Վտան­գա­վոր ''ավե­տիս''

Սեպ­տեմ­բե­րի 3-ի «պատ­մա­կան» իրա­դար­ձու­թյան և դրան հե­տև­ած հա­սա­րա­կա­կան բուռն քննար­կում­նե­րի ֆո­նին անու­շադ­րու­թյան մատն­վեց և, կար­ծես, ստվե­րում մնաց այդ օր­վա բե­րած ևս մի նո­րու­թյուն` մա­մու­լի ասու­լի­սում ՌԴ նա­խա­գահ Վ. Պու­տի­նի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը Հա­յաս­տա­նում (Երև­ա­նում) Մոսկ­վա­յի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նի մաս­նա­ճյուղ բա­ցե­լու, ինչ­պես նաև ռու­սա­կան գիմ­նա­զիա հիմ­նադ­րե­լու վե­րա­բե­րյալ:

Կար­ծես, ամեն ինչ տրա­մա­բա­նու­թյան սահ­ման­նե­րում է` եր­կու ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նա­կից­ներ գոր­ծակ­ցում են նաև կրթու­թյան ու մշա­կույ­թի բնա­գա­վա­ռում: Մինչ­դեռ կույր պետք է լի­նել` չտես­նե­լու հա­մար այն մե­ծա­գույն վտան­գը, որը պու­տի­նյան հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի (մեր դեպ­քում դրանք հնչում են իբ­րև հրա­հանգ­ներ) «կեն­սա­գոր­ծու­մից» հե­տո կպա­տու­հա­սի հա­յոց կրթա­կան հա­մա­կար­գը, մաս­նա­վո­րա­պես` բարձ­րա­գույն կրթու­թյան ոլոր­տը, որն առանց այդ էլ, չնա­յած իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի օրու­մեջ հա­վաս­տի­ա­ցում­նե­րին ու օտար­նե­րի հա­մար պար­բե­րա­բար հնչող գլուխ­գո­վա­նու­թյուն­նե­րին, գտնվում է անմ­խի­թար վի­ճա­կում: Հին կա­ղա­պար­նե­րի մեջ շնչա­հեղձ լի­նող, կա­շա­ռա­կե­րու­թյան և հո­վա­նա­վոր­չու­թյան ճի­րան­նե­րում այ­լևս ու­ժաս­պառ բարձ­րա­գույն կրթու­թյան ոլոր­տում, ի դեմս Մոսկ­վա­յի պետ­հա­մալ­սա­րա­նի, հայտն­վե­լու է ոչ այն­քան մրցա­կից, որ­քան, նկա­տի ու­նե­նա­լով նրա բարձր վարկն ու մի­ջազ­գա­յին հե­ղի­նա­կու­թյու­նը, իս­կա­կան ախո­յան, որը, նույ­նիսկ չկա­մե­նա­լով, կուլ կտա բնա­գա­վա­ռում գոր­ծող շատ սու­բյեկտ­նե­րի, մա­սամբ և` Երև­ա­նի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նը: Մաս­նա­ճյու­ղին կուլ կգնան հա­զա­րա­վոր, եթե ոչ տաս­նյակհա­զա­րա­վոր հայ ու­սա­նող­ներ, որոնց պա­կասն ու կա­րիքն այ­սօր իսկ զգում են տաս­նյակ հայ­կա­կան բու­հե­րը, այդ թվում` ԵՊՀ-ն:

ՀՀ նա­խա­գա­հը, ան­շուշտ, չէր կա­րող չկան­խա­տե­սել պու­տի­նյան հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րից բխող վտան­գը, չէր կա­րող չերկմ­տել ու չերկն­չել այն հնա­րա­վոր մար­տահ­րա­վեր­նե­րից, որոնց առ­ջև սե­փա­կան զի­ջո­ղամ­տու­թյան պատ­ճա­ռով կանգ­նում է երկ­րի բարձ­րա­գույն կրթու­թյան հա­մա­կար­գը, այդ թվում` մայր բու­հը: Այն բու­հը, որ խորհր­դի նա­խա­գա­հը ոչ այլ ոք է, քան երկ­րի նա­խա­գահն ին­քը: Եվ մեր նա­խա­գա­հի նա­հան­ջի քա­ղա­քա­կա­նու­թյան վկա­յու­թյուն­նե­րից մեկն էլ այն է, որ Երև­ա­նում մոս­կո­վյան հա­մալ­սա­րա­նի մաս­նա­ճյուղ բա­ցե­լու «ավե­տի­սը» տրվում է հենց ռու­սի բե­րա­նով: Ակն­հայտ է, որ ան­չա­կերտ ավե­տի­սի դեպ­քում այդ պա­տի­վը կվե­րա­պահ­վեր մեր երկ­րի նա­խա­գա­հին:

Լև­ոն ՍԱՐԳՍՅԱՆ