ՀՅԴ ջանքերն ապարդյուն էին` ստոմատոլոգների հարկային բեռը մնաց նույնը

Կառավարությունն այսօր հաստատեց ԱԺ պատգամավորներ Արծվիկ Մի­նաս­յանի, Վահան Հովհաննիսյանի, Աղվան Վարդանյանի եւ Արմեն Ռուստամյանի՝ օրենս­դրա­կան նա­խա­­ձեռ­նու­թյան կար­գով ներկայացրած «Արտո­նագրային վճարների մասին» Հա­յաս­տանի Հանրապետության օրենքում փոփոխու­թյուն­­ներ և լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագծի վե­րա­­բերյալ բացասական եզրակացության նախիգծ:

ՀՅԴ խմբակցության պատգամավորների կողմից ներկայացված օրենքի նախագծի ընդունումը ենթադրում էր ատամնաբուժական եւ ատամ­­նա­տեխ­նի­կա­կան գործունեության մասով հարկային բեռի էական նվազեցում, ինչը կառավարության դիտարկմամբ, ընդու­նելի չէ` հետևյալ հիմնավորումներով.

Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտ­նե­րի կոմի­տեի կողմից ուսումնասիրություններ են կատարվել Երևան քաղաքում գործու­նե­ու­թյուն ծավա­լող 30 ատամնաբուժական ծառայություններ մատուցող անձանց մոտ` վերջին­նե­րիս գործունեության փաստացի պատկերը վերհանելու նկատառումներով:

Գործունեության հիմնական միջինացված բնութագրիչներն են եղել` բազկաթոռների թիվը` 6, բժիշկ-ստոմատոլոգների թիվը` 9, բուժքույրերի թիվը` 2, վարչական աշխատողների թիվը` 2, ատամնատեխնիկների թիվը` 2: Ուսումնասիրված բոլոր ընկերություններում շահութաբերության մակարդակը կազմել է 2-ից 7 տոկոս, իսկ աշխատավարձը` 37-ից 72 հազար դրամ:

Ուսումնասիրության ընթացքում բացահայտվել է, որ ատամնաբուժական ծառայու­թյուն­­­ներ մատուցող անձինք հիմնականում գործունեություն են ծավալում հետևյալ երկու եղա­նա­կով.

1-ին եղանակի դեպքում ատամնաբուժական կլինիկայի կազմակերպիչը բժիշկ-ստոմատոլոգների հետ աշխա­տում է օրավարձով` յուրաքանչյուր բժիշկ-ստոմատոլոգից ստանալով օրական 15-ից 20 հա­զար դրամ եկամուտ` փոխարենը կրելով գործունեության արդյունքում առաջացող հարկերի և կո­մու­նալ ծախսերի վճարման պարտավորությունը: Այսինքն, ատամնաբուժական ծառա­յու­թյուն­­ների մատուցման համար անհրաժեշտ նյութերի ձեռքբերման ծախսերը կրում է բժիշկ-ստո­­մատոլոգը:

Փոխարենը, կլինիկայի կազմակերպիչների կողմից իրենց գործունեության արդյուն­քում պետու­թյանը վճարված շահութահարկը մեկ բազկաթոռի համար կազմել է ամսական 3,5-ից 9 հազար դրամ կամ որ նույնն է` օրական 130-ից 350 դրամ: Ակնհայտ է, նշում է կառավարությունը, որ եթե ատամնաբուժական գործունեություն իրականացնող անձինք նա­խորդ հարկման դաշտի պայմաններում հայտարարագրեին իրենց իրացման շրջանա­ռու­թյուն­նե­րի իրական մեծությունները, ապա վճարվող շահութահարկի չափը շատ ավելին կլիներ, քան անգամ ներկայումս մեկ բազկաթոռի հաշվով վճարվող արտոնագրային վճարի առա­վե­լա­­գույն` 80 հազար դրամը:

2-րդ եղանակի պարագայում` ատամնաբուժական կլինիկայի կազմակերպիչը բժիշկ-ստոմատոլոգների հետ աշխա­տում է ատամնաբուժական բազկաթոռների վարձակալության հիմունքներով` յուրաքանչյուր բազ­­­կաթոռի վարձը սահմանելով ամսական 200-ից 350 հազար դրամ` փոխարենը կրելով մի­այն կոմունալ ծախսերի վճարման պարտավորությունը:

Այս եղանակով աշխատող ատամնաբուժական կլինիկաները մեկ բազկաթոռի հաշվով մի­ջին ամսական 275 հազար դրամ վարձատրության դիմաց վճարել են միջինը 4,2 հա­զար դրամ շահութահարկ, կամ այլ կերպ` 1 բազկաթոռի հաշվով պետությանը վճարված հար­կերը շուրջ 65 անգամ պակաս են եղել 1 բազկաթոռի վարձակալության վճարից:

ՀՅԴ խմբակցության ներկայածրաց օրենքի նախագծով առաջարկվում էր նաեւ մանկական ատամ­նաբուժական գործունեության մա­սով սահ­մանել արտոնագրային վճարի մեծությունը կիսով չափ նվազեցնող գործակից: Նման մո­տե­ցումը կառավարությունը համարում է ոչ ընդունելի` հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ գործնա­կա­նում որեւէ օրենս­դրա­­կան արգելք կամ սահմանափակում չկա, որի կիրառությունը կարող էր երաշ­­խա­վո­րել, որ տվյալ մանկական ատամնաբուժական կլինիկայում ատամնաբուժական ծա­ռայություններ են մա­տուց­­վում բացառապես մանկահասակներին:

«Հետևաբար, առաջար­կու­թյունն ընդունելու պա­րա­­գայում կստեղծվեն հարկումից խուսափելու մեծ ռիսկեր, իսկ դրանց կառավարման ուղ­ղու­­­թյամբ արդյունավետ հարկային վարչարարության իրականա­ցումը գրեթե անհնարին կլի­նի»,- նշվում է կառավարության պատասխանի մեջ:

Կառավարության քննարկմանը ներկայացված նախագծով առաջարկվում էր սահմանել, որ ատամնաբուժական գործունեության մա­­սով արտո­նա­գրային վճարը հաշվարկվում է ոչ թե բազկաթոռների թվաքանակի, այլ ատամ­­­­նաբույժների թվաքանակի հիման վրա, ինչը կառավարության կողմից նույնպես ընդունելի չէ: