ԿԱՊԻՏԱԼ. Տեր-Պետրոսյանը լուծում է իր թիմի քաղաքական կապիտալի խնդիրը

- Պարոն Սաֆարյան, ինչպե՞ս եք գնահատում ՀԱԿ-իշխանություն երկխոսությունը:

-Նախկինում Տեր-Պետրոսյանն ասում էր, որ տեղի է ունենում հրապարակային, բաց երկխոսություն: Հետո անհասկանալի դարձավ, թե եթե այդ երկխոսությունը բաց և հրապարակային էր, տալիս էր խնդիրներ լուծելու հնարավորություն, ինչու կազմվեց այդ պատվիրակությունը: Այսինքն` անհասկանալի է դառնում՝ կա՞ր այդ երկխոսությունը, թե՞ այն նոր է սկսվում: Իհարկե, ես այն կարծիքին եմ, որ երկխոսությունը եղել է և շարունակվում է:

«Ժառանգությունը» բազմիցս հայտարարել է, որ այդ երկխոսության հետ կապված որևէ խնդիր չունի և պատրաստ է ողջունել այդ երկխոսությունը, եթե դրա շնորհիվ լուծվեն համապետական խնդիրներ, ոչ թե ձեռք բերվեն հանցավոր համաձայնություններ` հերթական ընտրությունների, ղարաբաղյան հակամարտության հարցում կամ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում ինչ-որ լուծումներ ապահովելու համար: Առհասարակ, երկխոսությունների նպատակն առկա խնդիրների լուծումն է, սակայն առայսօր պարզ չէ, թե ինչ համապետական խնդիր է լուծում ՀԱԿ-ը:

- Այսինքն` կարծում եք, որ մայիսի 31-ից հետո ՀԱԿ-ը և իշխանությունը վերադարձել են այն կետին, որից և սկսել էին հրապարակային երկխոսությո՞ւնը:

- Կարծում եմ` երկու կողմերն էլ լուծեցին իրենց հուզող մասնավոր խնդիրներ. Տեր-Պետրոսյանն այս եռամյա պայքարից հետո և աստիճանական հեռանալուց առաջ լուծեց այն խնդիրները, որոնք ինքը հարուցել էր իր թիմի համար: Խոսքը վերաբերում է քաղբանտարկյալներին, Ազատության հրապարակի բացմանը և Մարտի 1-ի զոհերի առջև ունեցած քաղաքական պատասխանատվությանը: Իշխանությունն այս նույն խնդիրներն ուներ միջազգային հանրության հետ, որոնք իշխանություններից պահանջում էին Մարտի 1-ի չկրկնման երաշխիքներ, և նա լուծեց իր այս խնդիրը: Արդյունքում որևէ գլոբալ փոփոխություն, որը կբերեր համակարգային փոփոխության, տեղի չունեցավ:

-Դուք Ձեր խոսքում նշեցիք՝ Տեր-Պետրոսյանն իր աստիճանական հեռանալուց առաջ....: Ինչի՞ց եք ենթադրում, որ Տեր-Պետրոսյանը հեռանում է:

-Ինձ համար ակնհայտ է դառնում այն, թե ինչու Տեր-Պետրոսյանը որևէ կերպ չանդրադարձավ փետրվարի 17-ի կոալիցիոն հռչակագրի թարմացման հուշագրին: Եթե քաղաքական ուժը հայտարարում է, որ իր նպատակը երկրում սահմանադրական կարգի վերականգնումն է, ապա այդ քաղաքական ուժը պարզապես չէր կարող որևէ բառ չասել այն հուշագրի մասին, որն ազդարարում էր Սերժ Սարգսյանի՝ հաջորդ նախագահ լինելու և կոալիցիոն ուժերի` այդ տեսլականին համաձայն լինելու մասին, որի դիմաց այդ ուժերն ապագա խորհրդարանում ստանալու էին ուժերի հարաբերակցություն: Այս ամենին Լևոն Տեր-Պետրոսյանը չի տվել որևէ գնահատական, և սա նշանակում է, որ ինքը չի առարկում 2013թ. Սերժ Սարգսյանի նախագահ դառնալու մարտահրավերին: Սա նշանակում է, որ Տեր-Պետրոսյանը պարզապես չի մասնակցելու նախագահական ընտրություններին: Այսօր Տեր-Պետրոսյանը լուծում է իր քաղաքական հենարանի և իր թիմի քաղաքական կապիտալի խնդիրը` տալով նրան խորհրդարանում պատգամավորական ներկայացուցչություն ունենալու հնարավորություն:

-Այդ դեպքում ի՞նչ իմաստ ունի հայտարարել, որ նախագահական ընտրություններին ՀԱԿ-ը մասնակցելու է Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թեկնածությամբ:

-Այս հարցին պատասխանելիս պետք է շարունակեմ որպես ցուցանիշ նշել կոալիցիոն հուշագրի նկատմամբ Տեր-Պետրոսյանի ցուցաբերած լռությունը: Այդ լռությունը ես համարում եմ լուռ հավաստիացում այն բանի, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը չի խոչընդոտելու Սերժ Սարգսյանի վերընտրությունը: Այլապես նա պետք է բավական բուռն արձագանքեր այդ հուշագրին, որը Սահմանադրության կոպիտ խախտում էր և ընտրական իրավունքի ոտնահարում: Ավելին` այսօր Տեր-Պետրոսյանը խոսում է առաջին, երկրորդ, երրորդ ուժերի մասին, որտեղ որպես առաջին ուժ ներկայացվում է իշխանությունը, որպես երկրորդ ուժ` ՀԱԿ-ը, և որպես երրորդ` մնացած բոլոր ուժերը, որոնք ո՛չ իշխանություն են, ո՛չ էլ ՀԱԿ-ի ներկայացուցիչ: Այս կերպ Տեր-Պետրոսյանը ճանաչում է իշխանության լեգիտիմությունը, որը նրան տվեց հստակ երաշխիքներ այս տարվա մարտի 1-ից այս կողմ հրապարակում ասված խոսքերի իրականություն դառնալը:

-Եթե կարծում եք, որ համապետական հարցերը շարունակում են մնալ չլուծված, և կարծում եք, որ ՀԱԿ-ը, խոսելով այդ խնդիրների մասին, լուծում է սեփական խնդիրները, ապա ինչո՞ւ «Ժառանգությունը» դուրս չի գալիս ակտիվ քաղաքական դաշտ և չի նախաձեռնում այդ խնդիրների լուծումը:

-Հենց դա էլ անում ենք և անում ենք ոչ միայն այս վերջին զարգացումներից առաջ, այլ շատ վաղուց: Դա մեր բողոքող համաքաղաքացիների բողոքի զորակցությունն է, սոցիալական շարժումները, որոնցում մշտապես եղել է «Ժառանգությունը»: Մեր ակտիվությունը չի պասիվացել Մարտի 1-ի գործերի հետաքննության, այդ հարցերով ազատազրկված անձանց իրավունքների պաշտպանման և նրանց իրավունքների վերականգնման ուղղությամբ: Մենք պարբերաբար հանդես ենք գալիս հայտարարություններով` ասելով, որ եթե առայսօր թույլ չենք տվել որևէ մեկին փակված համարել Մարտի 1-ի էջը, ապա այսօր թույլ չենք տա որևէ ուժի, եթե անգամ դա ընդդիմադիր ուժ է, կոծկել կամ փակել այդ էջն այնպես, ինչպես իրենց է ձեռնտու: Այդ էջը պետք է փակել այնպես, ինչպես պահանջում է ճշմարտությունը: Մենք հանդես ենք գալիս նաև հայտարարություններով և գործողություններով, որոնք վերաբերում են համակարգային փոփոխությունների:

-Արդյոք այն, ինչ ասացիք ՀԱԿ-ի մասին, պայմանավորված չէ՞ «Ժառանգության» քաղաքական խանդով: Ի վերջո, ՀԱԿ-ն այսօր վայելում է հասարակության բավական ստվար մասի համակրանքը:

-Բացարձակ, «Ժառանգությունն» անհանգստացած է այն բանից, որ իշխանությունը և ՀԱԿ-ը հայտարարում են, թե Հայաստանում լուծվել է երեք կարևոր խնդիր, սակայն իրականում լուծվել է միայն քաղբանտարկյալների ազատ արձակման հարցը և ոչ երբեք քաղբանտարկյալների հարցը: Այս հարցը կլուծվեր միայն այն ժամանակ, երբ պաշտոնապես հայտարարվեր, որ այդ մարդիկ ազատազրկվել են հանիրավի: Սա անհանգստացնում է «Ժառանգությանը», քանի որ հետագայում էլ իշխանությունները կարող են մարդկանց ազատազրկել, հետո համաներել և վաստակել մարդասերի կոչում և ապահովել բավական հաջողված PR թե՛ ներսում, թե՛ միջազգային հանրության համար:

-«Ժառանգությունը» պատրաստվում է ամեն շաբաթ հավաքներ կազմակերպել Ազատության հրապարակում: Ի՞նչ նպատակ ունեն ամենշաբաթյա հանդիպումները:

-Երբ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը դուրս եկավ հացադուլից, հայտարարեց, որ հետայսու պարբերաբար լինելու է Ազատության հրապարակում: Դրանք հանրահավաքներ չեն, քանի որ դրանց լինելու մասին հայտարարություններ չեն տրվում, հրավերներ չեն արվում, պարզապես հանդիպում ենք քաղաքացիների հետ:

-Այսինքն` փորձում եք «շոշափել» ձեր էլեկտորա՞տը:

-Չէի ասի: Պետք է ասել, որ զանգվածային միջոցառումները երբևէ չեն եղել «Ժառանգության» էլեկտորատը հաշվառելու մեթոդ: Անգամ 2007թ. խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ մեր նախընտրական արշավներն այդքան բազմամարդ չէին լինում, և դա պայմանավորված էր մեր ընտրողի տեսակով, որը հանրահավաքային չէր, որի համար իր նախընտրած քաղաքական ուժի հետ կապ հաստատելը հանրահավաքը չէր: Ազատության հրապարակում նախատեսված քաղաքացիական հանդիպումների նպատակը քաղաքացիների խնդիրները լսելն ու նրանց զորակցելն է: Մարտի 15-ի Րաֆֆի Հովհաննիսյանը խոսում էր բոլորի բողոքները մեկ ավազանի մեջ մեկտեղելու խնդրի անհրաժեշտության մասին, և այս հանդիպումներն ունեն հենց այդ նպատակը: