Թրաֆիքինգի գործերով երբեմն դատապարտվում են ոչ բավարար ապացույցների դեպքում. փաստաբան

Թրաֆիքինգի գործերով որոշ դեպքերում մարդիկ դատապարտվում են, երբ չկա նրանց մեղքը հաստատող բավարար ապացուցողական բազա, խնդիրներ են առաջանում քրեադատավարությանը մասնակից անձանց դատարան կանչելու և հարցաքննելու, ինչպեսև այլ ապացույցներ հավաքելու հետ: Այս խնդիրների մասին Yerkir.am-ը զրուցեց Հանրային պաշտպանի գրասենյակի փաստաբան Մարինե Թովմասյանի հետ, ով թրաֆիքինգի գործերով հիմնականում ներկայացնում է ամբաստանյալների շահերը:

-Որպես ամբաստանյալի շահերի ներկայացուցիչ` ի՞նչ խնդիրների եք առնչվում գործի քննության ժամանակ:

-Իրականում դժվար ապացուցելի երևույթ է, եթե խոսքը վերաբերում է արտերկրում կատարված գործողություններին: Պատկերացրեք, երբ կա տուժող, ով ասում է, թե` ինձ խաբեցին, տարան Արաբական Էմիրություններ և ստիպեցին մարմնավաճառությամբ զբաղվել: Մենք ինչպե՞ս ենք դա կարողանում ապացուցել: Հիմնավորվում են այլ տուժողների ու վկաների ցուցմունքներով: Սակայն չունենք դեպքի վայր, կոնկրետ հասցե, ինչ պայմաններում է տուժողը պահվել: Ցուցմունքներում մեկն ասում է` դրսում էինք, մյուսը` հյուրանոցում, էն մեկն էլ` վարձու բնակարանում, և այլն:

Մի անգամ դատարանում տուժողին հարց տվեցի, թե ինչպե՞ս կարող է ապացուցել, որ հենց մարմնավաճառությամբ է զբաղվել, որովհետև ես տեղեկություններ ունեի, որ երեխա էր պահել և չէր շահագործվել: Պատասխանեց,  որ հաջորդ անգամ գնամ, կնկարեմ, կբերեմ, կտեսնեք… Դա հանրահայտ Աղունիկ Այվազյանի գործն էր, որի ժամանակ ես նրա շահերն էի ներկայացնում: Այդ գործով արդեն դատական ակտ կա, որոշ հանգամանքներ փորձել են հիմնավորել գաղտնալսումների, տեսանկարահանումների միջոցով: Էն մասով, որ կան գաղտնալսումներ և տեսաձայնագրություններ, ես ոչինչ չունեմ ասելու, սակայն, կոնկրետ իմ պաշտպանյալի առումով, բոլոր աղջիկները, ովքեր գնացել էին, գիտեին` ինչու էին գնում և ինչ պայմաններով:

-Այսինքն` գիտեի՞ն, որ շահագործվելու էին, թե՞ չեն շահագործվել:

- Տեսեք, երբ գալիս, ասում են, թե հարկադիր աշխատանքի մեջ են եղել` չնչին վարձատրությամբ կամ անհատույց, խնդիրը հետևյալն է` ինչպե՞ս է հաշվարկվում դա: Տուժողը պատմում է, որ պայմանավորվեցի «X»-ի հետ, որ ինձ տաներ աշխատանքի` մարմնավաճառությամբ զբաղվելու,  ընդունում է, որ, օրինակ, ճանապարհածախս չի կատարել: Իսկ, այսպես ասած, գործատուն մինչև 3000 դոլար գումար է ծախսում մի աղջկա վրա մինչև նա հասնում է էմիրություններ: Լինում են դեպքեր, որ այստեղ պարտքեր են ունենում, խնդրում են իրենց պարտքերը փակել, հագուստներ գնել… Բացի դրանից` էնտեղ նա  կացարան է ունենում, որի դիմաց վճարում են, սնվում է, ոչ ոք չի ասում` սոված են պահել: Հագնվում է, սնվում է, տուն գումար է փոխանցում` բանկային հաշիվները կան, վերջում էլ իրենց հետ որոշակի գումար են բերում: Հիմա ես միշտ էդ հարցը տալիս եմ` որևէ մեկը պարտավո՞ր էր էդ աղջկան պահել:

Կա նաև գումարի ծախսելու ձևը: Իմ պաշտպանյալներից մեկն ասում էր, որ` ես զեղչերի ժամանակ էի գնում խանութ, իսկ ինքը (տուժողներից մեկը) գնում էր` նոր ստացած ապրանքը թանկ առնում: Եվ բնական է, որ մեկն, օրինակ, 7000 դոլար կբերեր իր հետ, մյուսն` ավելի քիչ կամ ընդհանրապես չէր բերի:

Ինչ վերաբերում է հարկադիր, պարտադրված աշխատելուն, ապա, մասնավորապես, Էմիրությունների գործերով տուժողները եղել են շրջիկներ, պատմում էին, թե` գնում էինք սրճարաններ, ռեստորաններ, ժամանցի այլ կետեր և էնտեղ հաճախորդ գտնում: Այսինքն` նրանք կարող էին դիմել ոստիկանություն, օգնություն խնդրել, առավել ևս` բոլորի ձեռքին եղել է բջջային հեռախոս, միմյանց հետ, իրենց ընտանիքների հետ կապ եղել է:

-Խոսքը միայն Էմիրությունների՞ մասին է:

-Ես ունեցել եմ միայն դեպքեր` կապված Էմիրությունների հետ:

-Այսինքն` մարդիկ դատապարտվում են ոչ բավարար ապացույցների դեպքում, եթե տեղազննություն չի կատարվում:

-Այո, եթե դու ուզում ես մեղքն ապացուցել, ապա պետք է ձեռնարկես բոլոր միջոցները: Միայն տուժողի հայտարարությունը, ցուցմունքը շատ քիչ է` մարդուն դատապարտելու համար: Կան տուժողներ, ասում են` ինձ ծեծի են ենթարկել, բայց մարմնական վնասվածքներ չկան, չկա որևէ հետք մարմնի վրա, որը կապացուցի բռնությունների մասին: Իմ կարծիքով` տուժողների մեծ մասը իրականությանը չհամապատասխանող ցուցմունքներ են տալիս: Կամ նախաքննության ժամանակ տրված ցուցմունքից տարբեր ցուցմունք են տալիս դատարանում և դա պատճառաբանում են, որ շատ ժամանակ է անցել ու չեն հիշում:

Հետաքրքիր է նաև այն, որ հազվադեպ կգտնեք տուժողի, ով Էմիրություններում եղել է մեկ անգամ: Անգամ, երբ այդ նույն թրաֆիկյորները գտնվում են անազատության մեջ, նրանք հանրապետությունից բացակայում են, դատական նիստերի ընթացքում, երբ պետք է լինում նորից հարցաքննել տուժողներին, պարզվում է, որ նորից գնացել են Էմիրություններ: Լինում են դեպքեր, երբ տուժողների հետ առերեսում չի լինում, քանի որ չեն կարողանում ապահովել նրանց ներկայությունը: Իսկ հետո միջնորդում ես, որ այդ ապացույցներից հրաժարվեն, չեն հրաժարվում, նախաքննական ցուցմունքը հրապարակվում է և դրվում մեղադրանքի հիմքում:

-Լավ, այս դեպքում ո՞վ է մեղավոր` դատավորը, նախաքննական մարմինը…

-Այստեղ որևէ մեկի մեղքը չկա, երբ տուժողներին հարցաքննում ու բաց են թողնում, որովհետև չկա որևէ օրենսդրական կարգավորում, որով կարող ես արգելել մարդուն արտերկիր գնալ: Եվ, իհարկե, դա կարող է դիտվել որպես մարդու ազատ տեղաշարժման իրավունքի խախտում:

-Իսկ ոչ բավարար ապացուցողական բազայի դեպքում անձին դատապարտե՞լը:

-Դե, իհարկե, դա անօրինական է:

-Այսինքն` դատավորները ինչ-որ ցուցումո՞վ են աշխատում:

-Իմ կարծիքը հետևյալն է` այսօր դատարանները անկախ չեն, և դա ոչ միայն թրաֆիքինգի գործերով է ակնհայտ: Դատարանները կաշկանդված են և անկախ չեն, սակայն չեմ կարող ասել դրա պատճառները:

 Ա.Կ.