Ակնարկ. Եռանախագահող Երկիրները Շուշին Նկատեցին Արցախի Անբաժանելի Տարածքը

Շուշիի նկատմամբ Պաքուի պետական քաղաքականութիւնը ո՛չ միայն բնակեցման, վերանորոգութեան եւ մշակութային կեդրոնի վերածման ուղղութիւնները ներառած է, այլ նաեւ Անգարայի հետ համատեղ համաթուրքական ծրագիրի հռչակման կեդրոնի հանգամանք: Հիմա, Ազրպէյճանի մէջ գործող դիւանագիտական ներկայացուցիչներու քարոզչական շրջագայութեան կազմակերպումով նաեւ` միջազգային ուշադրութիւն գրաւելու քաղաքականութիւնն է, որ կը կիրարկուի:

Այս երեք ուղղութիւններուն մէջ վերջինը որքան ալ ցաւոտ կողմ ունենայ` դիւանագէտներու ընդառաջումի եւ մասնակցութեան առումով, այնուամենայնիւ առիթ է համեմատաբար այդ արհաւիրքային օրերուն հեռանկարային ուրուագծեր տեսնելու:

Շրջագայութեան հրաւէրը մերժած երկիրները Միացեալ Նահանգները, Ֆրանսան եւ Ռուսիան են: Շատ պարզօրէն տեսանելի` եռանախագահող երկիրները:

Այս կը նշանակէ պարզապէս, որ միջազգային ընտանիքի ճշդած միջնորդական առաքելութեան ձեւաչափը չէ սպառած ինքզինք: Որքան ալ Մոսկուա-Անգարա համատեղ համաձայնութիւններով նոր գոյավիճակ ստեղծուած է, այդուհանդերձ եռանախագահողները, որոնք համաձայնաբար մերժած են հրաւէրը, այսպիսով ուղերձ կը յղեն, թէ կարգաւորումը չէ կայացած, հակամարտութիւնը չէ լուծուած:

Իսկ եթէ չկայ կարգաւորում, չկայ հակամարտութեան հանգուցալուծում եւ խաղաղութեան համաձայնագիր, ուրեմն բանակցութիւնները պիտի շարունակուին միջնորդներու դերակատարութեամբ:

Եռանախագահող երկիրներու դեսպաններուն մերժումը պարզապէս ջրել է Պաքուի եւ Անգարայի յայտարարութիւնները, թէ Արցախի հարցը անցեալին կը պատկանի:

Միջազգային մակարդակի վրայ կան տակաւին հակասական այլ երանգներ եւս: Միջազգային ընտանիքն է, որ լիազօրած է ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակը միջնորդելու համար կարգաւորման բնակցութիւններուն: Այդ լիազօրուած խմբակն է, որ այս ձեւով պարզ կը դարձնէ, որ արցախեան հակամարտութիւնը չէ լուծուած. կան տակաւին բանակցելի եւ համաձայնելի կէտեր: Իսկ Շուշի այցելելու մերժումը այսօրուան դրութեամբ, պարզապէս Շուշիի կարգավիճակի անորոշութեան հետ կապ ունի. այսինքն տակաւին բանակցելի եւ համաձայնելի: Միջազգային ընտանիքի անդամ պետութիւններու դիաւանագիտական ներկայացուցիչները այս ձեւով հակասած կ՛ըլլան նաեւ իրենց լիազօրած խմբակի անդամներուն, որոնք չեն ընդունած տակաւին Շուշիի եւ այլ տարածքներու ռազմական վերահսկողութեան այսօրուան պատկերը:

Մերժումի այս փաստը անպայման կը ներառուի իւրաքանչիւր այցելած դեսպանի ներկայացուցած երկրի արտաքին գործոց նախարարութեան դէմ յղուող բողոքի նամակներուն: Պահն է, լայնածաւալ բողոքի ալիքի բարձրացման, դատապարտանքի, հաշուետուութիւն պահանջելու` Պաքուի ապակառուցողական արշաւին ներգրաւուած ըլլալու դէմ:

Այս երեւոյթը լիարժէք համապատասխան հակազդեցութեան կ՛արժանանայ անպայման: Արցախի եւ Հայաստանի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարարութիւնները եւ Հայ դատի ամբողջ համակարգը այստեղ եղանակով սլաքները կրնան ուղղել եղելոյթը լիարժէք օգտագործելով բանակցային գործընթացը վերսկսելու եւ այդպիսով տապալելու Անգարա-Պաքու «Արցախի հարցը անցեալ է» քաղաքական միացեալ վարքագիծը:

Եռանախագահներու մերժումը պարզապէս համազօր է Շուշին եւ Հատրութը Արցախի անբաժանելի մաս նկատելու դիրքորոշումին:

«Ա.»

aztagdaily.com