Համակարգային իշխանափոխությունը կենսական անհրաժեշտություն է այս երկրի համար/Տեսանյութ/

Այսօր մի շարք լրատվամիջոցների խնդրանքով ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցիչ Հրանտ Մարգարյանը զրուցել է այդ ԶԼՄ-ների լրագրողների հետ` անդրադառնալով ինչպես օրերս ավարտված ՀՅԴ 31-րդ Ընդհանուր ժողովին, այնպես էլ Հայաստանի ներքաղաքական եւ արտաքին քաղաքականության կարեւորագույն խնդիրներին:

Հրանտ Մարգարյանը նախ տեղեկացրեց, որ Ընդհանուր ժողովը ՀՅԴ համաշխարհային կառույցի բարձրագույն ժողովն է, որ 4 տարին մեկ ճշտում է առաջիկա չորս տարիների համար կուսակցության քաղաքական ուղեգիծը, կազմակերպական հարցեր է քննարկվում: Ժողովն այս անգամ մեկ տարի շուտ է կազմակերպվել, որովհետեւ հաջորդ տարի անցկացվելու դեպքում զուգադիպելու էր խորհրդարանական ընտրությունների հետ:

Այնուհետեւ նա պատասխանել է  լրագրողների հարցերին:

«Երկիր Մեդիա» հ/ը, Կարինե Մանգասարյան. - Պարո'ն Մարգարյան, սովորաբար Դաշնակցության ժողովներից առաջ, նաեւ հետո քննարկվում է, հարցը, թե ինչո՞ւ են ժողովները փակ անցնում: Ի՞նչ է քննարկվում այդ ժողովներում, որ հնարավոր չէ լուսաբանել:

- Գիտեք, «փակ»-ը շատ հարաբերական հասկացություն է: Փակ չի եղել մեր ժողովը, մեր ժողովը եղել է լուրջ ժողով, շոու չի եղել, որ հրապարակի մեջ անեինք: Մեկ շաբաթ մենք քննարկել ենք, բայց մասնավոր ճիգ չի եղել դա գաղտնի պահելու: Դա եղել է մեր ներքին քննարկումը, օրակարգերը հստակ են եղել: Մենք նախքան ժողովը բացումն արել ենք պաշտոնապես եւ հրապարակավ, այսօր էլ ես պատրաստ եմ ձեր բոլոր հարցերին պատասխանել:

«Փակ»-ի մասին իսկապես չի կարելի խոսել, դա ներքին մեր կազմակերպական քննարկումն է: Ընդհանրապես մյուս կուսակցությունների մոտ պատահում է, որ ժողովն ինքը շոու է, եւ դա ցուցադրվում է հանրությանը: Եթե այդ ցուցադրվող մասն է ժողովը, իսկապես տխուր է, որովհետեւ մեզ մոտ իսկական ժողովը է, իսկական քննարկում: Եվ մեկ շաբաթ ժողով անել, ընդունենք որ շատ դժվար է: «Փակ»-ի մասին խոսք լինել չի կարող: Հակառակ, ինչպես կարծում եմ, բոլոր կուսակցություններն իրենց ժողովները, ներքին քննարկումները, որ տեղի են ունենում եւ ոչ հրապարակային, բնականաբար, ժողովի որոշումն է, որ փակ չեն, գաղտնիք չեն, բաց են: Ճշտված քաղաքականությունն է, որ բաց է եւ հրապարակային, եւ սա է ամենակարեւորը:

Report.am, Անահիտ Ասատրյան. - ՀՅԴ Ընդհանուր ժողովը կուսակցության գերակա առաջնահերթություն հռչակեց ընտրություներին նախապատրաստվելը եւ միասնականորեն նշեցիք, որ կարեւորը արդար ընտրությունների անցկացումն է եւ համակարգային իշխանափոխության միջոցով նոր որակի իշխանությունը: Ինչպե՞ս եք պատկերացում այդ համակարգային իշխնափոխությունը եւ ո՞ր որակի իշխանության մասին է խոսքը:

- Նախ ասեմ, որ իսկապես ընտրությունների հարցին կարելի է տարբեր տեսանկյուններից նայել: Մեզ համար ընտրությունները միջոց են, ինչպես որ է մեր կազմակերպությունը ժողովրդին ներկայացնելու, ինչպես որ է ժողովրդին ներկայանալու հաշվետվությամբ եւ ժողովրդին կազմակերպելու մեր գաղափարների եւ ծրագրերի շուրջ: Ժողովրդի քաղաքական կազմակերպվածության գործին պետք է ծառայի ցանկացած մեր ընտրությունը: Որպեսզի ժողովուրդն իր ճակատագրի իրական տերը դառնա: Այն ընտրողը, որը գիտի, թե որ կուսակցությունն է ընտրում, որ ծրագրով, ինչ եւ ինչպես անելու համար, այդ ընտրողն է, որ տերն է իր ճակատագրի եւ դերակատարն է իր երկրի ապագայի համար: Մենք սրա՛ն է, որ պետք է կարողանանք հասնել, հասնենք նրան, որ ցանկացած ընտրող քվեարկի համոզումով: Գիտակցված համոզումով պետք է կարողանա քվեարկի:

Սա առաջին հարցն է, որ մենք տալիս ենք, երբ խոսում ենք համակարգված իշխանափոխության մասին, արմատական, որակական իշխանափոխության մասին: Այստեղ մենք գտնում ենք, որ մեր շատ-շատ թերություններ, երեւույթներ, որ հասարակական կյանքի մեջ գոյություն ունեն, ոչ թե, որ այսպես պատահականորեն ստեղծված բան են եւ անհատների փոփոխությամբ կարող են փոխվել, այլ հիմնական փոփոխություններ են պետք: Օրինակ` մենք հավատացած ենք, որ Հայաստանը պետք է դառնա խորհրդարանական երկիր, պետք է դադարի նախագահական երկիր լինելուց: Սա շատ արմատական փոփոխություն է: Մենք հավատացած ենք, որ այս երկիրը պետք է դառնա իրավական երկիր, սոցիալական երկիր, տնտեսական քաղաքականությունը պետք է փոխվի, պետական համակարգը պետք է փոխվի: Մեզ համար հիմնական հարցը` որ Ազգային ժողովը դառնա 100 տոկոսով համամասնական:

Սրանք բազում հարցեր են, որ մեզ տանում են շատ ավելի լուրջ փոփոխությունների, քան տպավորություն ստեղծելու, ալիք բարձրացնելու, ամբոխավարություն անելու, միայն եւ միայն քվե շահելու համար: Դա մեր մոտեցումը չէ, մենք շատ ավելի լուրջ ենք այս հարցում եւ ուզում ենք գնալ արմատական փոփոխությունների, եւ ուզում ենք գնալ ժողովրդի հետ միասին: Մենք մեր հույսը դրել ենք մեր ժողովրդի` համոզումով տրվող քվեի վրա: Եվ այդ առումով է, որ մենք պետք է տքնաջան աշխատանքի լծվենք` ժողովրդի հետ աշխատելու, մեր շուրջը ժողովրդին կազմակերպելու իմաստով:

«Երկիր» օրաթերթ, Սեւակ Հակոբյան.-– Ինչպե՞ս է գնահատել ՀՅԴ Ընդհանուր ժողովը Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակը եւ արդյո՞ք Դաշնակցության որդեգրած քաղաքական կուրսը շարունակվելու է:

- Ընդհանուր ժողովը գրեթե եկավ հաստատելու մեր նախորդ ժամանակաշրջանի քաղաքական ուղեգիծը, եկավ հաստատելու Հայաստանի Գերագույն ժողովի եւ Գերագույն Մարմնի որդեգրած քաղաքականությունը, վերջին իրադարձությունները, երկրի մեջ կատարվող իրադարձությունները` թե՛ Ղարաբաղի հարցով, թե՛, մասնավորաբար, սոցիալ-տնտեսական ծանր իրավիճակը, որ ստեղծվել է Հայաստանում: Այս վիճակը հաշվի առնելով` շեշտադրումներն ավելի ամրացան, շեշտվեցին:

Երկրի վիճակը գնահատում ենք ծանր, գտնում ենք` սոցիալ-տնտեսական քաղաքականությունը ժողովրդի մեկ շերտի, սահմանափակ շերտի պահանջներն է բավարարում, եւ ժողովրդի մեծ մասը թավալգլոր գնում է դեպի աղքատություն: Այս վիճակը պետք է փոխվի հիմնական տնտեսական քաղաքականության փոփոխությամբ: Եվ գտնում ենք, որ իշխանափոխությունը կենսական անհրաժեշտություն է այս երկրի համար, եւ իշխանափոխությունը պետք է անենք` նոր ծրագիր մեջտեղ բերելով: Փոփոխությունն ինքը նպատակ չէ, այլ` թե փոփոխությունից ինչ պետք է ստեղծել այս երկրում:

Մենք մի քանի անգամ վերջին 10-20 տարիների ընթացքում փոփոխություն ենք մտցրել մեր քաղաքական կյանքի մեջ, բայց հազիվ թե մեր կյանքը իրական եւ էական փոփոխություն է ապրել: Որովհետեւ մենք հաճախ ընդդեմի շուրջ ենք համախմբվել, քան հանունի: Մենք հավատացած ենք, որ պետք է գիտակցենք, որ այսօրվա դժվարությունները սոցիալ-տնտեսական որդեգրված քաղաքականության հետեւանք են, այն քաղաքականության, որ կառավարությունը փորձում է իրագործել մեր երկրում: Այն քաղաքականության հետեւանք է, որի դժվարությունները ժողովուրդն ունի, եւ դա փոխվելու է հիմնականում տարբեր մտածողությամբ:

Այդ տարբեր մտածողությունը, մենք հավատացած ենք, որ մեր կուսակցության մեջ է մարմնավորված: Որովհետեւ մենք սոցիալիստական համոզումներ ունենք, մենք սոցիալական արդարության կողմնակից կուսակցություն ենք եւ անցած 20 տարվա ընթացքում մենք հետեւողականորեն այդ գիծը հետապնդել ենք: Այդ առումով է, որ հավատացած ենք` ժողովուրդը կընտրի, կմոտենա իր ճակատագրին նաեւ ա՛յս տեսանկյունից, թե որ քաղաքականությունն ինչ իրավիճակ է բերել այս երկրում, որ տնտեսական մոտեցումը այս երկրում ինչ կացություն է ստեղծել: Այս ծայրահեղ լիբերալիզմը սա՛ է ստեղծել երկրում: Մենք հավատացած ենք, որ մեր կուսակցության դավանած սոցիալիզմը կարող է այս երկրում շատ ու շատ հարցերի պատասխանել:

«Հայոց Աշխարհ» օրաթերթ, Գեւորգ Հարությունյան. - Կխնդրեի պարզաբանել: Այսպիսի հետաքրքիր իրավիճակ է առաջանում. բոլոր սոցիոլոգիական հարցումները փաստում են, որ երկրի բնակչության, ընտրողների գերակշիռ մասը դժգոհ է այս վիճակից, բայց ամեն ընտրությունից մենք տեսնում ենք, եւ սոցիոլոգիական հարցումներն են հաստատում, որ այն կուսակցությունները, որոնք այսօր այս վիճակի պատասխանատուն են, մասնավորապես` ԲՀԿ-ն եւ Հանրապետականը, էլի հաջորդ ընտրություններում մեծամասնություն են լինելու, այն դեպքում, երբ ընդդիմադիր ընտրազանգվածը շատ ավելի մեծ է: Այսինքն` ընդդիմադիր դաշտը փոշիացված է, բաժանված է եւ ամբողջ ձայնը չի պահում, եւ նրանք, ովքեր այս վիճակի պատասխանատուներն են, էլի մեծամասնություն են կազմում: Ինչպե՞ս անել, որ մտածողությունը փոխվի, որ մեծամասնությունն իր իշխանությունը ձեւավորի, ոչ թե փոքրամասնությունը:

- Նախ ասեմ, որ ես չեմ ընդունում էժան դատողությունները: Հայաստանի քաղաքական կյանքում վերջին երկար տարիները ապացուցում են, որ ժողովրդի կեսից ավելին իսկապես ընդդիմադիր հայացքների տեր հասարակություն է: Սա, անշուշտ, չի նշանակում, որ մյուս կողմը զրո է: Բնականաբար, մյուս կողմն էլ իր ազդեցության դաշտն ունի, իր քվեն ունի: Սակայն այստեղ հիմնական հարցը կրկին մի բանում է. ես ընտրողների հետ շատ եմ խոսել, որոնք քվեարկել են, դժգոհելով իշխանությունից, իշխանությանը: Եվ երբ հարցրել եմ` ինչո՞ւ եք քվեարկում, ասել են` ի՞նչ կապ ունի մեր քվեն ընտրությունների արդյունքի հետ: Ինձ համար միշտ հարց է, որ եթե իսկապես կապ չունի, ապա ինչո՞ւ եք կողմ քվեարկում: Կարող եք դեմ քվեարկել, այդ ժամանակ ձեր բողոքն ավելի արդարացված կլինի:

Մի քանի առումներով կարելի է նայել հարցին: Իսկապես, ընտրական օրենսգիրքը եւ ընտրությունների կազմակերպման մեխանիզմը պետք է փոփոխվի: Պետք է իշխանություններն ամեն ճիգ գործի դնեն` ճիշտ ընտրություններ կազմակերպելու, որի վերաբերյալ մեծ հույս չունեմ: Ասում եմ, որովհետեւ դա է իրականությունը: Մինչեւ իշխանությունները բավարար չափով քաղաքական կամք չցուցաբերեն եւ հակառակն անեն, այս երկիը դժվար կընթանա ժողովրդավարության ուղիով:

Բայց միայն իշխանությունների հարցը չէ: Ինձ համար հարցը ժողովուրդն է, ժողովուրդն է, որ պետք է համոզվի, հավատա, որ ժողովրդավարությամբ կարող է իր կյանքում փոփոխություն բերել: Ինքը պետք է հավատա, որ իր քվեն արժեք է: Եթե արժեք չլիներ, դրա համար իրեն 5000 դրամ չէին վճարի. դա նշանակում է` արժեք է, որ 5000 դրամ վճարում են: Եթե այդքան դյուրին լիներ` ամեն ինչ ընտրատեղամասում կեղծելու, չեմ ասում, որ այնտեղ կեղծիքներ չեն լինում, բայց եթե այդքան դյուրին լիներ, որ ամեն ինչ ընտրատեղամասում կեղծեին, 5000 դրամ ոչ ոք ոչ ոքի չէր վճարի: Բայց հարցն այն է, որ մենք պետք է ունենանք հասարակություն, որը հավատա` իր քվեով է իր կյանքը փոփոխություն կրելու, եւ պետք է քվեն արժեւորի: Դա իր բարոյականությունն է, իր երեխաների ապագան է, մեր բոլորի ապագան է, մեր արժանապատվությունն է: Պետք է յուրանքանչյուր ՀՀ քաղաքացի հասկանա, համոզվի, որ քվեն վաճառելը, քվեն վախի պատճառով տալը, համոզումով չքվեարկելը անբարոյականություն է: Բոլոր ժողովուրդներն էլ այս ճանապարհով են ընթացել: Մենք այլ ելք չունենք, բացի այն, որ մեր քվեով պարտադրենք մեր կամքը, մեր քվեով մենք պարտադրենք մեր կամքը եւ մեր մասնակցությամբ ապահովենք ընտրությունների ճշմարտացիությունը:

Իշխանությունների կեղծելու ռեսուրսը սահմանափակ է, դա բացարձակ չէ, եթե մեր ժողովուրդը ոտքի ելնի, տեր կանգնի իր արժանապատվությանը, իր քվեին: Իր տրամադրություններին, իր համոզումին եթե տեր կանգնի, դժվարությամբ, բայց հավատացած եմ, կարող ենք ընտրության միջոցով մեր երկրի մեջ փոփոխություն առաջացնել:

«Հայոց Աշխարհ» օրաթերթ, Գեւորգ Հարությունյան. - Առաջիկա մեկ շաբաթվա ընթացքում արդեն լինելու է նոր ԿԸՀ, եւ ընտրատարածքային հանձնաժողովներն են ձեւավորվում նոր համակարգով: Այսինքն, եթե, մասնավորապես, Դաշնակցությունն այս հանձնաժողովներում նախկինում ներկայություն ուներ, հիմա արդեն ադմինիստրատիվ ռեսուրսներով է դա արվելու: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս երեւույթը, սա առաջընթա՞ց է, տեղում դոփե՞լ է, ավելի վա՞տ է:

- Ես հավատացած եմ, որ ընտրությունների համար, ընտրությունների կազմակերպման համար պետք է հստակ պատասխանատու լինել: Ոնց որ մարդու իրավունքների պաշտպանության բնագավառում օմբուդսմենն է մեր երկրում, պետք է այդպես էլ ունենանք ընտրությունների կազմակերպման պատասխանատու անձ: Պետք է կոնկրետ հասցե լինի, որ երբ ընտրությունը խախտվում է, մենք իմանանք` ումից պետք է պահանջենք:

Նախկին դրությամբ իբր թե կուսակցություններից էր բաղկացած ընտրական հանձնաժողովը կամ 50-100 տոկոսով, բայց իրականում այդպես չէր, իրականում անունն էր` կուսակցություններից բաղկացած, խորքում նույն համակարգն էր, որը ձեւավորում էր ամբողջ սիստեմը, եւ պատասխանատվության կոնկրետացումը կորում էր: Այսօրվա դրությամբ էլ նույնն է իրավիճակը, այսօր էլ չկա կոնկրետ պատասխանատու, եւ դա ամենավտանգավոր երեւույթն է:

Ինձ համար պայման չէ, որ մենք անպայման պետք է ներկա լինենք, որ ընտրությունները ճիշտ լինեն: Ինձ համար պայման է, որ ընտրությունները պետք է ճիշտ լինեն: Եվ եթե ճիշտ չեն, պատասխանատվությունն ընկնում է գործող իշխանության վրա: Սա մեզ համար միանշանակ հարց է: Բայց, նորից եմ ասում, այս նույն օրենքներով կարելի է կազմակերպել ճիշտ, արդար ընտրություններ, սրանից ավելի լավ օրենքներով կարելի է կազմակերպել վատ, անարդար ընտրություններ: Օրենքը երկրորդական է ինչ-որ առումով, թեեւ մենք շատ ճիգ թափեցինք, որ իրապես ապահովենք ճիշտ ընտրական օրենսգիրք: Ցավոք, մեզ չհաջողվեց: Ցավոք, մենք մենակ մնացինք խորհրդարանում եւ չկարողացանք հաջողել: Մեր ամենատրամաբանական խոսքը քվեարկությամբ մերժվեց, մեր ամենատրամաբանական պահանջը քվեարկությամբ մերժվեց, այն մարդկանց քվեարկությամբ, որ կեղծ ընտրություններով կամ ոչ արդար ընտրություններով են հայտնվել ԱԺ-ում: Ոչ բոլորը, բայց` կարեւոր մասը: Այս առումով, օրենքը երկրորդական է:

Կարծում եմ, այսօր այն պահն է, որ իշխանությունները պետք է զգաստանան, որ սպառել են կեղծման ռեսուրսը, սպառել են ինքնաարտադրման հնարավորությունները: Նաեւ պետք է հասկանան բոլոր քաղաքական ուժերը եւ, ամենակարեւորը, մեր ժողովուրդը, որ պետք է, ժամանակն է` փոխարենը արյուն հեղել փողոցներում, փոխարենը մենք փախչենք Հայաստանից, փոխարենը արտագաղթի ցուպն առնենք մեր ձեռքը եւ աշխարհի չորս կողմն ընկնենք, կարեւոր է կամք ցուցաբերենք, մասնակցենք ընտրության, համոզումով քվեարկենք: Մեր միջից էլ ամենահամարձակները, խոհեմները, գիտակները պետք է ստանձնեն պատասխանատվություն ընտրության օրը ընտրատեղամասերում կեղծիքի դեմն առնելու համար: Այսքանը եթե մենք անենք, վստահ եմ` այս երկիրը փրկվելու է, այս երկիրը դուրս է գալու այս վիճակից: Բայց եթե պետք է փողն առնենք, քվեարկենք եւ չորս տարի նվնվանք, բնականաբար, կունենանք այն, ինչ ունենք:

«Ռադիոլուր», Լուսինե Վասիլյան.- Նախորդ հարցում անդրադարձ եղավ խնդրին, որ ընդդիմադիր զանգվածի ձայները, կարծես, փոշիանում են, որովհետեւ ընդդիմադիր տարբեր ուժեր տարբեր հավակնություններ եւ հակասություններ ունեն: Հնարավոր համարո՞ւմ եք, որ աշնանը արդեն, երբ նախընտրական զարգացումներն ավելի ակնհայտ լինեն, ընդդիմադիր որեւէ միավորում ստեղծվի, եւ արդյոք տեսնո՞ւմ եք Դաշնակցությանը նման միավորման մեջ:

- Հավատում եմ, որ կա հնարավորություն ընդդիմադիր դաշտում ավելի մեծ միավորներ ձեւավորելու իմաստով, բայց կարծում եմ` ճիշտ չէ նորից քաղաքական դաշտը վերածել սեւի եւ սպիտակի, երկգույն  դարձնել. կա իշխանություն եւ ընդդիմություն, եւ վերջ: Դա ճիշտ չէ, դրանից մեր երկիրն ու ժողովուրդը չի շահի, խոսքը նորից գնում է քաղաքական ուղղությունների, տնտեսական ուղղվածության, համոզումների, մտածելակերպի, այս երկրի ապագայի նկատմամբ ունեցած պատկերացումների, ծրագրերի մասին: Գործունեության ծրագրերին է վերաբերում:

Միավորումը պետք է ունենա հստակ թիրախներ, պետք է ճշտված լինեն թիրախները, պետք է ունենա ծրագիր, պետք է ունենա գործունեության ձեւ, ուղղություն, ոճ եւ ճիշտ ղեկավարում: Եթե չունի այս երեքը, այդ միավորումը շինծու է եւ երկիրը տանելու է սեւ ու ճերմակի, երկիրը տանելու է այն ուղղությամբ, որ` կա'մ Սերժ, կա'մ Լեւոն, կամ` Սերժ կամ մեկ ուրիշը: Եվ ժողովուրդն անընդհատ պարտավորվելու է վատի ու վատթարագույնի մեջ ընտրություն կատարել:

Մենք պետք է փրկենք իրավիճակն այս առումով, եւ ժողովուրդը ոչ թե պետք է ձայն տա անհատի, պետք է ձայն տա ծրագրի, պետք է ձայն տա կուսակցությունների կենսագրությանը, մարդկանց կենսագրությանը, թե ինչպես են ապրել եւ ապրում, թե ինչպես են մտածում Հայաստանի ապագայի մասին, թե ինչպես են մտածում ժողովրդի ապագայի մասին: Դա է, որ պետք է ժողովուրդն ընտրի: Այդ սեւի եւ ճերմակի տարբերակը, որ մենք առաջացնում եւ հրամցնում ենք ժողովրդին, կարծում եմ, որ դրանով ոչ թե օգտակար ենք լինում երկրի մեջ իրական փոփոխություններ բերելուն, այլ օգտակար ենք լինում անձերի փոփոխությանը, իրավիճակը մնում է նույնը: Անձերը փոխվում են, բայց հաճախ նաեւ չեն փոխվում, ուղղակի մեկ ճամբարից, մյուս ճամբարն են անցնում, եւ իրավիճակը մնում է նույնը: Այս առումով չեմ բացառում միավորումները, դաշինքները, չեմ բացառում կուսակցությունների համախմբումը որեւէ ճակատում, որեւէ ճամբարում: Բայց դրանց հիմքում պետք է լինի հստակ ծրագիր, գաղափար, նպատակ, գործելաոճային համաձայնություն եւ ղեկավարման ճիշտ մեթոդ:

«Երկիր Մեդիա» հ/ը, Կարինե Մանգասարյան.- – Պարո'ն Մարգարյան, Ընդհանուր ժողովի ավարտից անմիջապես հետո առաջին ձեր այցելությունը եղավ Արցախ: Աշխատանքային ա՞յց էր դա, թե՞ խորհրդանշական: Երկրորդ հարցս Գեորգի Պետրոսյանի հրաժարականի հետ է կապված. Բյուրոյի անդամ ընտրվե՞լն էր պատճառը, որովհետեւ կարծիքներ հնչեցին, թե Կազանի հանդիպումը, նաեւ ԼՂՀ գործընթացի շուրջ ծավալվող գործընթաներն էին պատճառը:

- Հայաստանի քաղաքական դաշտում պատասխանատու այն անձերից եմ, որ հաճախ Ղարաբաղում եմ: Հերթական այցելությունս Ղարաբաղ ուշացել էր: Երկրորդ` Կազանի այդ հանդիպման օրերին էր, որ տեղի ունեցավ Ընդհանուր ժողովը: Երրորդ պատճառն էլ Գեորգի Պետրոսյանի պարագան էր: Երեք հիմնական պատճառ կար, որ Ղարաբաղ այցելեցի, նախագահի հետ ունեցա հանդիպում, քննարկեցինք իրավիճակը եւ Գեորգի Պետրոսյանի հրաժարականի հարցը:

Բնականաբար, դա հակադրության ֆոնի վրա չէ, որ ներկայացված է: Հենց այն, որ Գեորգի Պետրոսյանն այսօր նախագահի խորհրդականն է, ապացույցն է այն բանի, որ մենք այդ կտրվածքում դժվարություններ չունենք, խզում չկա հարաբերությունների մեջ: Ունենք լուրջ մտահոգություններ Ղարաբաղի հարցի վերաբերյալ: Ղարաբաղի հարցի բանակցությունների առնչությամբ ունեն այդ մտահոգությունը նաեւ Ղարաբաղի իշխանությունները, որոնց շուրջ եղել է մեր խոսակցությունը:

Բայց Գեորգի Պետրոսյանի հրաժարումը զուտ կազմակերպական աշխատանքների դասավորման հարց է եւ չունի քաղաքական դիրքորոշման բովանդակություն: Դրա ամենավառ ապացույցը Գեորգի Պետրոսյանի` խորհրդական նշանակումն է անմիջապես նախագահի կողմից եւ ընդունումը` Գեորգի Պետրոսյանի կողմից:

«Երկիր Մեդիա» հ/ը, Կարինե Մանգասարյան. - Կազանի հանդիպումից հետո այցելությունները տարածաշրջան ակտիվանում են: Ձեր կարծիքով ո՞ւր է գնում գործընթացը: Լավրովը հայտարարել էր, որ գործընթացը մտնում է վճռական փուլ: Հնարավո՞ր են այսօր արդեն լուծումներ:

«Հայոց Աշխարհ» օրաթերթ, Գեւորգ Հարությունյան.- – Ոչ միայն Լավրովը, այլ նաեւ Էշթոնը, բոլոր կողմերը ակտիվացել են: Թվում էր, թե Կազանում տապալում էր եղել, բայց պարզվում է, որ այնքան էլ այդպես չէ` զարգացումներ են առաջանում: Խնդրում եմ մեկնաբանել` իրականում ինչ է:

- Ասեմ, որ 17 տարի Ղարաբաղի բանակցություններ են ընթանում, եւ ի սկզբանե մենք ասել ենք, որ բանակցությունների հիմքը սխալ է դրված: Որովհետեւ հիմքում դրվել է ԼՂԻՄ-ը, ոչ թե ԼՂՀ-ն: Այսինքն` բանակցությունները տեղի են ունենում Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի վերաբերյալ, ոչ թե Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության: Այնինչ` հայ ժողովրդի համար, մեզ համար Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը փաստացի իրականություն է: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունն արդյունքն է Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման: Եթե սկզբունքը ազգային ինքնորոշումն է, մեզ համար Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդն ինքնորոշված է: Եվ չի կարող մեզ համար բանակցությունների հիմք լինել ԼՂԻՄ-ը: Այդ հանգրվանը մենք վաղուց անցել ենք:

Սխալ հիմքով ընթացած բանակցությունները բերել-հանգեցրել են այսօր այս վիճակին, երբ տարբեր միջազգային կազմակերպություններ, առանձին ղեկավար պատասխանատուներ, իրենց զանազան շահերից, մասնակի շահերից ելնելով, փորձում են առավելագույն ճնշում բերել, առանձին ճնշում բանեցնել, որպեսզի հասնեն եզրակացության: Մեզ թվում է, որ հարցն այսօր այնքան է հետզհետե լրջանում, որ գուցե անհրաժեշտություն ստեղծվի, որ մենք բարձրացնենք Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը ճանաչելու հարցը:

Նախ` մենք համոզված ենք, որ ԼՂՀ-ն եւ ՀՀ-ն պետք է ստորագրեն ռազմավարական դաշինք, որը կլինի նախաքայլը անկախության ճանաչման: Բայց եթե ճնշումները պետք է շատանան, մենք չպետք է վարանենք այդ քայլին դիմել: Սկզբունքները հիմնականում լինում են թե՛ վտանգավոր, թե՛ կարող են լինել անվնաս, բայց 17 տարուց հետո, իրական դաշտում ունենալով առավելություն, մենք չպետք է համաձայնեինք սկզբունքների շուրջ, որոնք խոսում են Լեռնային Ղարաբաղի ինքնակառավարման մասին: Դա առնվազն մեզ չպետք է թույլ տայինք: Մենք չենք կարող խոսել ինչ-որ տարածքների, ազատագրված տարածքների մասին, բայց չխոսել բռնագրավված Շահումյանի մասին: Ոչ ոք ոչ ոքի թույլ չի տվել հրաժարվել Շահումյանից եւ Գետաշենից: Մենք մաքսիմալիստ չենք, հավատում ենք, որ բանակցությունների միջոցով հնարավոր է հարցը կարգավորել: Հավատացած ենք, որ պետք է իսկապես լինեն փոխզիջումներ: Բայց այսօր մեզ թվում է, որ խոսքը գնում է զիջումների, ոչ թե փոխզիջումների մասին:

Մենք ունենք լուրջ մտահոգություններ: Այսպես ասած` բնական վիճակից դուրս գալու պատճառ չունենք, բայց մտահոգվելու պատճառ իսկապես ունենք, եւ կարծում եմ, որ մեզ հետ  մեր ժողովուրդը պետք է կարողանա կեցվածքներ ցույց տալ: Հայ ժողովուրդն ամբողջ աշխարհով մեկ պետք է կարողանա կեցվածք ցույց տալ, որովհետեւ Ղարաբաղը մեզ համար մեր հայրենիքի մի մասի ազատագրում է, Ղարաբաղը մեր ինը դարերի երկարության վրա միակ հաղթանակն է, եւ մենք իրավունք չունենք այս հաղթանակը մսխել, իրավունք չունենք մեր ժողովրդի այս հաղթանակը հարամել:

Նորից եմ ասում, հավատացած եմ, որ բանակցությունների միջոցով պետք է հարցը լուծում ստանա, հավատացած եմ, որ փոխզիջումներով պետք է այս հարցի լուծումը ստանալ, բայց, միաժամանակ, հավատացած եմ, որ մենք պարտավոր ենք հաշվի նստել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման փաստի հետ: Փաստ, որ կարող է Ադրբեջանը չի ընդունում, բայց մենք պարտավոր ենք ընդունել: Չենք կարող չընդունել:

Report.am, Անահիտ Ասատրյան. - Պարո'ն Մարգարյան, զինադադարի կնքումից հետո ԼՂ բանակցություններում ավելի լիարժեք հանդես գալու համար Հայաստանն ի՞նչ չի արել, որ պետք է աներ:

- Հայաստանը պետք է դառնար զարգացող երկիր, ամենակարեւորը, որպեսզի մենք չպարտավորվեինք զիջել: Որպեսզի մենք կարողանանք մեր հաղթանակը հավիտենականացնել, մենք պետք է ունենանք զարգացած երկիր, պետք է ունենանք լավ երկիր: Հավատում եմ, որ արտաքին պայմանները, միջազգային իրավիճակը չի օգնի մեզ, որ կարողանանք մեծ նվաճումներ ունենալ: Բայց մենք մեզ, մեր իշխանությունը մեր ժողովրդին, մեր իշխանությունը մեր երկրին այնքան է խանգարել, որ մեր երկիրը դադարել է զարգացող երկիր լինել: Եվ այս երկրի, ՀՀ զարգացման աստիճանով, ներքին արդարության աստիճանով, ներքին համերաշխությամբ է պայմանավորված Ղարաբաղի հաղթանակը: Ազատությունների եւ արդարության հիմքի վրա է կարող ազգային համերաշխություն կայանալ: Իսկ դա անհրաժեշտ է Ղարաբաղի մեր հաղթանակը հավիտենականացնելու համար: Ամենամեծ հարվածը մենք ենք տալիս Ղարաբաղի պայքարին` մեր երկիրն այս վիճակի մեջ պահելով, մեր երկիրն այս վիճակին մատնելով:

«Երկիր» օրաթերթ, Սեւակ Հակոբյան. - Պարո'ն Մարգարյան, Հայաստանի իշխանությունների վարած արտաքին ու ներքին քաղաքականությունը, հատկապես` կառավարության գործունեությունը Ձեր կողմից խստորեն քննադատելը հիմք չէ՞ ենթադրելու, որ առաջիկայում Դաշնակցությունը հանդես կգա հրաժարականների պահանջով:

- Գիտեք, դա արդեն դդումի համ է տալու, ոնց որ արտահերթ ընտրությունների պահանջը: Արդեն դդումի համ է տալիս այդ հրաժարական պահանջել-չպահանջելու հարցը: Եթե մենք խոսում ենք համակարգային իշխանափոխության մասին, այն իր մեջ ամեն ինչ պարունակում է: Շեշտել, անընդհատ մատնացույց անել դա, նշանակում է հակադրության մեջ դնել համակարգային իշխանափոխություն հասկացությանը: Այսինքն` մենք չենք ուզում այս երկրում իրապես բան փոխվի, մենք ուզում ենք Սերժը փոխվի: Իսկ մենք այդպես չենք ուզում, մենք ուզում ենք երկրում բան փոխվի, ուզում ենք այս երկիրը լավ երկիր դառնա, զարգացող երկիր դառնա, որպեսզի չզիջենք արտաքին ճակատում:

Մեր մոտեցումները հստակ տարբերություն ունեն: Պահանջել-չպահանջելու մեջ չէ, թե ոնց ենք տեսնում մեր երկրի ապագան: Այս երկիրը դրախտ չի դառնա, եթե «Սերժ Սարգսյան» անունը փոխվի եւ դառնա «Լեւոն Տեր-Պետրոսյան»: Տեսել ենք Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ժամանակը` շատ ավելի վատ պայմաններով: Դրանով բան չի փոխվի: Կամ փոխվի ու դառնա Հրանտ Մարգարյան: Երկրում պետք է լուրջ, էական, որակական փոփոխություններ առաջարկել: Մենք դրա հետեւից պետք է գնանք: Մեկ տարուց էլ քիչ է մնացել մինչեւ ընտրություններ` մեջք մեջքի տանք, աշխատենք, փրկենք իրավիճակը: Իսկ առանց հրաժարական պահանջելու էլ մարդը կհրաժարվի, ուրիշ ելք չի մնում, եթե մենք իսկապես կարողանանք իրականում վիճակ փոխել երկրում:

«Ռադիոլուր», Լուսինե Վասիլյան.- – Փոքր-ինչ պարադոսքալ վիճակ է: Բոլորը, անգամ իշխանությունը խոսում են փոփոխություններից: Ինչո՞ւ չեն սկսվում այդ համակարգային փոփոխությունները: Կնշե՞ք մի քանի կոնկրետ քայլեր, որ Դաշնակցությունը դրանով պատկերացնում է որակական փոփոխությունները:

- Նախորդ խորհրդարանական ընտրություններին, որոնք հիմա ակամայից հիշեցի, բոլոր կուսակցությունների հրապարակավ ընտրապայքարը տեղի ունեցավ մեր ընտրական պլատֆորմի շուրջ: Որքան տեսանք` ընտրություններին բոլորը մեր նման են խոսում: Սկսեցին մեր նման խոսել: Ես չեմ զարմանում, որ ուրիշները սկսում են մեր նման խոսել, դրանից վատ չեմ զգում, հակառակը` ուրախանում եմ, նշանակում է` լավը, դրականը որդեգրեցին, վերցրեցին: Համոզումո՞վ են դա անում, կասկածում եմ, որովհետեւ ծրագիրը թղթի վրա չէ, որ կարեւոր է, ծրագիրը մտածելաձեւի մեջ է` թե ի՞նչ տեսակ աշխարհ ես դու տեսնում, ի՞նչ աշխարհայացք ունես քո ժողովրդի ապագայի հարցում: Ի՞նչ ազգային հեռանկարի ես հավատում:

Այո, ես հավատում եմ` որքան ընտրությունները մոտենան, բոլորը կսկսեն մեզ նման արտահայտվել, սակայն չի նշանակում, որ մեզ նման են մտածում: Մենք ուզում ենք այս երկիրը տեսնել զարգացող, այնպիսին, որ բոլոր հայերին գրավի, ձգողականություն ունենա, մենք ուզում ենք այս երկիրը տեսնել ամուր, ուժեղ, որը կարող է միայն ստեղծվել սոցիալական արդարության հիմքի վրա: Սոցիալիզմին մենք հավատում ենք: Կսկսեն մյուսներն էլ հավատալ` կողջունենք, բայց որ սկսեն մեր բառապաշարը, նախադասությունները կրկնել, ձեզ թող շփոթի, չմատնի դա, թեեւ դրա մեջ էլ շատ վատ բան չկա:

«Երկիր Մեդիա» հ/ը, Կարինե Մանգասարյան. - Ընդհանուր ժողովի ընթացքում ընտրվեց նաեւ Բյուրոյի նոր կազմ: Աշխարհագրական ի՞նչ համամասնությամբ են ընտրվում Բյուրոյի անդամները, եւ ժողովն ի՞նչ նոր ուղղություններ նախանշեց կուսակցության հետագա ընթացքի համար:

- Դաշնակցության ժողովը Բյուրո է ձեւավորում քվեարկությամբ, գաղտնի փակ քվեարկությամբ: Եվ անպայման չէ, որ պետք է այս մասն այստեղից լինի, այն մասն այնտեղից: Մենք մեր լավագույնների միջից ենք ընտրում Բյուրո: Լավագույները, իհարկե, շատ են: Մեր կազմն այս տարի փոխոխություն կրեց` 11-ի փոխարեն 9 անդամ ընտրվեց: Ավելի մոբիլ, շարժուն Բյուրո ձեւավորվեց: Ես համոզված եմ, որ մեր կուսակցության մեջ 10-15 հոգանոց կազմը չէ, որ կարող է հրաշքներ գործել: Մենք դա կարող ենք անել մեր կազմակերպության շարքայինից մինչեւ տեղական ղեկավար մարմինների մեջ եղած պատասխանատուների միջոցով:

Դաշնակցությանը հասկանալը, գուցե մի քիչ դժվար է, որովհետեւ սովորական կուսակցությունների տրամաբանության մեջ չի տեղավորվում: Սա կազմակերպություն է, որը 120 տարվա անցյալ ունի: Այս կազմակերպության մեջ ղեկավար մարմին, կուսակցական իշխանություն գոյություն չունի: Ժամանակին Բյուրոն գրասենյակ էր կոչվում` իբրեւ համակարգող մարմին: Կազմակերպությունն էր, որ հիմնական բեռը կրում էր: Այսօրվա կանոնադրության մեջ Բյուրոյի իրավասությունները մեծացված են, բայց փիլիսոփայությունը, հասկացողությունը մնացել է նույնը, որ մենք ոչ թե այս կուսակցության իշխանությունն ենք, այլ այս կուսակցության ղեկավար մարմինն ենք այն առումով, որ մեր տեղական ղեկավար մարմինների միջոցով պետք է կարողանանք ամբողջ կուսակցությունը ղեկավարել: Եթե ամեն մեկն իր գործը չանի, Դաշնակցությունը թույլ ու տկար կլինի: Այս առումով` մենք խնդիր չունենք:

Report.am, Անահիտ Ասատրյան. - Պարո'ն Մարգարյան, ո՞ր սցենարն եք առավել իրատեսական համարում. առաջիկա ընտրություններից հետո Դաշնակցությունը կմնա ընդդիմությո՞ւն, թե՞ մաս կկազմի իշխանությանը: Եթե վերջինը, ապա ի՞նչ ծավալով:

- Մենք փորձում ենք ընտրությունների միջոցով մեր առանցքի շուրջը ձեւավորել իշխանություն: Մենք գնում ենք ընտրությունների հաղթելու նպատակով: Գնում ենք այն համոզումով, որ մեր առանցքի շուրջ կձեւավորենք որակապես նոր իշխանություն Հայաստանում: