Այս վիճակը բխում է ՀՀ իշխանության՝ Արցախի որդեգրած քաղաքական կուրսից, որովհետև կհեշտացնի Արցախի հանձնումը. Աբրահամյան

Արցախում ստեղծված քաղաքական ճգնաժամը փորձենք դիտարկել ընտրական գործընթացների տեսանկյունից։

Պայմանականորեն ընդունենք, որ Արցախի Արայիկ Հարությունյանը զբաղեցրած պաշտոնից, իր կամքին հակառակ, հեռացնում է պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանին, ապա ինչպես ինքն է պնդում՝ հրաժարական տալիս։ Ցրվում է նաև խորհրդարանը։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո, երբ Արցախում այլ բնույթի ճգնաժամ էր և առաջին հերթին նախագահի հրաժարականի պահանջ կար, քննարկվում էր նոր իրողությունների պայմաններում խորհրդարանի վերաձևավորելու հարցը, խոչընդոտող հիմնական հանգամանքն Ադրբեջանն էր, որի սպառնալիքի պայմաններում այդպես էլ նոր ընտրություն չնշանակվեց։

Ընդ որում՝ և՛ նախագահի հրաժարականի պահանջ կար, և՛ ինքը՝ Հարությունյանը նման ցանկություն ուներ, սակայն ներքին և արտաքին երաշխիքների բացակայության պայմաններում այդպես էլ ընտրություն չեղավ։

Հիմա։ Ո՞ր դեպքում կամ ինչ հանգամանքներ կարող են բարենպաստ դաշտ ստեղծել նոր ընտրությունների անցկացման համար այն դեպքում, երբ 1-2 ամիս առաջ, անհրաժեշտ երաշխիքների դիֆիցիտի պատճառով նույնիսկ առավել անշառ համարվող սահմանադրական հանրաքվեի գործընթացը կանգնեցվեց։

Առաջին, Ադրբեջանը տվել է երաշխիք, որ ընտրությունների գործընթացին չի խոչընդոտի, այսինքն՝ խոշոր սադրանքի կամ ռազմական գործողության չի գնա։

Արցախի ու Ադրբեջանի ծայրահեղ լարված հարաբերությունների ֆոնին նման երաշխիքը կամ բացակայում է կամ դա ունի իր ծանր գինը։ Առհասարակ Ադրբեջանի հետ գործարքի մտնելն արդեն տապալում է։

Երկրորդ, Արայիկ Հարությունյանը ՀՀ իշխանության ճնշմամբ, իր ու Ռուբեն Վարդանյանի լարված հարաբերությունների լիցքաթափման միակ հնարավորություն տեսնում է նոր նախագահական ու խորհրդարանական ընտրությունների անցկացումը՝ անկախ նրանից, թե դա ինչ հնարավոր հետևանքների կհանգեցնի Արցախում։

Եթե տեսականորեն առաջիկա շաբաթ Արցախում Հարությունյանը հրաժարական տա, խորհրդարանը ցրվի, ապա սա առաջին հերթին պետական կառավարման համակարգի գլխատում կդիտվի 2 պատճառով։

Առաջին, Ադրբեջանի հարուցած խոշոր քաղաքական ու դրանից բխող հումանիտար ճգնաժամի պայմաններում երկիրն «անգլուխ» թողելն ինքնին ծանր սպառնալիք է։

Երկրորդ, եթե նույնիսկ Ադրբեջանի հետ գործարքի են գնացել, սակայն իր վարքագծի համաձայն Ադրբեջանը խախտի պայմանավորվածությունը, ապա Արցախի առանց այդ էլ խախուդ սուբյեկտայնությունը կվախճանվի։

Այս վիճակը բխում է ՀՀ իշխանության՝ Արցախի որդեգրած քաղաքական կուրսից, որովհետև կհեշտացնի Արցախի հանձնումը։

Ընդ որում՝ նիկոլական ռեժիմը այս խնդիրը փորձում է լուծել հենց արցախցիների ձեռքերով, որպեսզի հետո ասի՝ ես ինչ անեմ, արցախցիներն իրենց ձեռքով իրենց գերեզմանաքարը դրին։

Սա բնականաբար բխում է Ադրբեջանի առաջնային շահից և սրան հասնելու համար Ադրբեջանը պատրաստ կլինի և՛ միջանցքը ժամանակավոր բացել, և՛ այլ կարճաժամկետ բնույթի «խրախուսանքներ» մատուցել։

Այնպես որ, Արցախը ևս մեկ լուրջ սպառնալիքի առաջ է կանգնում՝ մինչև այս պահը կուտակած ծանր ռիսկերը չհաղթահարած, սակայն սա կարող է լինել վերջին հնարավորությունը:

Տիգրան Աբրահամյան

Փորձագետ, ԱԺ պատգամավոր