Բուն խնդիրները թողած՝ իշխող քաղաքական ուժն իր առջև այսրոպեական քաղաքական նպատակներ է դնում. Ռուբեն Մելիքյան. «Փաստ»

«Փաստ»-ը գրում է. «Նախորդ տարի այս օրը 33 պաշտոնաթող նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին մեղադ­րանք էր առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1-ին հոդվածի 1-ին մասով այն բանի համար, որ նա «այլ անձանց հետ նախնական համաձայնությամբ տապալել է ՀՀ սահմանադրական կարգը»։ Այս մեկ տարվա ընթացքում եղան բազմաթիվ գոր­ծընթացներ՝ թե՛ գործի շրջանակներում, թե՛ դրանից դուրս՝ ավելի լայն՝ դատաիրավական ընդհանուր համակարգի շուրջ։ Դիտարկելով վերոնշյալ գործի մեկ տարվա ընթաց­քը՝ «Իրավական ուղի» հ/կ համահիմնադիր, արդարադատության նախկին փոխնախա­րար Ռուբեն Մելիքյանը «Փաստի» հետ զրույ­ցում խոսեց նախ սկզբնական փուլի մասին։ 

«Մինչև 2019 սկիզբը, ըստ էության, թե՛ նա­խաքննությունը, թե՛ դատական գործընթաց­ները փակ էին՝ խոսքը կալանքի հետ կապ­ված դատերի մասին է։ Այդ ժամանակահատ­վածում, իհարկե, կարելի էր մտահոգություն­ներ հայտնել, բայց եզրակացությունների համար նյութը բավարար չէր։ Բայց, հաշվի առնելով այն, որ 2019 թվականի մայիսից, երբ առաջին ատյանի դատարանում նախ­նական դատալսումների շրջանակներում արդեն հրապարակային դատավարություն­ներ էին ընթանում, կարելի է արձանագրել հետևյալը, եթե մենք գործը դիտարկում ենք միջազգայնորեն ընդունված ստանդարտնե­րով, տեսնում ենք, որ շատ լուրջ մտավա­խություններ կան առ այն, որ տեղի է ունե­նում քաղաքական բնույթի դատավարություն և, ըստ էության, քաղաքական հաշվեհար­դար»,– ասաց Ռ. Մելիքյանը։

Կա մի քանի գործոն, որը Ռ. Մելիքյանին թույլ է տվել գալ վերոնշյալ եզրահանգմանը։ «Խոսքը, օրինակ, առաջին ատյանի դա­տարանի դատական ակտից հետո դատա­րանների մուտքերը փակելու վերաբերյալ վարչապետի հանձնարարության մասին է։ Բացի այդ, դատավարությունը հրապարա­կային է, և հնարավոր է դրան հետևել։ Իսկ ինչ է ստացվում. դատարանի առջև 4 հարց էր դրված, որոնցից 3-ին դատարանը պա­տասխանեց այնպես, ինչպես պնդում էր դա­տախազությունը, մեկին պատասխանեց այնպես, ինչպես պնդում էր պաշտպանու­թյան կողմը, որից հետո, ըստ էության, դա­տական համակարգի վրա հարձակումներ եղան»,– ասաց նա՝ այդ համատեքստում շեշտելով վեթինգի, ինչպես նաև դատարան­ներն արգելափակելու մասին։

«Այդուհանդերձ, այդ հարձակումներն ինչ–որ կախարդական փայտիկի գործադրմամբ ավարտվեցին, երբ Վերաքննիչ դատարանը կայացրեց հակառակ որոշումը։ Ընդ որում՝ այդ հակառակ որոշումը կայացրեց՝ անգամ չլսելով պաշտպանության կողմին։ Մինչդեռ պահանջը, որը ներկայացնում էր պաշտ­պանական կողմը, զուտ մասնագիտական հարց էր. ասում էին՝ խնդրում ենք պարզա­բանել կանոնները, ի՞նչ կանոններով եք գնում, որովհետև օրենքով չնախատեսված ընթացակարգ է։ Հարցադրումը, ըստ իս, շատ ողջամիտ էր։ Առհասարակ, թե՜ պաշտ­պանական, թե՜ մեղադրող կողմերն իրա­վունք ունեն իմանալու ընթացակարգերը, բայց դատարանը զրկեց պաշտպանության կողմին դիրքորոշում հայտնելու իր իրա­վունքից, և առանց պաշտպանության կողմի դիրքորոշումը լսելու՝ որոշում կայացրեց։ Սա ոչ միայն տարօրինակ, այլև աննախադեպ էր առնվազն վերջին տարիների համար»,- ասաց նա։ 

Հաշվի առնելով դատական համակարգի շուրջ ստեղծված ընդհանուր իրավիճակը՝ Ռուբեն Մելիքյանը շեշտեց, որ մենք ոչ մի դրական արդյունքի այս ճանապարհով չենք հասնի, ավելին՝ ունեցածն էլ կկորցնենք. «Իշ­խող քաղաքական ուժը փորձում է հանրու­թյանը համոզել, որ մենք ոչինչ չունենք, և, հե­տևաբար, ոչինչ կորցնել չենք կարող։ Բայց իշխող քաղաքական ուժը սխալվում է, երբ փորձում է նաև համոզել, որ այդ համակար­գում արժեք չկա։ Իմ համոզմամբ՝ արժեք կա։ Նաև մեր միջազգային գործընկերների ջանքերով տարիների ընթացքում մենք կարողա­ցել ենք որոշակի հաջողությունների հասնել դատական համակարգում։ Իհարկե, մենք երկար ճանապարհ ունենք անցնելու, բայց չպետք է մոռանալ, որ մեդալն ունի նաև երկ­րորդ երես, մեր դատական համակարգը, ամեն դեպքում, ոչնչով չի զիջում համադրելի դատական համակարգերին, իսկ շատ հար­ցերում անգամ առավել է։ Եվ հիմա, եթե մեր հանրությունը չարձագանքի՝ այս ճնշումները մեր դատական համակարգը եթե ոչ տասնա­մյակներով, ապա տարիներով հետ են գցե­լու։ Մեր կառույցն ու անձամբ ես չենք լռելու, որովհետև այդ արժեքը պետական արժեք է և ոչ թե քաղաքական։ Դա պետական արժեք է, որը վերաբերում է մեր պետականությանը։ Որևէ քաղաքական ուժ իրավունք չունի վարկաբեկել պետական ինստիտուտները, նսեմացնել պետականության ձեռքբերումները՝ անկախ այն բոլոր քաղաքական խնդիրնե­րից, որոնք իսկապես եղել են այս տարիների ընթացքում։ Դատական համակարգը բազում խնդիրներ ունի, բայց բուն խնդիրները թո­ղած՝ իշխող քաղաքական ուժն իր առջև այս­րոպեական քաղաքական նպատակներ է դնում ու դա անում է շատ բաց։ Վարչապետի վերջ»:

Մանրամասները` թերթի այսօրվա համարում: