կարևոր
961 դիտում, 3 ժամ առաջ - 2025-03-06 13:59
Քաղաքական

Ռուսաստանի եւ Հայաստանի միջեւ դաշինքը սպառել է իրեն

Ռուսաստանի եւ Հայաստանի միջեւ դաշինքը սպառել է իրեն
Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանը հաճախ չէ, որ հանդես է գալիս հատուկ հայտարարություններով, եւ եթե այն հայտնվում է, ապա այն միշտ ունի մոտիվացված բնույթ: Այդպես էր նաեւ այս անգամ, երբ տեղական 24news պորտալին տված հարցազրույցում նա հայտարարեց. «Հայաստանը չի կարող միաժամանակ լինել Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) եւ Եվրամիության (ԵՄ) անդամ, երկիրը պետք է ընտրություն կատարի»: Ըստ ՌԴ դիվանագիտական առաքելության ղեկավարի՝ «ընտրությունը Հանրապետության ինքնիշխան իրավունքն է, բայց կան իրողություններ՝ Հայաստանի համագործակցությունը ԵԱՏՄ - ի հետ, եւ Ռուսաստանը երկրի տնտեսական զարգացման առանցքային գործոններից մեկն է»: «Թե ինչ կլինի ԵՄ - ում, դա ապագայի հարց է», - ընդգծել է դեսպանը: - Առայժմ Հայաստանի եւ ԵՄ-ի առեւտրաշրջանառության դինամիկան մինուս նշանով է: Հիշեցնենք՝ փետրվարի 12-ին Հայաստանի խորհրդարանն առաջին ընթերցմամբ ընդունել է Եվրամիությանը Հայաստանի անդամակցության գործընթացի մեկնարկի մասին օրինգիծը: Նախօրեին հայտնի դարձավ՝ եվրաինտեգրման խորհրդարանական հանձնաժողովը հետաձգել է մինչեւ մարտի 25-ը երկրորդ ընթերցմամբ քննարկել ԵՄ-ին Հայաստանի անդամակցության գործընթացը սկսելու մասին օրինագիծը: Երեւանցի փորձագետների կարծիքով՝ «ԵՄ-ին Հայաստանի անդամակցության գործընթացի շուրջ քաղաքական խառնաշփոթը Հայաստանի իշխանությւնների կողմից օգտագործվում է որպես «փոխանակման ֆոնդ» Ռուսաստանի հետ քաղաքական առեւտրի համար, թեեւ գործնական սպեկտրում ամեն ինչ պտտվում է միայն այն գաղափարի շուրջ, որի վրա որոշակի իրադարձություններ են լարվում: Բայց թե կոնկրետ ինչ կոնկրետ իրադարձություններ են նախաձեռնել այժմ Ռուսաստանի դեսպանի հայտարարությունը այնքան էլ ակնհայտ չէ: Ուստի կայուն զգացողություն է ստեղծվում, որ ուկրաինական ճգնաժամի պատճառով, այսպես կոչված, «հավաքական Արեւմուտքի» փլուզման պայմաններում Երեւանն ավելի ակտիվ դրեյֆ է սկսում դեպի Բրյուսել՝ կարծելով, Թրամփի ԱՄՆ նոր վարչակազմը նախկին աջակցությունը չի ցուցաբերի Հայաստանին, թեեւ ավելի վաղ Հայաստանի խորհրդարանի խոսնակ ալյոնան վստահեցնում էր. «ԵՄ-ին անդամակցելու նախագծի հետաձգումը կապված չէ Թրամփ-Զելենսկու խնդիրների հետ»:

Հիշեցնենք՝ Հայաստանն աննախադեպ քայլի է դիմել՝ ԱՄՆ քաղաքական բեմից հեռացող Բայդենի վարչակազմի հետ ստորագրելով ռազմավարական գործընկերության մասին համաձայնագիր, որն ընդգրկում է մի շարք առանցքային ոլորտներ՝ տնտեսություն (ներառյալ էներգետիկան եւ նորարարությունը), պաշտպանություն, անվտանգություն, ինչպես նաեւ ժողովրդավարւթյան եւ իրավական համակարգի զարգացում: Համագործակցության ուղղություններից մեկը պետք է լիներ սահմանային անվտանգությունը եւ համապատասխան համատեղ հանձնաժողովի ստեղծումը: Բայց Թրամփը չի շտապում Երեւանի հետ նոր հարաբերություններ կառուցել: Ավելին, նրա առաջին հրամանագրերից մեկը վերացրեց USAID-ը՝ պետական կառույց, որն օգտագործվում էր Վաշինգտոնի կողմից որպես «փափուկ ուժի» գործիք աշխարհի տարբեր տարածաշրջաններում, այդ թվում՝ Անդրկովկասում: Ներկայումս ԱՄՆ պետքարտուղարության եւ ԱՄՆ ՄԶԳ-ի կողմից Հայաստանին հատկացվող ողջ օգնությունը սառեցվել է եւ հետաձգվել ամերիկյան պատվիրակությունների այցերը Հայաստան: Ուստի ՀՀ վարչապետի «եվրոպական խաղերն» ընկալվում են ոչ միայն որպես «հարձակում միայն Ռուսաստանի ուղղությամբ»:

Հիմա խնդրի մյուս կողմի մասին: Բանն այն է, որ Եվրասիկան տնտեսական միության հետ համագործակցությունից Հայաստանի համար օգուտների մասին Ռուսաստանի վերլուծական վիճակագրական հաշվարկները չունեն ակնկալվող աշխարհաքաղաքական եւ քաղաքական էֆեկտիվություն: Մոսկվան եւ Երեւանը դեռեւս գործում են միայն ավելի շատ բառերով, իսկ Երեւանում առկա են հակառուսական քաղաքական տրամադրություններ՝ Հայաստանի սուբյեկտայնության նկատելի կորստի իրավիճակում։ Հանելուկը հենց Նիկոլ Փաշինյանի ինքնասպանական գործողությունների իմաստը հասկանալու փնտրտուքն է, որը կարծես գործիքակազմ լինի ինչ-որ ուժերի ձեռքում: Թերեւս ճիշտ են այն փորձագետները, ովքեր կարծում են, որ «Ռուսաստանի եւ Հայաստանի միջեւ դաշինքն իրեն սպառել է, եւ ժամանակն է այդ մասին խոսել անկեղծ եւ ուղիղ»: Եվ դա ռուսական կողմի դիրքորոշումը չէ: Միեւնույն ժամանակ, օբյեկտիվ գնահատելով իրավիճակը, պետք է խոստովանել, որ անհետանում են նաեւ Անդրկովկասում իրավիճակը ուժային սցենարի ուղղությամբ տեղափոխելու հնարավորությունները, թեեւ Բաքվի կողմից Երեւանի վրա քաղաքական հարձակումը խաղաղության պայմանագրի ստորագրման նպատակով կուժեղանա:

 

Ստանիսլավ Տարասով

Աղբյուրը՝ iarex.ru

Թարգմանությունը՝ Գայանե Մանուկյանի