Ազգային արխիվում 300 հազար փաստաթուղթ է պահվում

Այս 20 տարիների ընթացքում Հայաստանի ձեռքբերումներից մեկը կայացած արխիվային համակարգ ունենալն է. այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց Ազգային արխիվի տնօրեն Ամատունի Վիրաբյանը:

Խորհրդային տարիներից հետո` 1990-ականներին, արխիվ հավաքելու գործում մեծ դժվարություններ առաջացան, սակայն հաջողվեց հավաքել հավերժ պահպանման ենթակա փաստաթղթերի 95 տոկոսը. պատմական եւ գիտական արժեք ունեցող գրեթե բոլոր փաստաթղթերը կան:

Արխիվում  չեն պահպանվել միայն  աշխատավորների արխիվային ցուցակները: Դրանք վերականգնել հնարավոր է միայն դատական համակարգի միջոցով. մարդիկ իրենց աշխատանքային ստաժի վերաբերյալ փաստաթղթերը կարող են վերակազմել` դատարանի համապատասխան որոշումը ստանալուց հետո:

Բացի աշխատանքային ցուցակներից, արխիվը չի կարողացել ձեռք բերել նաեւ մի քանի կարեւորագույն փաստաթղթեր: «2006-ին մենք ձեռնամուխ եղանք անկախ Հայաստանի փաստաթղթերի հավաքմանը, եւ ներկայումս միայն մեկ փաստաթուղթ չունենք` Լեւոն Տեր- Պետրոսյանի ստորագրությամբ անկախության հռչակագիրը: Նշեմ, որ այդ փաստաթղթից եղել է երեք օրինակ, որոնցից մեկը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի մոտ է, մեկը` Արամ Մանուկյանի, իսկ երրորդը` հավանաբար Բաբկեն Արարքցյանի»,- ասաց ազգային արխիվի տնօրենը:

Անդրադառնալով նախագահական ընտրությունների արխիվներին` Ա.Վիրաբյանն ասաց, որ Հայաստանում եղել են միայն երկու ընտրություններ, որոնք չեն կեղծվել` հանրապետության նախագահի առաջին ընտրությունները եւ հանրաքվեն:

Այսօր Հայաստանի ազգային արխիվում 300 հազար արխիվային գործ է հավաքվել, նաեւ 350 միլիոն գրավոր փաստաթուղթ: Ա. Վիրաբյանը նշեց, որ այսօր օրենքով հաստատված գաղտնի փաստաթղթեր չկան, միայն որոշ փաստաթղթերի հրապարակումը սահմանափակվում է` ելնելով  անձի իրավունքների պաշտպանությունից եւ ազգային շահերից:

Ներկայումս ազգային արխիվն ունի բավարար պայմաններ` փաստաթղթերը եւ կարեւոր նշանակության իրերն անվնաս պահպանելու համար. գործում են տաք եւ սառը օդի միջոցով հատուկ ամառային եւ ձմեռային ջերմաստիճաններ ապահովող սարքեր: Վերջերս ձեռք են բերվել 25 հազար եվրո արժողությամբ հատուկ գերժամանակակից սարքեր, որոնք մեկ օրվա ընթացքում 2000 թերթ փաստաթուղթ են թվայնացնում: