Այն քվեն, որն անհրաժեշտ է ժողովրդի ակնկալիքները բավարարելու համար, ՀՅԴ-ն դեռ չի ստացել

Yerkir.am-ի զրուցակիցն է ՀՅԴ պատգամավորության թեկնածու Հակոբ Մաթիլյանը: Նա եղել է 2-րդ գումարման Ազգային ժողովի պատգամավոր, 2003-2009 թթ. բնապահպանության նախարարի տեղակալ, 2015-2017թթ. գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահի տեղակալ:

-Ինչո՞ւ եք որոշել առաջադրվել ՀՅԴ ցուցակով:

-Ինձ համարում եմ ակտիվ կուսակցական, կուսակցական միջոցառումներից դուրս մնալու իրավունք ինձ չեմ վերապահում: Երկրում լուրջ խնդիրներ են կուտակված հետհեղափոխական էյֆորիայի պատճառով, որոնց լուծումներն ապահովելու համար էլ մասնակցում եմ: Գտնում եմ, որ կա փորձառու մարդկանց կարիք: Այդ պատճառով էլ համաձայնել եմ առաջադրվել Շիրակի մարզից` որպես պատգամավորության թեկնածու:

-Բացի այն խնդիրներից, որ կան բոլոր մարզերում, Շիրակի մարզը փոքր-ինչ այլ է. այսքան տարի անց դեռ համարվում է աղետի գոտի: ՀՅԴ-ն մարզպետներ է ունեցել Շիրակում, ի՞նչ են նրանք փոխել, ընտրվելու դեպքում Դուք ի՞նչ ճիգ եք գործադրելու, որ մարզը դառնա գրավիչ:

-Որպեսզի աղետի գոտին, որպես այդպիսին, վերանա, երկիրը պետք է դրան գնա: Հնարավոր չէ, առանձին վերցրած, Գյումրիում, Լոռիում, Սյունիքում այդ հաջողությունն ունենալ: Ինչ մնում է նրան, թե ինչ է արվել, ապա եթե ոչ մի բան էլ չասեմ, նայեք Գյումրու` 1990-ական 2000-ական թվականների նկարներն ու այսօրվանը: Կտեսնեք, որ լրիվ տարբեր քաղաքներ են: Այնպես չէ, որ Գյումրին արդեն մեր պատկերացրած վիճակում է, բայց շատ չի տարբերվում հանրապետության մյուս քաղաքներից: Այո, երկրաշարժի հետքերը կան, այդ երեւույթը դանդաղ է վերանում, բայց աշխատանք արվում է, չենք կարող ասել ոչ մի բան չի արվել կամ չի արվում: Ես չեմ ասում` ամեն ինչ իդեալական է, բայց նաև ամեն ինչ սեւ տեսնելը ճիշտ չեմ համարում: Գյումրի մտնելիս արդեն իսկ երևում է, որ քաղաքի տեսքը փոխվել է, հաճելի է  դարձել, մասնավորի կողմից գեղեցիկ շինարարություն է իրականացվում` հայկական ավանդական ճարտարապետական ոճով: Այո, Շիրակի մարզում խնդիրներն ավելի բարդ են, ավելի սրված է արտագաղթը, բայց շատ բաներ փոխվել են և դեռ կարելի է փոխել:

-Ի՞նչ եք առաջարկում շիրակցուն, որ ցանկանա Ձեզ ընտրել:

-Ինձ ճանաչում են, նոր մարդ չեմ, գիտեն իմ հնարավորություններն ու կարողությունները, այդ ամեն ինչը հաշվի առնելով` ընտրություն կկատարեն: Պատգամավորության թեկնածուի կողմից կոնկրետ բան առաջարկելը, կարծում եմ, ավելի շատ պոպուլիզմի նման է: Պատգամավորի թեկնածուն կամ պատգամավորը միայնակ ոչինչ չեն կարող անել: Մեծ խմբակցության ուժերով կարելի է ինչ-որ բաներ անել, փոփոխությունների հասնել օրենսդրական նախաձեռնությունների միջոցով:

