կարևոր
0 դիտում, 4 տարի առաջ - 2019-12-05 18:04
Մշակույթ

«Այլևս ուժ չկա, հավանորեն, սա վերջն է». աճուրդի են հանվել Փարաջանովի՝ բանտում գրված նամակները

«Այլևս ուժ չկա, հավանորեն, սա վերջն է». աճուրդի են հանվել Փարաջանովի՝ բանտում գրված նամակները

Դեկտեմբերի 11-ին Մոսկվայում՝ «12-րդ աթոռ» աճուրդի տանը, վաճառքի կհանվեն Սերգեյ Փարաջանովի նամակները՝ գրված բանտում, նաև՝ Անդրեյ Տարկովսկու «Հայելի» ֆիլմի սցենարի օրինակներից մեկը՝ նրա ստորագրությամբ. ըստ Yerkir.am-ի՝ հայտնում է 12auction.ru կայքը:

Փարաջանովի նամակներից յուրաքանչյուրի նախնական գինը 325 ռուբլի է: Դրանք քրոջը և զարմիկին են ուղղված: 1976 թվականի նամակից. «Մնաց 810 օր: Այլևս ուժ չկա: Հավանորեն, սա վերջն է»: Հարազատներին գրված նամակներում նա գրում է, որ եթե հանկարծ փորձի իր գաղափարներից որևէ մեկը գրի առնել, ազատազրկման ժամկետը կավելացնեն:

Նամակների հետ վաճառվում են նաև Փարաջանովի նկարներ ու լուսանկարներ:

Սերգեյ Փարաջանովի զարմիկ Գեորգի Փարաջանովը հիշում է, թե ինչպես են հանդիպել Սերգեյ Փարաջանովն ու Անդրեյ Տարկովսկին:

«1966 թվականն էր: Սերգեյ Փարաջանովն ապրում էր Կիևում, արդեն նկարահանվել էր «Մոռացված նախնիների ստվերների ֆիլմը, որը բոլոր ժամանակների ու ժողովուրդների 100 լավագույն ֆիլմերի ցուցակում է: Տարկովսկին 1966-ին նկարահանել էր «Անդրեյ Ռուբլյով» ֆիլմը: Փարաջանովն ու Տարկովսկին միմյանց ճանաչում էին հեռակա՝ ֆիլմերով: Տարկովսկին եկել էր Կիև՝ «Անդրեյ Ռուբլյովի» պրեմիերային: Նա ցանկանում էր ծանոթանալ Փարաջանովի հետ ու հրավիրել նրան պրեմիերային»,- պատմում  է նա:

Տարկովսկու խնդրանքը Փարաջանովին հաղորդում է քանդակագործ Նիկոլայ Ռապայը և ստանում երեկոյան այցելելու հրավեր:

Փարաջանովը բնակարանը վերանորոգվում էր. երկու սենյակն էլ դատարկ էր՝ ո՛չ կահույք կար, ո՛չ հնաոճ իրեր, առանց որոնց նա չէր կարող ապրել, ի վերջո, հայրը Թիֆլիսում հայտնի էր հնաոճ իրերի իր խանութով:

Մինչ հյուրերի գալը Փարաջանովը զանգահարում է կրկեսում աշխատող իր ընկերոջն ու խնդրում 8 պարկ թեփ և փոքրիկ զեբր: Հարցին՝ ինչի՞դ է պետք, պատասխանում է՝ քո գործը չէ: Նա թեփը շաղ է տալիս բնակարանով մեկ, զեբրին տեղավորում ննջասենյակում՝ շուրջբոլորը կարմիր բողկ լցնելով:  Կահույքի միակ պարագան՝ ձվածրաձև սեղանը, ծածկում է շանտիլյի ժանյակներից ձյունաթույր սփռոցով, դնում արծաթե մեծ սկիհ, ըստ նրա՝ Պոտոցկու, և կարմիր գինի:

Երեկոյան Փարաջանովը բացում է բնակարանի մուտքի դուռը, իսկ ինքը դանդաղորեն գինի լցնում սկիհի մեջ: Լսվում է վերելակի երկաթե դռան ձայնը՝ եկել են Տարկովսկին ու Ռապայը, սակայն Փարաջանովը շարունակում է գինի լցնել, սկիհն արդեն բերնեբերան լիքն է, գինին թափվում է սփռոցին ու մեծ կարմիր հետք թողնում: Դռներում ապշահար կանգնած են Տարկովսկին ու Ռապայը. «Սերգե՛յ Իոսիֆովիչ, գինին թափվում է»: Եկածներին ուշադրություն չդարձնելով՝ Փարաջանովը շարունակում է գինի լցնել. «Մի՛ խանգարեք, ես Տարկովսկուն եմ սպասում»:

- Սերյոժա՛, մենք արդեն եկել ենք,- ասում է Ռապայը:

Փարաջանովը շրջվում է նրանց կողմը, ժպտում, ներս հրավիրում: Հանկարծ խրխնջոց է լսվում: Հյուրերը գնում են ննջասենյակ, և Տարկովսկու դեմքի արտահայտությունը փոխվում է տեսածից՝ սպիտակ պատի ֆոնին զեբրն է՝ շուրջբոլորը թեփ ու կարմիր բողկ: Երբ պատրաստվում են հեռանալ, Փարաջանովը ցանկություն է հայտնում ինչ-որ բան նվիրել Տարկովսկուն:

- Սերգե՛յ, եթե կարելի է՝ այս սփռոցը նվիրիր...

- Սփռո՞ցը, խնդրեմ, բայց դա բավական չէ...

Գնում է խոհանոց ու բերում արծաթե ինքնաեռ:

Գիշերային Կիևի դատարկ փողոցներով գնում են Տարկովսկին ու Ռապայը: Նրանց մոտ արգելակում է միլիցիայի մեքենան: Միլիցիոները հարցնում է. «Դուք երևի Փարաջանովի մոտի՞ց եք դուրս եկել: Նստեք, ձեզ տեղ կհասցնենք»: