|
Փոխարժեքներ
28 10 2024
|
||
|---|---|---|
| USD | ⚊ | $ 387.25 |
| EUR | ⚊ | € 419.2 |
| RUB | ⚊ | ₽ 4.01 |
| GBP | ⚊ | £ 502.92 |
| GEL | ⚊ | ₾ 141.79 |
Այս պահին Երևանում
կարևոր
-
«TOON EXPO 2024»-ը՝ բացառիկ և շահավետ առաջարկներով, բաց մի թողեք հնարավորությունը՝ հոկտեմբերի 25-ին, 26-ին, 27-ին
2 օր առաջ Հասարակություն
-
«Բոլորին հո չեն սպանի...». Արեւմուտքը պատրաստվում է Վրաստանում հերթական Մայդանին
2 օր առաջ Տարածաշրջան
-
ԲՐԻՔՍ-ի գագաթնաժողովը Վլ. Պուտինի վերջին 10֊ամյակի հիմնական հաջողություններից մեկն է
2 օր առաջ Քաղաքական
-
Ալիևը կանչել էր շուրջբոլորը ՀՀ իշխանություն կոչեցյալներին հանձնարարականներ և ցուցումներ էր տալիս․ Գառնիկ Դանիելյան
2 օր առաջ Քաղաքական
-
Շարժման մեջ գտնվող բոլոր համակիրների նկատմամաբ ոստիկանական ռեպրեսիաներ են․ Բագրատ Սրբազան
2 օր առաջ Քաղաքական
-
Շունչը բերանում ստորագրել է, երևի թե հրահանգը եղել է Ալիևի կողմից․ Բագրատ Սրբազան
2 օր առաջ Քաղաքական
-
Երկու հայկական պետությունների հիմքում ական են դրել, մեկը պայթեցրել են, մյուսը պայթեցնելու ճանապարհին է․ Ալիսա Գևորգյան
2 օր առաջ Քաղաքական
-
ՈՒՂԻՂ․ Սրբազան պայքարի աջակիցների ակցիան նախագահական նստավայրի դիմաց
2 օր առաջ Քաղաքական
-
Ալիևը ստորագրել է Հայաստանի հետ սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգը
2 օր առաջ Քաղաքական
-
Փաշինյանը խնդրել է Թուրքիային, որ նա միջնորդի, ու Ադրբեջանը ստորագրի խաղաղության պայմանագիրը․ Արմեն Ռուստամյան
2 օր առաջ Քաղաքական
0 դիտում, 
3 տարի առաջ - 2021-07-06 18:43
Հաղթողը մնում է աշխարհի քաղաքական քարտեզին, պարտվողը՝ միայն պատմության դասագրքերում
«Ժողովրդագրական զարգացում» ՀԿ նախագահ, պատմաբան Վանիկ Բաբաջանյանը գրում է.
«1921 թվականի հուլիսի 5-ին Ռուսաստանի կոմունիստական (բոլշևիկյան) կուսակցության՝ ՌԿ(բ)Կ կովկասյան բյուրոյի որոշմամբ Արցախը բռնակցվեց խորհրդային Ադրբեջանին։ Միևնույն ժամանակ վերջինս պարտավորվել էր Լեռնային Ղարաբաղին տալ ինքնավարություն։ Սակայն, ինչպես և սպասվում էր, Ադրբեջանը չէր շտապում կատարել ՌԿ(բ)Կ կովկասյան բյուրոյի որոշումը՝ նպատակ ունենալով՝
1․ մարտավարական, այն է՝ մոռացության մատնել խնդիրը,
2․ ռազմավարական, այն է՝ Լեռնային Ղարաբաղը աստիճանաբար տարալուծել Ադրբեջանի վարչական բաժանումների սարդոստայնում և վերջնականապես հայաթափել այն։
Փաստորեն, 1921 թվականին հուլիսին խորհրդային Հայաստանը, տանուլ տալով պայքարը Լեռնային Ղարաբաղի համար, 1922-1923 թվականներին արդեն պայքարում էր ընդամենը Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավարության համար։
1922 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Բաքվում կայացած Անդրերկոմի նիստում, որը նախագահում էր Ալեքսանդր Մյասնիկյանը, ընդունվեցին համապատասխան որոշումներ, տրվեցին կարգադրություններ։ Այդ որոշումների մեխը «Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավարության անցկացման մասին» որոշումն էր, որը հաստատվեց Անդրկովկասյան Դաշնության 1922 թվականի դեկտեմբերի 22-ին նիստում։
Սակայն, նույնիսկ դրանից հետո խորհրդային Ադրբեջանը չէր շտապում ինքնավարություն տալ Լեռնային Ղարաբաղին։ Անդրերկոմը 1923 թվականի հունիսի 27-ին հերթական անդրադարձը կատարեց հիմնախնդրին՝ հանձնարարելով Ադրբեջանին մեկամսյա ժամկետում Լեռնային Ղարաբաղն առանձնացնել որպես ինքնավար մարզ։
Ի վերջո 1923 թվականի հուլիսի 4-ին, Լեռնային Ղարաբաղին տիրանալուց երկու տարի անց, Ադրբեջանի կենտգործկոմի նախագահությունն ընդունեց որոշում՝ «Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ (ԼՂԻՄ) կազմավորելու մասին»։ Որոշումը դեկրետի ձևով հրապարակվեց նույն թվականի հուլիսի 7-ին։
Սակայն, ադրբեջանցիները նախապատրաստել էին այլ ծուղակ։ Նրանք ինքնավարություն տվեցին միայն Լեռնային Ղարաբաղի՝ հայերով բնակեցված տարածքներին։
1921 թվականի հուլիսի 5-ին Ռուսաստանի կոմունիստական (բոլշևիկյան) կուսակցության՝ ՌԿ(բ)Կ կովկասյան բյուրոյի որոշման ընդունման պահի փիլիսոփայության համաձայն Լեռնային Ղարաբաղի տարածքը կազմում էր շուրջ 8000 քառ․կմ (աղբյուրը՝ Կ․ Խաչատրյան, Հ․ Սուքիասյան, Գ․ Բադալյան «Հայկական տարածքների բռնակցումը Թուրքիային և խորհրդային Ադրբեջանին 1920-1930-ական թվականներին»)։
Սակայն, 1923-1924 թվականներին Լեռնային Ղարաբաղից առանձնացվեցին տարածքներ, որոնց վրա ձևավորեցին Աղդամի, Ջաբրայիլի և Քրդստանի գավառները։ ԼՂԻՄ-ը ձևավորվեց շուրջ 5000 քառ․կմ-ի վրա՝ ներառելով նաև Հադրութն ու Շուշին։ Հետագա տարիներին ԼՂԻՄ-ից անջատեցին ևս շուրջ 600 քառ․ կմ տարածք՝ արհեստականորեն մեկուսացնելով և զրկելով խորհրդային Հայաստանի հետ ցամաքային անմիջական կապից։
Ահա այսպիսի ճակատագիր ունեցավ Արցախը, ավելի ճիշտ՝ նրա հենքը հանդիսացող ԼՂԻՄ-ը մինչև 1988 թվական՝ մինչև արցախյան գոյապայքարի սկիզբ։
Ամփոփենք։
1921 թվականին Արցախի կորուստը անմիջականորեն հետևանք էր 1920 թվականի թուրք-հայկական պատերազմում մեր պարտության, որից անմիջապես հետո, մի քանի տարվա ընթացքում մեզ բզկտեցին։ Հայաստանի շուրջ 43-44․000 քառ․ կմ տարածքից մնաց 29․000-ը, իսկ Արցախի 8000 քառ․ կմ-ից մնաց 4400-ը։ Հաստատվեց յուրահատուկ ստատուս քվո՝ ԽՍՀՄ կազմում, որը խախտվեց 1988-ին՝ պատմական արդարության վերականգնման ձևով։
2020-2021 թվականներին Արցախի մեծ մասի կորուստը կրկին հետևանք էր պարտության։ Մեր տարածքները բզկտում են նաև այսօր։ Բայց այն տարբերությամբ, որ մենք 1988-ի ԼՂԻՄ-ից ներկա պահին չունենք Հադրութն ու Շուշին։ Փոխարենը ունենք աշխարհաքաղաքական ու ժամանակային առումով հեղեղուկ ստատուս քվո, որը, վաղ թե ուշ, կրկին պայթելու է։
Դարերի խորքից եկող պայքարը շարունակվելու է։
ՈՒզենք, թե չուզենք։
Ի վերջո, մեզնից (Հայաստան և Ադրբեջան) մնալու է միայն մեկը։ Հաղթողը մնալու է աշխարհի քաղաքական քարտեզի վրա, իսկ պարտվողը՝ միայն պատմության դասագրքերում»։
Նմանատիպ նյութեր
-
ՏարածաշրջանԻրանը Իսրայելին հակադարձելու իր սցենարներում ունի նաև արհեստածին Ադրբեջանի չեզոքացման բաղադրիչ․ իրանագետ
2024-10-25 23:59
673
-
ԱշխարհԹուրքիայում ձերբակալվել է Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության 176 անդամ 2024-10-25 23:26
583
-
ՀասարակությունԻնֆեկցիոն բաժանմունքը Վայոց ձորի մարզի բնակիչներին այլևս հասանելի չէ, բացումից կարճ ժամանակ անց այն փակվել է. ահազանգ 2024-10-25 23:08
667
-
ՀասարակությունՊաշտոնիցս ազատվելուց հետո Արթուրը և Նարինեն իմ նկատմամբ դարձան է´լ ավելի ուշադիր. Արդարադատության նախկին նախարարի հուզիչ ակնարկը 2024-10-25 22:45
712
-
Արցախ Սպորտ«Լեռնային Արցախ» ֆուտբոլային ակումբը ֆինանսական խնդիրներ և աջակցության կարիք ունի. ակումբի կոչ֊խնդրանքը` ֆուտբոլասերներին 2024-10-25 22:31
712
-
ՔաղաքականԱՄՆ-ն Ադրբեջանին կոչ է արել ազատ արձակել բոլոր անարդարացիnրեն ձերբակալվածներին 2024-10-25 22:07
721
-
ՔաղաքականԳրիշա Թամրազյանն արդարացվել է. փաստաբան 2024-10-25 21:45
652
-
Արցախ ՔաղաքականԱՀ Ազգային ժողովը հորդորում է Եվրոպական միությանը ձեռնարկել գործնական և ուղղակի միջոցներ 2024-10-25 21:22
712
-
ՔաղաքականԱլիևը նոր պահանջ է առաջ քաշում․ Մարուքյանի նոր հատուկ հանձնարարությունը. Politik.am 2024-10-25 21:04
760
-
