Վրացական իշխանությունները հայտնել են վրաց-ադրբեջանական սահմանի վիճելի հատվածում վանքերի մասնակի բացման մասին

Դավիթ Գարեջի համալիրի Ուդաբնո և Չիչխիտուրի վանքերը, որոնք փակվել են Ադրբեջանի հետ սահմանային բախման պատճառով, վրաց հոգևորականների համար կբացվեն հոկտեմբերի 11-ից: Պատրիարքարանը հայտարարել է, որ իրավունք ունի տիրապետելու այդ վանքերին. հայտնում է kavkaz-uzel.eu-ն։

Վրաց-ադրբեջանական սահմանային վեճը սրվել էր ապրիլին, երբ ադրբեջանցի սահմանապահները փակել էին Ուդաբնո վանք գնացող վանականների, ուխտավորների և զբոսաշրջիկների ճանապարհը: Մայիսին վրացական կողմի բողոքի ցույցերը խթանեցին վիճելի վայրում ճանապարհի կառուցումը: Հուլիսին Դավիթ Գարեջի վանական համալիրում բախում տեղի ունեցավ ադրբեջանցի սահմանապահների և վրացի ակտիվիստների միջև: Հոկտեմբերի 6-ին Ադրբեջանը վանական համալիրի տարածքում բացեց նոր անցակետ ՝ Քեշիքչի գալա, և սահմանապահներին հանձնարարվեց «պաշտպանել ադրբեջանցի ժողովրդի պատմական և մշակութային ժառանգությունը»:

Վրաստանի մշակութային և կրոնական ամենակարևոր տեսարժան վայրերից մեկի ՝ Դավիթ Գարեջի վանական համալիրի շուրջ վեճը շարունակվում է ՝ պայմանավորված Ադրբեջանի հետ երկրի սահմանի սահմանազատման գործընթացի անավարտությամբ: Փետրվարին Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին Ադրբեջան կատարած այցի ժամանակ հայտարարեց, որ ընդհանուր սահմանի հարցը կլուծվի մինչև տարեվերջ: Ադրբեջանցի քաղաքագետներն ու պատմաբանները ամբողջությամբ բացառել են Ադրբեջանի կողմից վանական համալիրի մի մասի զիջման հնարավորությունը: Ինչպես վրացի, այնպես էլ ադրբեջանցի ակտիվիստները բողոքի ցույցեր էին անցկացնում սահմանի վիճելի հատվածում գարնանը և ամռանը:

Ուդաբնո և Չիչխիտուրի վանքերը այցելությունների համար բաց կլինեն հոկտեմբերի 11-ից: Այսօր կառավարության նիստում ասել է Վրաստանի վարչապետ Գեորգի Գախարիան: «Ուզում եմ ասել, որ վաղվանից համալիրում գոյություն ունեցող եկեղեցիները կբացվեն հոգևորականության համար»,- նշել է նա։

Կառավարության ղեկավարը հայտնել է նաև, որ վիճելի տարածքում գտնվող սահմանային գիծը դեռ որոշված չէ: Խնդրի լուծման վրացական մոտեցման «ամենակարևոր բաղադրիչը», ըստ վարչապետի, եկեղեցու շահն է: Միևնույն ժամանակ, Գախարիան վրացիներին կոչ է արել չափազանց զգույշ լինել իրենց հայտարարություններում և գործողություններում:

Զբոսավար Զվիադ Անանիաշվիլին նշում է, որ Ուդաբնո և Չիչխիտուրի վանքեր մուտքը փակվել է հուլիսի 15-ից:

Սահմանազատման հանձնաժողովի ղեկավար Լաշա Դարսալիան տեղեկացրել է, որ փորձագետներն ավարտել են աշխատանքն անցած շաբաթ, և այժմ հանդիպումներ են նախապատրաստվում ադրբեջանական կողմի հետ: «Այս հարցը բավականին բարդ է, և մենք հուսով ենք, որ գործընկերային հարաբերությունների հիման վրա կարող ենք աստիճանաբար ելք գտնել ստեղծված իրավիճակից մեր ադրբեջանցի գործընկերների հետ»,- նշել է նա։

Վանքերի բացման մասին հայտարարությունն արվել է Վրաստանի վարչապետի՝ Ադրբեջան պաշտոնական այցից անմիջապես հետո, որտեղ Գախարիան հանդիպել է նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ: Դրանից առաջ ՝ հոկտեմբերի 1-ին, վրաց պատրիարքարանը պաշտոնական նամակով դիմել էր վարչապետին, որում իր սեփականությունն էր համարում Ուդաբնո և Չիչիտուրի վանքերը:

«1996 թվականի հունիսի 13-ին երկու երկրների իշխանությունները վերահաստատել են սահմանը գծելու համաձայնությունը՝ 1936-1938 թվականների քարտեզին համապատասխան,- հիշեցնում է պատրիարքարանը:- Երկու կողմերն էլ ընդունեցին, որ, համաձայն այդ քարտեզի, Ուդաբնոն և Չիչխիտուրին գտնվում են Վրաստանի տարածքում (ի տարբերություն [վանքի] Բեթուբանի, որը համալիրի մաս է և գտնվում է ադրբեջանական կողմում): Այդ պատճառով, 1991 թվականի ապրիլի 21-ի կառավարության թիվ 315 հրամանով, Դավիթ Գարեջի համալիրի տարածքները, այլ տարածքների հետ, որպես սեփականություն, անցել են վրաց պատրիարքարանին»:

Համայն Վրաստանի կաթողիկոս-պատրիարք Իլիա Երկրորդի նամակում նշվում է, որ սեփականության իրավունքն ապահովված էր 2002-ին պատրիարքարանի և վրաց իշխանությունների միջև կնքված համաձայնագրով, ըստ որի ՝ բոլոր եկեղեցիները, վանքերը և դրանց տակ գտնվող հողերը պատկանում են եկեղեցուն, մինչդեռ՝ այս տարի Ուդաբնո և Չիչիտուրի վանքերը «գործնականում հանվեցին» և փակվեցին ինչպես ուխտավորների, զբոսաշրջիկների, ինչպես նաև հոգևորականների այցելությունների համար: Պատրիարքարանը հույս է հայտնել, որ ադրբեջանական կողմը չի միջամտի այդ վանքեր այցելություններին: