Վարդենուտի «Խուդոյի Նարեկ» մատուռը

Արագածոտնի Վարդենուտ գյուղի նշանավոր մատուռներից է նաև «Խուդոյի Նարեկ» կոչվող մատուռը: Ինչպես մնացած բոլոր «Նարեկ» անունը կրող  մատուռների այս Նարեկի անունը ևս կապված է իր ներսում պահվող  Սուրբ գրքի անվան հետ:

«Խուդոյի Նարեկը» Վարդենուտ գյուղ է բերվել 1829 թվականին տեղի ունեցած արևմտահայերի մեծ գաղթի արդյունքում Հովհաննիսյան մեծ գերդաստանի կողմից, որին այլ կերպ անվանում են «Խուդոյի» տուն: Հիշյալ Խուդոն եղել է  գերդաստանի ներկայիս շառավիղների պապի պապը:

Նախքան Խորհրդային կարգերի հաստատումը ավետարանը պահվել է գյուղի հարավային կողմում գտնվող 17-րդ դարով թվագրվող Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում:

1960-70-ական թթ, երբ Խորհրդային իշխանությունների կողմից դադարեցվեց հետապնդումները քրիստոնեական արժեհամակարգի և քրիստոնեական գրականության նկատմամբ Հովհաննիսյան ընտանիքի մեծ մայրը, որի երազում գիրքը իրեն բազմաթիվ անգամ խնդրում է իրեն վերադարձնել իր հիմնական տեղը,  գնում է գյուղի եկեղեցի, որտեղ աղոթք է հղում առ աստված, ծնկաչոք ներողություն է հայցում և վերջում բացականչում է. «Նարե'կ ջան եկել եմ քո ետևից», որից հետո բազմաթիվ գրքերի շարքի միջից «Խուդոյի Նարեկը» սահում և ընկնում է ցած:

Գիրքը տեղափոխվում է Հովհաննիսյանների տուն, որտեղ կառուցվում է  Սուրբ Նարեկ կամ «Խուդոյի Նարեկ» մատուռը:

Մատուռի անունն ու համբավը հայտնի է մոտիկ և հեռավոր շատ բնակավայրերում: «Խուդոյի Նարեկի» անվան հետ է կապվում մաշկային բազմաթիվ հիվանդությունների բուժում, որոնցից մեկը երեթիկ կամ ժողովրդական լեզվով էրեթիկ կոչվող հիվանդությունն է: Ի տարբերություն մնացած Նարեկ մատուռների հիվանդությունների բուժման նպատակով այցելելիս ընդգծված ծիսակարգ այստեղ չի կատարվում, պարզապես կատավում է մոմովառություն և   ավետարանի հետ պարզ շփումից հետո ուխտավորները հասնում են ցանկալի նպատակին: Պարզապես այցելությունից առաջ հավատի ուժի և նպատակի  իրականանալու վերաբերյալ կասկածներ չպետք է ունենալ:

Մհեր Համբարձումյան