Քա­ղա­քա­ցի­ա­կան հա­սա­րա­կու­թյուն` ըստ վար­չա­պե­տի

Վեր­ջի­ն օ­րե­րին մայ­րա­քա­ղա­քում ու­ղե­վար­ձի բարձրաց­ման դեմ ուղղ­ված երի­տա­սար­դա­կան շարժ­ման մա­սին դի­տար­կում­նե­րի ու գնա­հա­տա­կան­նե­րի պա­կաս չկար, և ինչ­պես ­միշտ, այս ան­գամ էլ յու­րօ­րի­նա­կու­թյամբ ու անկրկ­նե­լի­ու­թյամբ աչ­քի ըն­կավ իշ­խա­նա­կան հատ­վա­ծը, մաս­նա­վո­րա­պես` նրա հան­րա­պե­տա­կան կո­րի­զը:

Շարժ­ման «ազ­գա­յին-պե­տա­կան վտան­գա­վո­րու­թյան» մա­սին փի­լի­սո­փա­յի լրջու­թյամբ իր ­խո­հե­րը շտա­պեց ար­տա­հայ­տել ՀՀԿ փոխ­նա­խա­գահ Ռազ­միկ Զոհ­րա­բյա­նը, նա շարժ­ման ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րին ուղ­ղա­կի մե­ղադ­րեց ազ­գա­յին դա­վա­ճա­նու­թյան մեջ: Հե­տաքր­քիր է, թե հի­մա՞ ինչ կա­սի փոխ­նա­խա­գա­հը, երբ «ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան դեմ ուղղ­ված» շար­ժու­մը պսակ­վել է հաղ­թա­նա­կով: Ըստ ՀՀԿ-ական գործ­չի` հա­սա­րա­կու­թյու­նը, փաս­տո­րեն, շա­հում է մի­այն այն դեպ­քե­րում, երբ դուրս է գա­լիս... «ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան» դեմ:

Ինչ­պես նա­խորդ բո­լոր, այն­պես էլ այս շարժ­ման նկատ­մամբ իր վե­րա­բեր­մունքն ու ան­թա­քույց քա­մահ­րանքն ար­տա­հայ­տեց մեկ այլ ՀՀԿ «առաջ­նոր­դա­կան փո­խա­նորդ»` Գա­լուստ Սա­հա­կյա­նը: Պարզ­վեց նույ­նիսկ` նա, ման­կու­թյու­նից սկսած, հա­սա­րա­կա­կան տրանս­պոր­տից չի ­օգտ­վում, և նրա քա­մահ­րանքն էլ,ըստ էու­թյան, վաղ ման­կա­կան տա­րի­քի մնա­ցուկ է:

Շարժ­ման մա­սի­ն ա­մե­նա­յու­րօ­րի­նակ տե­սա­կե­տը, սա­կայն, ար­տա­հայ­տեց­ վար­չա­պե­տը` դար­ձյալ ի պաշ­տո­նե ՀՀԿ փոխ­նա­խա­գահ: (Չզար­մա­նաք, որ կու­սակ­ցա­կան այս հա­մա­պաշ­տոն ֆունկ­ցի­ո­ներ­ներն այդ­քան տար­բեր կար­ծիք ու­նեն նույն երև­ույ­թի նկատ­մամբ. քա­նիցս առիթ ու­նե­ցել ենք ընդգ­ծե­լու, թե որ­քան ան­պա­րա­գիծ է ՀՀԿ-ական կու­սակ­ցա­կան բազ­մա­կար­ծու­թյու­նը): Ելույթ ու­նե­նա­լով կա­ռա­վա­րու­թյան ­վեր­ջին ­նիս­տում և անդ­րա­դառ­նա­լով ու­ղե­վար­ձի թան­կաց­ման դեմ սկսված երի­տա­սար­դա­կան շարժ­մա­նը` վար­չա­պետ Տիգ­րան Սարգ­սյա­նը, մաս­նա­վո­րա­պես, ասել էր. «Մենք­ տես­նում ենք, որ Հա­յաս­տա­նում ձև­ա­վոր­վում է ու­ժեղ քա­ղա­քա­ցի­ա­կան հա­սա­րա­կու­թյուն, և մենք պար­տա­վոր ենք հաշ­վի առ­նել այդ իրո­ղու­թյու­նը պե­տա­կան որո­շում­ներ կա­յաց­նե­լիս, և պետք է շատ ու­շա­դիր լի­նենք քա­ղա­քա­ցի­ա­կան հա­սա­րա­կու­թյան ձև­ա­վոր­ման բո­լոր խնդիր­նե­րի նկատ­մամբ»:

Ինչ­պես երև­ում է, վար­չա­պետ­ն իս­կա­պես յու­րօ­րի­նակ պատ­կե­րա­ցում ու­նի քա­ղա­քա­ցի­ա­կան հա­սա­րա­կու­թյան և մա­նա­վանդ դրա ձև­ա­վոր­ման մի­ջոց­նե­րի ­մա­սին, եթե այդ­ մի­ջոց­նե­րի թ­վում ամե­նագլ­խա­վորն է հա­մա­րում­ հա­սա­րա­կու­թյա­ն ա­մե­նա­ցա­վոտ` սո­ցի­ա­լա­կան կող­մին ­հար­վա­ծե­լը, այն­պես, ինչ­պես դա տե­ղի ու­նե­ցավ ու­ղե­վար­ձի բարձրաց­ման պա­րա­գա­յում: Վար­չա­պե­տա­կան այս տրա­մա­բա­նու­թյամբ առաջ­նորդ­վե­լիս, եթե, դի­ցուք, առա­ջի­կա­յում նվա­զա­գույն աշ­խա­տա­վար­ձը 45 հա­զա­րի փո­խա­րեն ետ նվա­զի մին­չև 20-25 հա­զար, թո­շակ­ներն էլ, նույն ­կերպ, նվա­զեն կրկնա­կի չա­փով, ար­դյուն­քում` փո­ղոց դուրս գա ողջ հա­սա­րա­կու­թյու­նը, արագ ու դյու­րին այն կվե­րած­վի... քա­ղա­քա­ցի­ա­կան հա­սա­րա­կու­թյան: Եվ կկա­տար­վի քա­ղա­քա­ցի­ա­կան հա­սա­րա­կու­թյուն տեն­չա­ցող վար­չա­պե­տի երա­զան­քը: Մնում է մի­այն հա­սա­րա­կու­թյա­նը հարց­նել` ար­դյոք ու­զո՞ւմ է դառ­նալ քա­ղա­քա­ցի­ա­կան... վար­չա­պե­տի պատ­կե­րաց­րած ճա­նա­պար­հով:

Լև­ոն ՍԱՐԳՍՅԱՆ