Կազանում կայանալիք BRICS-ի գագաթնաժողովը համաշխարհային սենսացիա է դառնալու

Տևական ժամանակ է, ինչ հանրային սեկտորում, իրենց որպես արևմտամետ ներկայացնող մի շարք գործիչներ ու լրատվամիջոցներ, հաճախ են խոսում Ռուսաստանի աճող միջազգային մեկուսացման մասին։ Այս թեզը հանրային դաշտ են բերել Արևմուտքի կողմից ֆինանսավորվող լրատվամիջոցներն ու հանրային կարծիք ձևավորող գործիչները։ Սկսած 2022 թվականի ռուս-ուկրաինական լայնամասշտաբ պատերազմից՝ Ռուսաստանը ներկայացվում է որպես համաշխարհային հանրության պարիա, իսկ Կրեմլի ներկայացուցիչները՝ պերսոնա նոն գրատա։ Այստեղ հիմնավորումն այն է, որ Ռուսաստանն այլևս չի մասնակցում «առանցքային» միջազգային իրադարձություններին, և Պուտինին ավանդաբար չեն հրավիրում այլ երկրների ղեկավարների հետ բազմաթիվ միջազգային հանդիպումների։ Սակայն եթե այս մասին խոսեք հենց Ռուսաստանում, ապա այնտեղ նման լուրերը միայն հեգնական ժպիտներ կառաջացնեն։ Իսկ Հայաստանում իրավիճակը երկակի է՝ մի կողմից սոցիալական ցանցերում կարծիքներ են շրջանառվում Ռուսաստանի համընդհանուր մեկուսացման մասին, մյուս կողմից՝ մեր լրատվական հոսքերի մեծ մասը կապված է այդ երկրի հետ։ Գրեթե ամեն ամիս, մի շարք միջազգային կազմակերպությունների միջոցով Ռուսաստանի քաղաքներում անցկացվում են խոշոր սպորտային միջոցառումներ, ֆորումներ և գագաթնաժողովներ։ Ռուսաստանում հաճախ են նախաձեռնում նոր հարթակներ, որոնց մասնակցում են տասնյակ պետությունների ներկայացուցիչներ։ Բայց այդ միջոցառումների մեծ մասը պլանավորված է։

Ռուսաստանը մասնակցում և նախագահում է Եվրասիայի և աշխարհի առանցքային ասոցիացիաները: Այս աշնանը Ռուսաստանի Դաշնությունը գտնվում է միջազգային միջոցառումների կիզակետում՝ BRICS-ի և BRICS+-ի շրջանակներում: Օգոստոսին Ռուսաստանի Ուֆա քաղաքում տեղի ունեցավ BRICS-ի երիտասարդ դիվանագետների ֆորումը, Սանկտ Պետերբուրգում սկսվեց BRICS-ի երկրների ներկայացուցիչների եռօրյա հանդիպումը, որոնք պատասխանատու են ազգային անվտանգության հարցերով: Ի վերջո, հոկտեմբերին Կազանում տեղի կունենա BRICS-ի անդամ պետությունների ղեկավարների գագաթնաժողովը։ Բացի կազմակերպության 9 մշտական ​​անդամների նախագահներից և ղեկավարներից, գագաթնաժողովին իրենց մասնակցության մասին հայտարարել են նաև 30 երկրների ղեկավարներ, որոնք այս կամ այն ​​ձևաչափով կազմակերպությանն անդամակցելու մտադրություն են հայտնել։ Ի դեպ, արևմտյան լրատվամիջոցներն այս իրադարձությունների նախապատրաստմանն անդրադառնում են միայն բացասաբար։ Վերջերս նման նյութերի մեծ մասը մտահոգված էր այն փաստով, որ ռուսական օդանավակայանները ժամանակավորապես դադարեցնում են թռիչքները միջազգային գագաթնաժողովների քաղաքներում՝ Ուկրաինայից անօդաչու թռչող սարքերի հարձակումների պատճառով։ Սակայն նույնիսկ այս տեսանկյունից տեղեկատվական ֆոնը չի վկայում Ռուսաստանի մեկուսացման մասին։ Ավելին, այս շաբաթ Մոսկվայում մեկնարկում է BRICS մեդիա գագաթնաժողովը։ Հայտարարված է անդամ երկրների խոշորագույն լրատվամիջոցների, 45 ղեկավարների և կազմակերպության դիտորդների մասնակցությունը՝ չհաշված լրատվական գործակալությունների և ՄԱԿ-ի գլոբալ հաղորդակցությունների մարմինների այլ ներկայացուցիչների։ Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ BRICS-ն այժմ համաշխարհային լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնում է, շատ լրագրողների և մեդիա մասնագետների համար այս միջոցառումն ունի և՛ մասնագիտական, և՛ իմիջային նշանակություն։

Դատելով միջոցառման հայտարարված օրակարգից՝ մասնակիցները նախատեսում են քննարկել միջազգային մեդիա հանրության ներկայացուցիչների համագործակցությունը, հաղորդակցության տեխնոլոգիական վերափոխման հարցերը, ինչպես նաև (որն արդեն մշտական ​​է դարձել BRICS-ի միջոցառումների շրջանակներում) բազմաբևեռ աշխարհը։ Այս ամենը բնականաբար տեղավորվում է այն տրամաբանության մեջ, որ Ռուսաստանը (և բացարձակապես այն ամենը, ինչ կապված է այդ երկրի հետ) կազմում է համաշխարհային մեդիա տարածության առանցքային մասը: Հենց Մոսկվան է սահմանում մեր ժամանակների ամենահրատապ լուրերի միտումները և մեծագույն հետաքրքրություն է ներկայացնում համաշխարհային հանրության համար: Հաշվի առնելով արևմտյան պետությունների կողմից լրատվամիջոցների մենաշնորհումը, որը համաշխարհային տեղեկատվական համակարգում երկար ժամանակ է տարածված, կարելի է խոսել միայն տարբեր լրատվամիջոցների՝ համաշխարհային քաղաքականության մեջ Ռուսաստանի դերակատարության լուսաբանման ակներև տարբերության մասին։ Բայց մինչ արևմուտքի կողմից վերահսկվող լրատվամիջոցները բացասական ֆոն են առաջ բերում Ռուսաստանի մասին, գլոբալ հարավի պետությունները բոլորովին այլ օրակարգ են ստեղծում: Միևնույն ժամանակ, հարավի և արևելքի բոլոր երկրները գիտակցում են, որ Ռուսաստանի դերն ապագա համաշխարհային համակարգում առանցքայիններից մեկն է։ Այստեղից է Մոնղոլիայի՝ որպես Միջազգային քրեական դատարանի Հռոմի ստատուտի կողմի, դժկամությունը՝ իրականացնելու Ռուսաստանի նախագահի դեմ իր որոշումները։ Այստեղից էլ սկիզբ են առնում եվրոպացի և ամերիկացի քաղաքական գործիչների կշտամբանքները, ինչպես նաև հրատապ կերպով արևմտյան հրատարակություններում Ուլան Բատորին արատավորող հոդվածները:

BRICS+ դաշինքի անդամների համար ակնհայտ է, որ անհնար է Ռուսաստանին արգելափակել համաշխարհային ասպարեզում։ Իսկ այդ երկրների տեղեկատվական դաշտում ոչ ոք լրջորեն չի դիտարկում Մոսկվայի քաղաքական, տնտեսական, հատկապես տեղեկատվական մեկուսացման հնարավորությունը։ Կցանկանայի հավատալ, որ դա պարզ է դառնում նաև Նիկոլ Փաշինյանի վարչակազմի համար, ով վերջերս հայտարարեց Հայաստանի մասնակցության մասին՝ այս տարվա հոկտեմբերին պետությունների ղեկավարների BRICS գագաթնաժողովին։ Թերևս սա նշան է, որ Երևանը գիտակցում է համաշխարհային անվտանգության, աշխարհաքաղաքական և համաշխարհային տնտեսության վեկտորների տեղաշարժը՝ հօգուտ արևելքի։ Ավելի ու ավելի շատ զարգացող երկրներ են բացահայտորեն խոսում BRICS-ի նախաձեռնություններին միանալու ծրագրերի մասին, ինչպես նաև այլ հարթակներում, որտեղ Չինաստանը, Ռուսաստանը, Հնդկաստանը, Ծոցի երկրները և այլ խաղացողներ են երանգավորվում: Միջնաժամկետ հեռանկարում այն ​​պետությունները, որոնք անտեսում են այս միտումները, կմնան լուսանցքում։

Աղվան Պողոսյան

քաղաքագետ