Վերագտնել կորսուած ժամանակը. «Ազդակ»-ի խմբագրական

31  հոկտեմբերը իբրեւ յիշարժան թուական կ՛արձանագրուի Լիբանանի Հանրապետութեան պատմութեան մէջ: Նախագահական աթոռի շուրջ եռամեայ թափուր վիճակէն ետք, հանրապետութեան նախագահի պաշտօնը կը ստանձնէ բանակի նախկին հրամանատար, նախկին վարչապետ, խորհրդարանի մեծագոյն խմբակցութիւններէն մէկուն ղեկավար զօրավար Միշել Աունը:

Արդէն օրինաչափ դարձած էր, որ հանրապետութեան նախագահի պաշտօնին յաւակնէին բանակի նախկին հրամանատարներ, որոնք զինուորական բարձրագոյն պաշտօնէն ուղղակի անցած էին պետութեան ղեկին: Ժողովրդավարական կարգերով ղեկավարուող երկիրներուն համար նման կազմաւորում ունեցող եւ աշխատակարգի յատուկ եղանակի տիրացած անհատականութիւններու պետական-քաղաքական բարձրագոյն պաշտօն ստանձնելու փաստը կրնար օրինաչափ չընկալուիլ: Այսուհանդերձ, Լիբանանի ներքին-արտաքին քաղաքական պայմանները, արտաքին ուժերու միջամտութիւններու տարողութիւնը, ազդեցութեան բարդ կացութիւնները անուղղակիօրէն կը հիմնաւորէին նման կազմաւորումով պետական մարդոց նախագահութիւնը վստահելու որոշումները:

Այս պարագային հիմնական տարբերութիւն գոյութիւն ունի. նորընտիր նախագահը, թէեւ կրթութեամբ ու մասնագիտութեամբ զինուորական է, թէեւ բանակի հրամանատարութենէ անցած է կարճատեւ վարչապետութեան, այնուամենայնիւ իր աքսորէն Լիբանան վերադարձին, աւելի քան տասը տարի զբաղած է քաղաքական աշխատանքով, բանակցութիւններով, քաղաքական դաշինքներով. դերակատար եղած է համալիբանանեան քաղաքական խնդիրներու լուծման, աշխուժօրէն յարաբերութիւններ ունեցած է դիւանագիտական ներկայացուցչութիւններու հետ, աշխատանքային այցելութիւններով մեկնած տարբեր երկիրներ` հանդիսանալով անոնց բարձրագոյն ղեկավարութիւններու պաշտօնական հիւրը:

Բանակի հրամանատարի պաշտօնը վարած օրերուն թէ աքսորէն վերադարձին իր ստանձնած քաղաքական աշխատանքներուն ընթացքին, նորընտիր նախագահը միշտ եւ հետեւողականօրէն սերտ յարաբերութիւններ մշակած է ու պահած լիբանանահայ համայնքին եւ յատկապէս Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան հետ: Տարբեր երկիրներ տուած իր աշխատանքային գործուղումներուն, ան անպայման հանդիպումներ ունեցած է տեղւոյն հայ համայնքի պատասխանատուներուն եւ Դաշնակցութեան պատասխանատու մարմիններուն հետ: Առանձնապէս պէտք է նշել նաեւ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին առիթով նախագահ Աունի ելոյթը` պատմական իրադարձութիւններուն եւ տարածաշրջանային վերջին զարգացումներուն մէջ Օսմանեան կայսրութեան եւ ներկայի Թուրքիոյ ունեցած դերակատարութիւնը ընդգծելով ուղղակի ցեղասպանութեան թէ միջնորդաւորուած ցեղային զտումներու իրականացման մէջ:

Եւ պատահական չէ անշուշտ, որ նախագահին հետ Դաշնակցութեան կապը առաջին օրէն շատ արագ անցում կատարեց ընտրականէն քաղաքականի: Փաստօրէն առաջադրանքները` համալիբանանեան մտածողութեան, տարածքային ամբողջականութեան պահպանման, գերիշխանութեան պահպանման, համակարգի բարեկարգման եւ փոփոխութեան, միացեալ էին. մանաւանդ, նախագահ Աուն ամրօրէն համոզուած էր համայնքներու խաղաղ համակեցութեան եւ անոր համար նախապայմանային նկատած իւրաքանչիւր համայնքի իրողական ներկայացուցչութեան պահպանման անհրաժեշտութիւնը պետական հաստատութիւններուն մէջ:

Դիւրին պայմաններու մէջ չէ, որ նախագահ Աուն կը ստանձնէ երկիրը ղեկավարելու բարձրագոյն պաշտօնը: Տարածաշրջանի բարդ իրավիճակը, դրացի երկիրներու քաոսային կացութիւնը, արտաքին ուժերու ներգրաւուած ըլլալու բարձր տարողութիւնը եւ տակաւին ներքին քաղաքական շուկայի վրայ այդ բոլորի հաւանական ազդեցութիւններու շարունակութիւնը պատնէշներ են, որոնք պէտք է յաղթահարուին:

Նախագահի ընտրութեան պատմական օրը նոր էջ կը բանայ Լիբանանի պատմութեան մէջ, եթէ բոլոր համայնքները դրսեւորեն քաղաքական կամք` բոլորուելու նորընտիր նախագահին շուրջ, եւ արուեստական արգելքներ չդնեն նախագահի ընտրութեամբ սկսող նոր ընթացակարգի հեզասահ ընթացքին` նոր վարչապետի նշանակման, նոր կառավարութեան ձեւաւորման, անլոյծ մնացած խնդիրներու շուտափոյթ հանգուցալուծման:

Նախագահի ընտրութիւնը կը բարձրացնէ լիբանանցի ժողովուրդին բարոյահոգեբանական վիճակը: Նոր սկիզբի անհրաժեշտութիւնը վաղուց կը զգացուէր, եւ այս առիթը բաց պէտք չէ թողուլ` բարեկարգելու, փոխելու, սրբագրելու եւ կառուցելու սկզբունքները համալիբանանեան դրոյթի վերածելու, սահմանադրական որեւէ թափուր վիճակներ բացառելու եւ կորսուած ժամանակը շատ արագօրէն վերագտնելու. ի վերջոյ, յանուն Լիբանանի բարօրութեան ու  զարգացման աշխատելու:

«Ազդակ»