- Դուք ակտի՞վ քարոզարշավ եք իրականացնում: 

-Ժամանակի առումով տեղավորվելու խնդիր կա, և հետո` ճիշտը մարդկանց հետ անձնական, անհատական շփումներով քարոզարշավ անելն է, որովհետև էյֆորիան այնքան մեծ է, որ չեմ կարծում, թե խոշոր, մասշտաբային քարոզարշավով բան կփոխվի: Համենայն դեպս, ես մարդկանց մեկ առ մեկ հանդիպելու կողմնակիցն եմ, որքանով կհաջողվի, որքանին կհասցնեմ հանդիպել, այդ մեկը չգիտեմ: Ժամանակն, իրոք, շատ կարճ է: Ընտրությունների համար շատ անհարմար ժամանակ է. 12 օր էլ չի կազմում քարոզարշավի ժամանակը, մութը շուտ է ընկնում: Միտումնավո՞ր է սա արված, թե՞ ոչ, չգիտեմ:

-Սոցիոլոգիական հարցումներով` Ձեր ներկայացրած քաղաքական ուժը` ՀՅԴ-ն, չի անցնի խորհրդարան, ըստ դրանց` կհավաքի ընդամենը 2 տոկոս ձայն, ի՞նչ կասեք սրա վերաբերյալ:

-Այդ հարցումները, սովորաբար, պատվիրված են լինում, միշտ ինչ-որ մեկին շատ են ասում, մյուսին` քիչ: Ինձ չի էլ հետաքրքրում` մենք 2 տոկոս կհավաքենք, 4,5, թե` 15, մենք մեր գործն ենք անում: Իսկ այն, որ մեզնից դժգոհում են, դա նրանից է, որ մեր նկատմամբ պահանջն է շատ: Այս տարիների ընթացքում յուրաքանչյուր ընտրությունից առաջ տեսել եմ, որ մեզնից դժգոհել են, հենց ընտրությունն ավարտվել է  սկսել են բողոքել ու  մեզնից պահանջել: Քվե չտալով` միշտ պահանջում են, դա Դաշնակցության ճակատագիրն է: Ժողովուրդը մինչ օրս ակնկալիք ու սպասելիք ունի մեզնից, կարծում եմ` մենք էլ մեղք ունենք, որ այդ ակնկալիքն ու սպասելիքը չենք բավարարում, բայց, համենայն դեպս, այն քվեն ու մանդատը, որ անհրաժեշտ է ակնկալիքները բավարարելու համար, մենք դեռևս չենք ստացել ժողովրդից:

-Ինչո՞ւ է անհրաժեշտ, որ ՀՅԴ-ն հայտնվի խորհրդարանում:

-Անհամ խորհրդարան չունենալու համար, եթե ուրիշ ոչ մի բան չասեմ, գոնե` անհամ խորհրդարան չունենալու համար: Անկախ այն հանգամանքից` Դաշնակցությունը խորհրդարանում կլինի, թե` ոչ, շատ ասելիք ունի հայ իրականության, հայ պետականության, հայ ժողովրդի համար` արտաքին հարաբերություններում, Արցախի անվտանգության հարցում, ազգային ավանդական արժեքների պահպանման հարցում և այլն:

-Իսկ այդ արժեքները վտանգվա՞ծ են:

-Այո, վտանգված են` չափից դուրս: Անկախ Հայաստանի պատմության մեջ դեռևս այսպես բացահայտ եկեղեցու դեմ ոտնձգություն չի դրսեւորվել` անկախ այն բանից, թե ով է եղել կաթողիկոսը: Եկեղեցին ինստիտուտ է, պետական արժեք ներկայացնող ինստիտուտ, որևէ մեկն իրավունք չունի ոտնձգություն թույլ տալու եկեղեցու դեմ: Ոչ մի անգամ ԼԳԲՏ-ները գլուխ չեն բարձրացրել այսպես: Գիտեինք, որ կան, գոյություն ունեն, բայց մեկուսացված ապրում էին, հասարակության նյարդերի վրա չէին խաղում: Բայց մարդիկ այսօր արդեն հայտարարում են իրենց գոյության մասին, իրավունքների մասին, նույնիսկ պաշտպանություն են ակնկալում, իրենց նկատմամբ ոտնձգությունների մեջ են մեղադրում, միայն այդքանն էլ բավական է:

-Նրանց  դեմ պայքարն ինչպե՞ս  եք տեսնում, վարչապետն ասում է` ի՞նչ անենք, սպանե՞նք այդ մարդկանց, աքսորե՞նք:

-Վարչապետը թող չգովազդի, ուրիշ բան պետք չէ: Ինչպես կար, թող այդպես մնա, թող իրենց անկյուններում մնան, ոչ թե փորձեն օրինականացնել իրենց իրավունքները: Նույնն աղանդներին է  վերաբերում: Նրանք էլ միշտ եղել են, բայց այսպես ակտիվ չեն եղել: Նրանք հասկանում էին, որ իրենց անկյունն ունեն, և որևէ մեկը նրանց ո’չ հալածում էր, ո’չ քարկոծում, բայց այսօր փորձում են իրենց անկյուններից դուրս գալ ու տարածվել, իսկ դա ազգային անվտանգության խնդիր է: Ազգը չպետք է կորցնի դիմագիծը, ընդհանրապես` ազգերը տարբերվում են դիմագծերով ու մշակույթով, բայց մենք սկսում ենք ձուլվել, կորցնել այդ ամենը:

-Ի՞նչ կոչով կդիմեք ընտրողին:

-Ընտրողին կասեմ` թող զգույշ քվեարկի, էյֆորիայով չքվեարկի: Թող քվեարկի հանուն մեր երկրի՝ գիտակցված: Պետք է մտածի` եթե հաջողության ակնկալիք ունես, պետք է ապահովես հավասարակշռությունը: Կոչ եմ անում ժողովրդին` հավասարակշռված, մտածված քվեարկել: Միաբևեռ խորհրդարան կամ միաբևեռ իշխանություն ունենալը լավ բան չէ: Այդպես ամեն ինչը դառնում է մեկի կամքով, եթե չկա հակակշիռ, չկա ընդդիմություն: Եթե այդ կշեռքի նժարները չեն աշխատում, մենք փորձանքի մեջ ենք ընկնում:

-Այսինքն` մտահոգություն ունեք, որ այն, ինչ մինչև այս տարվա մայիսը եղել է, կշարունակվի՞ նույն կերպ` մեկ ուժ կունենա գերակշիռ  մանդատներ Ազգային ժողովում:

-Ոչ, ես վախենում եմ` ավելի վատ լինի: 28 տարվա բոլոր թերություններով` կառավարելու գործընթաց կար: Այսօր չգիտեմ, թե ինչ է սպասվում: Ես կարծում եմ, որ նոր ձևավորվելիք խորհրդարանը զիջելու է մնացածներին իր որակով: Նախ` ես վախենում եմ, որ այս խորհրդարանում մեր հայկական դիմագիծն աստիճանաբար կվերանա, դառնալու ենք ավելի կոսմոպոլիտ, ավելի «գլոբալ» մտածողությամբ պատգամավորներով համալրված խորհրդարան, որը ես նորմալ չեմ համարում, չեմ ընդունում: Ես նման խորհրդարան չեմ ցանկանում, ես կցանկանամ լինի հայկական մտածողությամբ, հայկական միջավայրով խորհրդարան, ինչքան ուզում է ինձ ասեն` ազգայնական, բայց մեզ իսկապես այնպիսի խորհրդարան, որի ընդունած օրենքները կծառայեն հայկական պետությանը, ոչ թե անդեմ մի պետության: Մեզ հայեցի մտածող խորհրդարան է պետք: 

Ա.Ա.