կարևոր
0 դիտում, 6 տարի առաջ - 2018-03-02 10:55
Աշխարհ

Գուցե երկու մլն թուրք հայ տատիկ է ունեցել, բայց նրանք դատապարտված են հավատալու, որ Ցեղասպանություն երբեք չի եղել. The Independent

Գուցե երկու մլն թուրք հայ տատիկ է ունեցել, բայց նրանք դատապարտված են հավատալու, որ Ցեղասպանություն երբեք չի եղել. The Independent

Միայն Թուրքիայում է, որ քաղաքացու ինքնությունն ազգային անվտանգության խնդիր է, այդ պատճառով էլ բնակչության մատենավարությունը գաղտնի էր պահվում մինչ օրս. գրում է բրիտանական հեղինակավոր The Independent պարբերականը՝ անդրադառնալով թուրք քաղաքացիների ծագումնաբանական տվյալների բացահայտմանը, որի համար ստեղծված կայքը մեծ արձագանք էր առաջացրել:

Ռոբերտ Ֆիսկի հոդվածում ուշագրավ անդրադարձ է արվում նաև «Ակօս» թերթի խմբագիր Հրանտ Դինքին, ով դեռևս 2003-ին բարձրացրել էր հարց, թե թուրքական իշխանությունները գաղտնի կոդավորում են փոքրամասնություններին: «Նա սեփական խմբագրության դիմաց սպանվեց 2007 թվականին»,- միջանկյալ հիշեցնում է պարբերականը՝ շարունակելով ուշադրության արժանացել արմատների մասին տեղեկացնող թուրքական կայքէջը:

«Հայկական Սփյուռքը, որը կազմում է 11 միլիոն և ապրում է Թուրքիայից ու հենց Հայաստանից դուրս, և որի ներկայացուցիչների արմատները ձգվում են մինչև 1915 թվականի Ցեղասպանության զոհերը, առաջինն էր, որ հասկացավ դեռևս 1800-ականներից ստեղծված ռեգիստրի նշանակությունը: Մինչև չորս միլիոն թուրք քաղաքացիներ 48 ժամվա ընթացքում հայտնաբերել են իրենց ընտանիքի ծառը, ինչի հետևանքով էլ խափանվել է համակարգը: Ըստ հայ ժողովրդագրագետ Ջորջ Աղջայանի՝ ութ միլիոն թուրք համակարգում իր նախնիներին է որոնել: Դա Թուրքիայի ամբողջ բնակչության 10 տոկոսն է»,- գրում է լրագրողը:

Նրա խոսքով՝ թուրքերի մեծամասնությունը հայի, հույնի կամ հրեայի սերունդ են գոնե ծնողներից մեկի գծով, սակայն փաստն այն է, որ նրանք դեռևս այդ մասին չգիտեն:  

«Մինչև սուլթան Էրդողանի՝ հեղաշրջման փորձից հետո հաստատած ինքնակալությունը, հազարավոր թուրքեր, թեև նեղ շրջանակներում, ազատ խոսում էին իրենց ազգակցական կապերի մասին: Նրանք գիտեին, որ հայերի զանգվածային սպանությունների և բռնաբարությունների ժամանակ քրիստոնյա ընտանիքներից շատերը փրկություն էին գտնում` իսլամ ընդունելով: Տասնյակհազարավոր հայուհիների ամուսնացրել են թուրքերի և քրդերի հետ: Նրանց զավակները մեծացել են որպես մուսուլման և համարել իրենց թուրք՝ երբեմն անգամ իմանալով իրենց կեսհայկական արմատների մասին: Տասնյակհազարավոր հայ որբեր մահմեդական դպրոցներ են ուղարկվել և իրենց թուրք են համարել, ստիպված են եղել խոսել թուրքերեն ու փոխել անունները»,- նշում է հեղինակը՝ ներկայացնելով նմանատիպ օրինակներ:

«Գուցե երկու մլն թուրք հայ տատիկ է ունեցել, սակայն նրանք դատապարտված են հավատալու, որ Ցեղասպանություն երբեք չի եղել»,- եզրափակել է Ֆիսկը:

Հիշեցնենք, որ Թուրքիայի ներքին գործերի նախարարության` բնակչության և քաղաքացիության հարցերի գլխավոր վարչության «էլեկտրոնային պետություն» նախագծի շրջանակներում գործարկված կայքում քաղաքացիներին հնարավորություն է ընձեռվել տեղեկություններ ստանալու նախնիների մասին և կազմելու իրենց տոհմածառերը:

Մանրամասները՝ այստեղ: