Տրակտատ ազգի մասին. ազգը և լեզուն․ Խաչատուր Ստեփանյան

Հայ քաղաքական մտքի դասականներից Հովհաննես Քաջազնունին ազգին բնորոշող ամենակարևոր բաղադիրչը համարում է լեզուն:

Արդեն նշեցինք, որ ազգը մշակույթ է, ազգը կազմավորվում է այնտեղ, ու կան մշակութային հարստության բավարար պայմաններ: Իսկ այդ հարստություններից ամենաարժեքավորը լեզուն է: Լեզվի ձևավորումը ենթադրում է ազգի ձևավորում, լեզվի ինքնահաստատումը՝ ազգի ինքնահաստատում: Պատահական չէ, որ ազգերին տարբերում են լեզուներով: Ազգերը միմյանցիցի տարբերվելու համար ստեղծում են լեզուներ:

ԼԵԶՈՒՆ ՈՉ ՄԻԱՅՆ ԾՆՈՒՄ, ԱՅԼԵՎ ԱՊՐԵՑՆՈՒՄ Է ԱԶԳԸ: ԱԶԳԸ ԿԵՆԴԱՆԻ Է ԻՐ ԼԵԶՎՈՎ: ԼԵԶՎԻ ՄԱՀԸ ԱԶԳԻ ՄԱՀՆ Է, ԻՆՉՊԵՍ ՈՐ ԱԶԳԻ ՄԱՀԸ ԼԵԶՎԻ ՄԱՀՆ Է:

Պատահական չէ, որ ազգերի պայքարը յուրատեսակ լեզվական պայքար է: Ուժեղ ազգը թույլերին իր մեջ ձուլելու համար նախ հարձակվում է նրանց լեզվի վրա: Իսկ վտանգի ենթարկված ազգերը նախ ուզում են իրենց լեզուն պահպանել: Լեզուն և լեզվի հետ կապված դպրոցը, գրականությւոնը, մամուլը, թատրոնը այն միջնաբերդն են, որոնք ապահովում են ազգի գոյությունը:

Խաչատուր Ստեփանյան

ՀՅԴ Հայաստանի ԳՄ անդամ,

Պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր,

Խ. Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ համաշխարհային պատմության և նրա դասավանդման մեթոդիկայի ամբիոնի վարիչ