Կառավարությունը չի պատրաստվում հրաժարվել համահարթ հարկման մոդելից

Կառավարությունը պատասխանել է ՀՅԴ ՀԵՄ «Ահազանգ» նախաձեռնության անդամների` Հարկային օրեսնգրքի բարեփոխումների նախագծի մասին նամակին: Այն ներկայացնում ենք ստորև.

 

«ՀՀ վարչապետի ս.թ. մայիսի 16-ի թիվ 02/14.5/22664-2019 հանձնարարականի կատարման կապակցությամբ, Ձեր կողմից ՀՀ վարչապետի աշխատակազմ ներկայացված՝ ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ նախատեսող օրենքի նախագծով առաջարկվող՝ եկամտային հարկի համահարթ դրույքաչափ կիրառելու մոտեցումից հրաժարվելու առաջարկության վերաբերյալ հայտնում ենք հետևյալը։

Նախ, հայտնում ենք, որ եկամտային հարկի դրույքաչափերի ցանկացած տարբերակ ունի իր դրական և բացասական կողմերը: Բացի այդ, գտնում ենք, որ գործնականում հնարավոր չէ ընտրել եկամտային հարկի դրույքաչափերի այնպիսի տարբերակ, որը կլուծի առկա բոլոր խնդիրները՝ կապված հասարակության տարբեր խմբերի եկամուտներն արդյունավետ ձևով վերաբաշխելու, ստվերային աշխատավարձերը հարկման դաշտ տեղափոխելու կամ տնտեսության իրական հատվածի և հատկապես արտահանմանը կողմնորոշված ճյուղերի մրցունակությունը բարձրացնելու ու տնտեսական աճի կայուն նախադրյալներ ձևավորելու հետ: Այս առումով, նախքան եկամտային հարկի դրույքաչափերի վերանայումն անհրաժեշտ է հստակեցնել այն խնդիրները, որոնք ակնկալվում է լուծել եկամտային հարկի դրույքաչափերի վերանայման միջոցով:

Կատարված վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ եկամտային հարկի պրոգրեսիվ դրույքաչափերի այն տարբերակները, որոնք հարկաբյուջետային կայունության տեսանկյունից խիստ ռիսկային չեն (այսինքն՝ ենթադրում են պետական բյուջեի եկամուտների կորստի այնպիսի մակարդակ, որը կարող է որոշակիորեն փոխհատուցվել հարկային քաղաքականության այլ ուղղություններով իրականացվող փոփոխությունների և (կամ) հարկային վարչարարության հաշվին), ըստ էության, չեն լուծում վերոնշյալ խնդիրներից և ոչ մեկը՝ հետևյալ նկատառումներով պայմանավորված.

Հաշվի առնելով վերոնշյալ նկատառումները՝ գտնում ենք, որ հարկաբյուջետային կայունության տեսանկյունից խիստ ռիսկային համարվող եկամտային հարկի պրոգրեսիվ դրույքաչափերի կիրառությունը հասարակության սոցիալապես խոցելի խմբի համար որևէ էական խնդիր չլուծելով հանդերձ, կարող է հանգեցնել պետական բյուջեի եկամուտների մեծ կորստի և փոխարենը որևէ կերպ չի նպաստելու ինչպես ստվերային աշխատավարձերի և զբաղվածության բացահայտման խնդրի լուծմանը, այնպես էլ ազգային տնտեսության մրցունակության ու տնտեսական ակտիվության մակարդակի բարելավմանը:

Հետևաբար, ընդհանուր առմամբ, ընդունելով և գնահատելով եկամտային հարկի պրոգրեսիվ դրույքաչափերի կիրառության բոլոր առավելությունները՝ կարծում ենք, որ ներկայումս իրականացվող քաղաքականության համար լավագույն ճանապարհը եկամտային հարկի համահարթ դրույքաչափի կիրառությունն է։

Միևնույն ժամանակ, տեղեկացնում ենք, որ մեր կողմից կատարված և հրապարակված վերլուծությունների ու հաշվարկների համաձայն՝ ակնկալվում է, որ ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ նախատեսող օրենքի նախագծով առաջարկվող փոփոխությունները երկարաժամկետ հեռանկարում կհանգեցնեն շուրջ 0.8 տոկոսային կետով ավել տնտեսական աճի: Ընդ որում, թեև վերջինս տեղի է ունենում ներդրումների և արտահանման խթանման ճանապարհով, այդուհանդերձ բնակչության կենսամակարդակին առնչվող հիմնական ցուցանիշները նույնպես բարելավվում են: Մասնավորապես, սպառման աճը գնահատվում է 0.3-0.4 տոկոսային կետի չափով, իսկ զբաղվածության աճը՝ շուրջ 0.5 տոկոսային կետի չափով:

Հայտնում ենք նաև, որ Համաշխարհային բանկի կողմից կատարված վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ առաջարկվող փոփոխությունները միջնաժամկետ հեռանկարում դրական ազդեցություն կունենան նաև աղքատության մակարդակի կրճատման վրա՝ շուրջ 2 տոկոսային կետով կրճատելով աղքատության մակարդակը:

Հաշվի առնելով վերոգրյալը՝ հայտնում ենք, որ ՀՀ հարկային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ նախատեսող օրենքի նախագծով առաջարկվող՝ եկամտային հարկի համահարթ դրույքաչափ կիրառելու մոտեցումից հրաժարվելու առաջարկության ընդունումը համարում ենք ոչ նպատակահարմար»: