաւելեալ լուսաբանութիւններով սեփականութիւնը դարձնել հասարակական կարծիքին:

Ուրուկուայցի Ալմակրոյի ղեկավարած Միջազգային այս կազմակերպութիւնը հիմնուած է 1948-ին եւ գործնապէս աշխատանքի սկսած է 1951-ին: Անոր անդամ են ամերիկեան ցամաքամասի (հարաւային, կեդրոնական, հիւսիսային) 35 պետութիւններ, ինչպէս նաեւ 67 դիտորդ երկիրներ աշխարհի տարածքէն, որոնց շարքին Եւրոպայէն: Կազմակերպութեան կեդրոնը Ուաշինկթըն է: Կազմակերպութեան հինական նպատակը ժողովրդավարութեան եւ մարդկային իրաւանց պաշտպանութիւնն ու ամրապնդումն է, ինչպէս նաեւ փտածութեան դէմ պայքարը: Իրաւաբան Ալմակրօ ընդհանուր քարտուղարի այս բարձրագոյն պաշտօնը կը վարէ 2015 մայիսէն ի վեր:

Ալմակրոյի հետ Ուրուկուայի հայ համայնքին կապերը սերտ են: Ուրուկուայի ՀՅԴ հայ դատի յանձնախումբը, ինչպէս նաեւ տեղւոյն ՀՅԴ յաջորդական մարմիններ անոր հետ տարած են ու կը շարունակեն տանիլ նկատառելի աշխատանք: Անշուշտ ընդգծելի է նաեւ ՀՅԴ Բիւրոյի էական ներդրումը սոյն հոլովոյթին մէջ։

Ալմակրոյի հետ սերտ գործակցութիւնը արդէն ունի տաս տարուան կեանք: 2010-ին սկսած այս գործակցութեան նպատակը այն ժամանակ արդէն Արցախի ինքնորոշման իրաւունքի ձեռքբերումն էր: Օրին Ալմակրօ Ուրուկուայի արտաքին գործոց նախարարն էր: Այնուհետեւ այս գործակցութիւնը հետզհետէ ամրապնդուեցաւ եւ երկուստեք փոխադարձ վստահութիւն ստեղծուեցաւ:

2011-ին, Ալմակրօ մասնակցեցաւ հայ դատի կազմակերպած սեմինարին, Ուրուկուայի Խորհրդարանին մէջ, որ այն տեղ գրաւեց մամուլին մէջ: Տարի մը ետք, մայիս 2012-ին ան ՀՅԴ հայ դատի պատասխանատուներու ընկերակցութեամբ մեկնեցաւ Երեւան, ապա նոյն տարուան նոյեմբերին Ուրուկուայի բազմակուսակցական պատուիրակութեամբ մը մեկնեցաւ Ստեփանակերտ եւ հանդիպում ունեցաւ նախագահ Բակօ Սահակեանի հետ:

Պատուիրակութիւնը կը գլխավորէր Երեսփոխանական Ժողովի նախագահ Խորխէ Օրրիքօ,
որ խօսք առաւ Արցախի Ազգային Ժողովի յատուկ նիստին ընթացքին։

Այնուհետեւ, 2015-ին, 2016-ի քառօրեայ պատերազմին, անցնող ամրան Տաւուշի ճակատամարտին թէ ներկայ պատերազմին, ՀՅԴ հայ դատի սերտ գործակից, հայաստանի, Արցախի, հայ ժողովուրդի անկեղծ բարեկամ Ալմակրօ միշտ ալ արտայայտուեցաւ ի նպաստ հայկական կողմին, յանուն արդարութեան, հականէ անուանէ դատապարտելով ազրպէյճանն ու թուրքիան:

Ծանօթ է, որ հայ-ուրուկուայեան սերտ յարաբերութիւնները կու գան առաւելաբար 1965-էն, Հայոց Ցեղասպանութեան յիսնամեակէն, երբ հարաւամերիկեան այս երկիրը իր խորհրդարանին ճամբով հանդիսացաւ աշխարհի առաջին պետութիւնը, որ պաշտօնապէս ճանչցաւ Ցեղասպանութիւնը: Աւելին, 1970-ին, Սեւրի դաշնագրի յիսնամեակին առիթով Ուրուկուայի խորհրդարանի զոյգ պալատները որոշում կայացուցին Հայկական Հարցի լուծման վերաբերեալ Սեւրի Դաշնագրի հիման վրայ, եւ հարցը տանիլ ՄԱԿ-Ի Ընդհանուր Ժողովին, որ իրականացաւ 1971-ին, երբ Ուրուկուայի պատուիրակութիւնը այդ աշխատանքը նախաձեռնեց Նիւ Եորքի մէջ:

Կարեւոր է նշել նաեւ, որ սոյն պատուիրակութեան կ‘ընկերակցէր ՀՅԴ Հայ Դատի Յանձնախումբի ներկայացուցիչը։

Հուսկ, Ալմակրոյի հայանպաստ դիրքորոշումը անպայմանօրէն կը բխի նաեւ հայեւուրուկայեան բարեկամական երկարամեայ այս յարաբերութենէն: