Սիրիան ձևավորվող նոր աշխարհակարգի հերթական զոհերից մեկն է․ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան

«Սիրիան ձևավորվող նոր աշխարհակարգի հերթական զոհերից մեկն է»,-Yerkir.am-ի տաղավարում նշեց քաղաքագետ Հրանտ մելիք Շահնազարյանը։ Նրա խոսքով՝ գործընթացը սկիզբ է առել 2008-2010 թվականներից  և հետևողականորեն շարունակվում է։

«10 տարուց ավելի Սիրիան պայքարում էր, իսկ գործընթացի այս արագ զարգացումն ու ավարտը խոսում է այն մասին, որ եղել են լուրջ քաղաքական պայմանավորվածութուններ աշխարհաքաղաքական կենտրոնների մասնակցությամբ»։

խոսելով ազդեցության գոտիներից, քաղաքագետն ասում է, որ Մերձավոր Արևելքը թողնվում է այնտեղի հիմնական 4 խաղացողների ազդեցության տակ՝ իհարկե ավելի խոշոր գեոքաղաքական կենտրոնների կառավարմամբ։ Սիրիայում ազդեցությունը կմեծացնեն  Իրայելը, Թուրքիան, Իրանը, Եգիպտոսը, որոնք, ըստ մեր զրուցակցի,  իրենց ավելի մեծ դաշնակիցների՝ Ռուսաստանի, Չինաստանի, ԱՄՆ-ի շահերի սպասարկողը պետք լինեն, նաև առաջ կտանեն սեփական շահերը։
 

Հնարավոր նոր աշխարհակարգում հետխորհրդային տարածաշրջանը, ըստ քաղաքագետի,  թողնվում է ռուսական ազդեցության գոտի։
 

Հարցին, թե Սիրիայի դեպքերը արդյո՞ք չեն նշանակում, որ վերականգնվում է թուրանական աշխարհը, Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը նշեց․ «Թուրքիայի ազդեցությունը մեծանում է, բայց չէի ասի, որ թուրանական աշխարհն է վերականգնվում, նման աշխարհ գոյություն էլ չի ունեցել, որքան էլ Էրդողանը փորձում է ընդհանուր շահեր հետապնդող երկրների խումբ ձևավորել, բայց ներքին տարաձայնություններն այնքան շատ են, որ Թուրքիան ինքն էլ չունի՝ մեկ դրոշի տակ բոլորին հավաքելու պոտենցիալ։  Թուրքաին տարածաշրջանային տերույթւոն է և այո իր ազդեցութւոնը մեծացնել։ Մի կարևոր հնագամանք էլ՝ ինչքան էլ ականատես ենք լինում թուրք-ամերիկյան կոշտ երկխոսություների կամ անհամաձայնությունների, այնուամենայնիվ, Թուրքիան արևմտյան բլոկի անդամ երկիր է  և ավելի շատ գործիք է, քան՝ սուբյեկտ գոբալ քաղաքականության մեջ»։ 
 

Սիրաիայի հյուսիս-արևմտյան շրջանները (Տարտուս, Լաթակիա և ալն),  ըստ մեր զրուցակցի՝  շարունակելու են մնալ իրանառուսական  ազդեցության հատվածում։  Խոսելով՝ Սիրիայում ապրող մեր հայրենակիցների անորոշ վիճակից, Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն ասաց «Խնդրահարույց է մեր հայրենակիցների այնտեղ գտնվելը, այսինքն՝ ֆիզիկական ոչնչացման իրական վտանգի առջև են կանգնած մեր հայրենակիցները, որտեղ այս պահին պրոթուրքական ահաբեկչական ուժեր են տիրություն անում և իրենց պատկերացմամբ «արդարադատություն» իրականացնում։  Հասկանալի է, որ Սիրիան շատ հայերի համար երկրորդ հայրենիք է դարձել, պատմության ողջ ընթացքում մենք այնտեղ ունեցել ենք սեր, հարգանք, հոգածութուն, նույնը մեր ժողովուրդը փոխանցել է Սիրիայի եղբայրական ժողովրդին։ Այս ամենը պետք է պահել, բայց ոչ՝ կյանքի գնով»։

Մեր դիտարկմանը, ըստ որի՝ Սիրիայում տեղի ունեցած պրոցեսների հետևանքով Թուրքիան մեծացնում է ազդեցությունը նաև մեր տարածաշրջանում, հատկապես՝ Հայաստանում, որը շատերի կանխատեսմամբ բացասական հետևանքներ կունենա, Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն ասաց․ «Որևէ մեկը թող չասի՝ 100 տարի առաջ թուրքն այլ էր․ նույն թուրքն է՝ նույն ձեռագիրը, ինչպես Սիրիայում, այնպես էլ՝  Արցախում։ Կա ագրեսիվ տրամադրված ուժ մեր հանդեպ, որն ուժեղանում է և ախորժակն ավելի է բացվում»,-ասաց մեր զրուցակիցը։

Այնուամենայնիվ, Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը վստահեցնում է, որ Սիրիայում ամեն ինչ վերջացած չէ․ «Ամեն դեպքում վստահ եմ, որ ինչ-որ ժամանակ անց խաղաքարտերը նորից կխառնվեն  ու նոր պրոցեսների ականատես կլինենք»,-ասaց քաղաքագետը։
 

Թեմայի մանրամասները՝ տեսանյութում։