Առողջապահական համակարգում սոցիալական փաթեթի շահառուների համար ընդունվեց բարեփոխված մոդել

Կառավարության այսօրվա նիստում առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը ներկայացրեց կառավարության որոշման փոփոխություն, որի ընդունման անհրաժեշտությունը բխում է առողջապահության համակարգում պետական պատվերի տեղաբաշխման գործընթացի թափանցիկության բարձրացման, ՀՀ պետական բյուջեի միջոցների առավել նպատակային և արդյունավետ օգտագործման անհրաժեշտությունից:

Ներկայումս սոցիալական փաթեթի շահառուների համար ՀՀ պետական բյուջեից հատկացվող միջոցները բժշկական հաստատություների միջև բաշխվում են նախապես` մինչև կոնկրետ բժշկական ծառայություն մատուցելը, տարվա ընթացքում առաջանում է բաշխված գումարի և պահանջարկի անհամապատասխանություն, և մեծ պահանջարկ ունեցող բժշկական հաստատություններին տրամադրված գումարները ծախսվում են օրացուցային տարվա ավարտից շատ ավելի շուտ:

Ստացվում է մի իրավիճակ, երբ շահառուն փաստացի չի կարողանում օգտվել բժշկական ծառայություններից և գործող կարգի համաձայն՝ ստիպված է լինում հերթագրվել` սպասելով ծառայությունների մատուցմանը 3-6 ամիս:

Գործող համակարգի պայմաններում շահառուն հնարավորություն չունի նաև անհրաժեշտ հիվանդանոցային բուժօգնությունը ստանալու համար անմիջապես դիմել հիվանդանոցային օղակի բժշկական հաստատությանը, որը փաստացի պետք է մատուցի ծառայությունը, քանի որ պարտադիր նախապայման է հանդիսանում սոցիալական փաթեթի շահառու հանդիսանալու վերաբերյալ առաջնային պահպանման օղակի բուժհաստատության ուղեգիրը, ինչը շատ դեպքերում ֆորմալ բնույթ է կրում և շահառուի կողմից ընկալվում է որպես բյուրոկրատական քաշքշուկ:

Առկա խնդիրների և խոչընդոտների պատճառով ներկայումս շահառուներն իրենց համար անվճար պայմաններով տրամադրման ենթակա բժշկական ծառայություններից շատ դեպքերում ստիպված օգտվում են վճարովի հիմունքներով: Օբյեկտիվ պատճառներից ելնելով՝ բավարար չեն նաև գործող վերահսկողական մեխանիզմները և խնդիրների հարթման մեխանիզմները: Արդյունքում առկա են բազմաթիվ դժգոհություններ ինչպես շահառուների, այնպես էլ բժշկական հաստատությունների շրջանում:

Նախագծով նախատեսվող փոփոխությունների հիմնական նպատակը սոցիալական փաթեթի շահառուների համար իրենց նախընտրած բժշկական հաստատությունում տրամադրվող բժշկական փաթեթի շրջանակներում բժշկական ծառայությունների ամբողղջ ծավալով, անխոչընդոտ` առանց հերթագրումների ստացումն է` միաժամանակ ուժեղացնելով ծախսվող ֆինանսական միջոցների նկատմամբ վերահսկողությունը և բարձրացնելով դրանց արդյունավետությունը:

Ստորև, ըստ հիմնական ուղղությունների, ներկայացված են առաջարկվող մոդելի առնձնահատկությունները: Առաջարկվող մոդելով ՀՀ Կառավարությունը, ի դեմս Առողջապահության նախարարության, ապահովագրում է սոցիալական փաթեթի շահառուներին ՀՀ-ում գործող առողջության ապահովագրության լիցենզիա ունեցող և սոցիալական փաթեթի շահառուների ապահովագրության ծրագրին մասնակցության հայտ ներկայացրած ապահովագրական ընկերություններում՝ ապահովելով բժշկական փաթեթով նախատեսված ծառայությունների տրամադրումը սոցիալական փաթեթի շահառուներին` որպես ապահովագրված անձինք:

Շահառուն հնարավորություն է ունենում առանց որևէ հավաստագրի անհրաժեշտության, միայն անձը հաստատող փաստաթղթի միջոցով դիմել ծրագրում ներառված ցանկացած բժշկական հաստատություն և ստանալ փաթեթով նախատեսված բժշկական ծառայությունները: Ընդ որում, սոցիալական փաթեթի շահառուներին ծառայությունների մատուցումը հստակ կանոնակարգելու և պատշաճ որակով իրականացնելու նպատակով ներկայացվող որոշմամբ սահմանվում են տրամադրվող ապահովագրության փաթեթը, ապահովագրական պայմանագրի ձևը, բժշկական հաստատությունների հետ ապահովագրական ընկերությունների համագործակցության կարգը, ինչպես նաև ապահովագրական ընկերությունների ընտրության և ընտրված ապահովագրական ընկերությունների միջև շահառուների բաշխման (կցագրման) և վերաբախշման բազմագործոն համակարգը, որում ներառված են ինչպես ապահովագրական ընկերությունների ֆինանսական և գործառնական կարողությունների գնահատման ցուցանիշները, այնպես էլ փաստացի մատուցված ծառայությունների որակական ցուցանիշներ:

Որոշմամբ բժշկական հաստատությունների ցանկը, որոնցում շահառուն կարող է ստանալ տրամադրվող բժշկական ծառայությունները, ինչպես նաև բժշկական ծառայությունների գնացուցակը սահմանվում են Առողջապահության նախարարության կողմից, պարտադիր են ծրագրին մասնակից ապահովագրական ընկերությունների համար և հանդիսանում են համապատասխանաբար ապահովագրության պայմանագրի, ապահովագրական ընկերությունների և բժշկական հաստատությունների միջև կնքվող ծառայությունների մատուցման պայմանագրի անբաժանելի մասը:

Նոր մեխանիզմով, բացի Առողջապահության նախարարությունից, բժշկական ծառայությունների մատուցման ընթացքին և հասցեականությանը հետևում է նաև ապահովագրական ընկերությունը` որպես ապահովագրական հատուցումը վճարող և բժշկական ծառայությունների մատուցումը կազմակերպող կողմ:

Վարչապետը հարցրեց, թե որքան է կազմում սոցիալական փաթեթի շահառուների թիվը։ Ալթունյանը պատասխանեց, որ ըստ տարիների թիվը տատանվում է 80-ից 100 հազարի սահմաններում։ 

«Մենք վստահ կարո՞ղ ենք լինել, որ քաղաքացին ինքն է ընտրելու այն բուժհաստատությունը, որտեղ ուզում է բուժվել, և որ առողջապահության նախարարությունը փողերի բաշխմանը չի մասնակցելու»,-հարցրեց Կարեն Կարապետյանը։ «Միանշանակ այո»,- հավաստիացրեց Լևոն Ալթունյանը։

Վարչապետի հարցին, թե ե՞րբ է ներդրվելու ամբողջ համակարգը, առողջապահության նախարարը պատասխանեց, որ 6 ամիս կհետևեն ծրագրի հաջողությանը, որից հետո 612 հազար սոցիալապես անապահով խավի շահառուներ կներգրավվեն ծրագրում։ Եվ ևս 1 տարի մշտադիտարկումից հետո կառաջարկվի ապահովագրություն։