ՍպորտԲուդվայում ընթացող բռնցքամարտի երիտասարդների ԱԱ-ում հայ բռնցքամարտիկների հերթական հաղթանակները 2024-10-25 20:53
622
-
ՀասարակությունԱրցախի թեմի առաջնորդը Սուրբ Էջմիածնի Տաճարում աղոթք կբարձրացնի հայ գերիների վերադարձի համար 2024-10-25 20:35
667
-
Հասարակություն«TOON EXPO 2024»-ը՝ բացառիկ և շահավետ առաջարկներով, բաց մի թողեք հնարավորությունը՝ հոկտեմբերի 25-ին, 26-ին, 27-ին 2024-10-25 20:19
601
-
ՔաղաքականՍիմոնյանը սխալ է, Մինասյանը՝ ճիշտ. «Վարչատարածքային բաժանման մասին» օրենքով ԼՂ-ն Ադրբեջանի մաս չի ճանաչվել․ fip 2024-10-25 19:59
736
-
ՔաղաքականՔԿ-ն ի սկզբանե գիտեր, որ երբևէ չի կարող հիմնավորել Մարտակերտի քաղաքապետի՝ աբսուրդի հասնող այդ մեղադրանքը․ փաստաբան 2024-10-25 19:35
628
-
Տարածաշրջան«Բոլորին հո չեն սպանի...». Արեւմուտքը պատրաստվում է Վրաստանում հերթական Մայդանին 2024-10-25 19:13
760
-
ՔաղաքականՀիստերիկ արձագանք. Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն բողոքի նոտա է հանձնել ԵՄ դեսպանին 2024-10-25 18:59
688
-
ՀասարակությունԱննա Հակոբյանը հանդիպման է հրավիրել նաև թրքամետներին 2024-10-25 18:46
868
-
ՔաղաքականԲՐԻՔՍ-ի գագաթնաժողովը Վլ. Պուտինի վերջին 10֊ամյակի հիմնական հաջողություններից մեկն է 2024-10-25 18:33
712
-
ՀասարակությունԿ․Պոլսում Կոմիտասին նվիրված համերգին կատարումներով հանդես կգա նաև Կոմիտասի ազգականը 2024-10-25 18:18
697
-
ՔաղաքականԱլիևը կանչել էր շուրջբոլորը ՀՀ իշխանություն կոչեցյալներին հանձնարարականներ և ցուցումներ էր տալիս․ Գառնիկ Դանիելյան 2024-10-25 17:48
640
-
ՔաղաքականՇարժման մեջ գտնվող բոլոր համակիրների նկատմամաբ ոստիկանական ռեպրեսիաներ են․ Բագրատ Սրբազան 2024-10-25 17:22
475
-
ՔաղաքականՇունչը բերանում ստորագրել է, երևի թե հրահանգը եղել է Ալիևի կողմից․ Բագրատ Սրբազան 2024-10-25 17:04
439
-
ՔաղաքականԵրկու հայկական պետությունների հիմքում ական են դրել, մեկը պայթեցրել են, մյուսը պայթեցնելու ճանապարհին է․ Ալիսա Գևորգյան 2024-10-25 16:34
310
-
ՔաղաքականՈՒՂԻՂ․ Սրբազան պայքարի աջակիցների ակցիան նախագահական նստավայրի դիմաց 2024-10-25 16:13
451
-
ՔաղաքականԱլիևը ստորագրել է Հայաստանի հետ սահմանազատման հանձնաժողովների կանոնակարգը 2024-10-25 14:48
493
-
ՍպորտՈսկե գնդակ-2024․ հանձնման ամսաթիվը, թեկնածուները, արարողության անցկացման վայրը 2024-10-25 14:27
535
-
ՔաղաքականԱլիևը նոր պահանջ է առաջ քաշում․ Մարուքյանի նոր հատուկ հանձնարարությունը 2024-10-25 14:16
760
-
ՔաղաքականՓաշինյանը խնդրել է Թուրքիային, որ նա միջնորդի, ու Ադրբեջանը ստորագրի խաղաղության պայմանագիրը․ Արմեն Ռուստամյան 2024-10-25 14:08
394
-
ԻրավականԳերասիմ Վարդանյանի վերաբերյալ քրեական գործով հերթական դատական նիստը հետաձգվել է 2024-10-25 13:52
481
-
ՔաղաքականՎահագն Խաչատուրյանը ստորագրել է սահմանազատման կանոնակարգի մասին օրենքը 2024-10-25 13:44
487
-
ՏարածաշրջանԲաքուն Եվրախորհրդարանի երեկ ընդունած բանաձևն իր ներքին գործերին միջամտելու փորձ է որակել 2024-10-25 13:33
424
-
ՔաղաքականԱյսօր՝ ժամը 16։00-ին՝ հավաք ՀՀ նախագահի նստավայրի առջև 2024-10-25 13:20
571
-
ՔաղաքականԲուհերին «44-օրյա պատերազմ» է սպասվում․ Կարեն Վրթանեսյան 2024-10-25 13:16
589
-
Հասարակություն«6 ամիս մորս հետ կապ չի եղել». Ստեփանակերտում մահացած հայ կնոջ դուստրը ցանկանում է մորը ՀՀ-ում հուղարկավորել 2024-10-25 12:52
436
-
ՔաղաքականՀարյուր տարվա մեմություն, կամ՝ Հայաստանը՝ լաբիրինթոսում 2024-10-25 12:41
604
-
ՀասարակությունՔարաթափում Լծեն-Տաթև ճանապարհին. որոշ ժամանակով երթևեկությունը երկկողմանի փակվել է 2024-10-25 12:24
433
-
ՔաղաքականԲլինկենը և Ֆիդանը քննարկել են Հրվ.Կովկասում արդար և կայուն խաղաղության հասնելու կարևորությունը. Պետդեպ 2024-10-25 12:16
430
-
ԱշխարհԱՄՆ նախագահի թեկնածուների հայտարարությունները կարող ենք դրոշակ դարձնել և օգտագործել մեր շահերի առաջ մղման համար․ Սուրեն Սարգսյան 2024-10-25 12:01
454
-
ԻրավականՄարտակերտի քաղաքապետ Միշա Գյուրջյանն արդարացվել է 2024-10-25 11:46
436
-
ՏարածաշրջանՉեմ մոռանա սրա հայտարարությունը. Վրաստանի Հայ Համայնքի ներկայացուցիչը՝ Մ. Սահակաշվիլու մասին 2024-10-25 11:33
763
-
ՔաղաքականՇատերի համար խնդիրը փաշինյանական իշխանությունը չէ, այլ պարզապես մանդատ ունենալը կամ իշխանական կերակրատաշտին մոտ գտնվելը․ Աբրահամյան 2024-10-25 11:03
397
-
ԱշխարհՀՕՊ-ը գիշերվա ընթացքում ՌԴ տարածքում ուկրաինական 7 ԱԹՍ և օդապարիկ է խոցել. ՌԴ ՊՆ 2024-10-25 10:51
316
-
ՀասարակությունՔՊ-ականի հերթական թոշակառու ծնողի աստղաբաշխական ձեռքբերումները. «Ժողովուրդ» 2024-10-25 10:39
304
-
ՔաղաքականԻնչ է հայտարարագրել Լենկթեմուրի արշավանքների ժամանակ անշարժ գույք «ձեռք բերած» Շիրակի փոխմարզպետ Ալբերտ Այվազյանը. «Ժողովուրդ» 2024-10-25 10:21
451
-
ՀասարակությունՊԵԿ-ը թաքցնում է «Մարգարա» անցակետի սպասարկման ծախսերը 2024-10-25 10:11
349
-
ՔաղաքականՈվքեր են այն 4 պատգամավորները, որոնք կողմ չեն քվեարկել կանոնակարգին․ «Հրապարակ» 2024-10-25 09:58
460
-
ԱշխարհԱրևմուտքի տոտալ ընտրակեղծիքները Մոլդովայում և խայտառակ պարտությունը 2024-10-25 09:50
394
-
ՔաղաքականՆԳ նախարարի տեղակալ Արփինե Սարգսյանը եւ COAF-ի տնօրեն Լիանա Ղալթաղչյանը` Արդարադատության նախարարի թեկնածու. «Ժողովուրդ» 2024-10-25 09:43
433
-
ՔաղաքականՆիկոլ Փաշինյանը երկիրը բաշխել է իր բդեշխների միջև. «Հրապարակ» 2024-10-25 09:29
427
-
ՏնտեսականԳործադիրը ԱԺ կգնա. ներկայացվելու է 2025 թվականի պետական բյուջեն. «Ժողովուրդ» 2024-10-25 09:20
367
-
ՔաղաքականԱրտակարգ դրությամբ կարող են նոր քվեարկություն նշանակել․ աղմկահարույց փոփոխություն․ «Հրապարակ» 2024-10-25 09:08
889
-
ՔաղաքականԱլիևի խնդիրն այն է, որ սկսի ինչ-որ ձևական գործընթաց և ապագայում դա «վաճառի». Արա Պողոսյան 2024-10-24 23:56
358
-
ՀասարակությունԿարևոր՝ ուսուցիչների համար․ ԿԳՄՍՆ-ն ներկայացրել է կամավոր ատեստավորման ընթացակարգը 2024-10-24 23:31
364
-
ԱշխարհԹուրքական հյուրանոցում ռուսաստանցիները հարձակման են ենթարկվել 2024-10-24 23:14
601
-
ՔաղաքականՀակակրոնական կեցվածք ունեցող Բաքու հրավիրված կրոնական առաջնորդները կայցելեն օկուպացված Արցախ. Դանիելյան 2024-10-24 22:54
448
-
ՔաղաքականԽստորեն դատապարտում եմ Զուրաբիշվիլիի և Սաակաշվիլիի ձևակերպումները ՀՀ֊ի մասին. Մեսրոպ Առաքելյան 2024-10-24 22:29
859
-
ՀասարակությունՓրկարար ծառայությունը մանրամասներ է հայտնում Վանաշեն-Ոսկետափ ճանապարհին տեղի ունեցած պատահարից 2024-10-24 22:17
376
-
ՏարածաշրջանՆախընտրական խուզարկություններ` Վրաստանում 2024-10-24 21:58
409
-
ՀասարակությունՎատ աշխատանքի համար պետբյուջեից պարգևատրվել են ավելի քան 56 միլիոն դրամով․ Սարգսյան 2024-10-24 21:41
328
-
ՔաղաքականՀոկտեմբերի 25-ին՝ նախագահական նստավայր. Սրբազան պայքարը հայտարարություն է տարածել 2024-10-24 21:14
478
-
Քաղաքական ԱշխարհՊատմութեան դասերին կառչելու հրամայականը… 2024-10-24 20:25
409
-
ՔաղաքականԵվրոպական միության խորհրդարանը վերահաստատում է իր պահանջը՝ Ադրբեջանի զորքերը դուրս բերել ՀՀ ինքնիշխան տարածքից 2024-10-24 19:38
928
-
ՀասարակությունԱհաբեկչության հետ կապված՝ Թուրքիայի օդանավակայաններում ուժեղացվել են անվտանգության միջոցառումները 2024-10-24 19:17
310
-
ՀասարակությունՄեկ ամիս փուլ առ փուլ միակողմանի փակ է լինելու Թամանցիների փողոցը 2024-10-24 18:49
388
-
Արցախ ԱշխարհԱրցախի մշակութային ժառանգության ճակատագիրն անհանգստացնում է միջազգային կառույցներին 2024-10-24 18:17
385
-
ՀասարակությունԱմենայն Հայոց Կաթողիկոսը ընդունեց Անգլիկան-Արևելյան Ուղղափառ եկեղեցիների միջազգային հանձնախմբի անդամներին 2024-10-24 18:07
337
-
ՀասարակությունԱկնհայտ է` հայկական քվեն նշանակություն ունի․ Արամ Համբարյան 2024-10-24 17:57
442
-
ՔաղաքականՓաշինյանն ու Ալիևը քննարկել են երկկողմ խաղաղության օրակարգի առաջմղմանը վերաբերող հարցեր 2024-10-24 17:50
427
-
ԻրավականՎաղը տեղի կունենա Գերասիմ Վարդանյանի գործով հերթական դատական նիստը 2024-10-24 17:44
448
-
Տարածաշրջան«Վրացական երազանքը» մարտի է դուրս գալիս Արեւմուտքի հետ 2024-10-24 15:39
490
