Խոշորացված համայնքներում տնտեսական ծրագրերը կհանգեցնեն եկամուտների ավելացման. Դավիթ Լոքյան

Հայաստանի խոշորացվող համայնքներում տարբեր ոլորտներին առնչվող բազմաթիվ ծրագրեր կան, որոնք ﬔծ թափ են հավաքում և առաջիկայում կֆինանսավորվեն ու կունենան իրենց հաջողոււթյունները։ «Արմենպրես»-ի հետ զրոււցում այս մասին ասաց ՀՀ տարածքային կառավարման և զարգացման նախարար Դավիթ Լոքյանը։

«Խոշորացվող համայնքներում մենք ու ունենք երկու խմբի ծրագրեր։ Առաջինը՝ ենթակառւցվածքային ծրագրերն են, որոնք պետք է ապահովեն խոշորացվող համայնքի մեջ մտնող բնակավայրերի ամբողջությունը։ Այսինքն՝ պետք է այնպես արվի, որպեսզի նրանք ունենան կապ համայնքի կենտրոնի հետ, կարողանան հաղորդակցվել առանց դժվարության, վճարումներ անել, օգտվել կապի բոլոր ձևերից։ Հայաստանի թվով 21 համայնքապետարաններում գործում են քաղաքացիների սպասարկման գրասենյակներ (ՔՍԳ), որոնցից 8-ը խոշորացված համայնքների կենտրոններում: Օրինակ` Դիլիջանի համայնքապետարանում գործում է սպասարկման գրասենյակը, աշխատակիցները գյուղական բնակավայրերի հետ էլեկտրոնային մշտական կապի շնորհիվ կարող են տրամադրել անհրաժեշտ ցանկացած տեղեկանք կամ որևէ ֆինանսական գործառٳույթ իրականացնել»,- ասաց Դավիթ Լոքյանը: Այսօր ընթացքի մեջ են խոշորացված ևս 10 համայնքներում (Ամասիա, Արփի, Աշոցք, Սարապատ, Այրում, Նոյեմբերյան, Կողբ, Տեղ, Գորայք) հիմնման աշխատանքները: Ծրագիրն իրականացվում է Գերմանիայի միջազգային համագործակցության ընկերություն (GIZ) հետ համատեղ, որը նաև տեղերում մասնագիտական ուսուցում է կազմակերպում: Դավիթ Լոքյանի տեղեկացմամբ, ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության դրամաշնորհի միջոցով Դիլիջան համայնքը իր շրջակա գյուղական բնակավայրերով՝ Գոշ, Հաղարծին, Թեղուտ և այլն, արդեն ստացել է էքսկավատորներ, բեռնատար, աղբահավաք, ձյուն մաքրող, փողոցները լվացող մեքենաներ։ Ուշադրության կենտրոնում են տրանսպորտային հարցերը, Եվրամիության աջակցությամբ մարտին արդեն համայնքը կունենա 6 ավտոբուս, որոնք ամենօրյա շրջայցեր են կատարելու գյուղական բնակավայրերում` ապահովելով կայուն կապ համայնքի կենտրոնի՝ Դիլիջանի հետ։

Դավիթ Լոքյանը առանձնացրեց նաև Դիլիջանի լուսավորության ծրագիրը։ «Շուրջ 380 մլն դրամի ծրագիր է, որն ամբողջապես գյուղական համայնքներում և Դիլիջանում պետք է ժամանակակից լուսավորման համակարգ ապահովի: Ծրագրի շրջանակներում 2000-ից ավելի լամպերի, սյուների, լանդշաֆտների լուսավորման շնորհիվ քաղաքը զբոսաշրջٳության զարգացման համար կդառնա ավելի գրավիչ ու հետաքրքիր»,- ասաց նախարարը։

Մեկ այլ ծրագրով Դիլիջան և Հաղարծին մայրուղու վրա շուկաներ կկառուցվեն` քաղաքակիրթ առևտուր կազմակերպելու համար, իսկ սառնարանային փոքր տնտեսուٳթյٳունների հիմնումն էլ կապահովագրի մթերքը փչացումից։ Այս համայնքում նաև նոր տեխնոլոգիաներով աղբահանության ծրագիր կա: Բեռնափոխադրման նոր կայանի ստեղծմամբ աղբահանության խնդիրը Դիլիջանի համար կվերանա։ Սեղմված աղբը փոխադրվելու է Դիլիջանից որոշակի հեռավորٳթյան վրա` Վանաձորում կամ Կոտայքում կառուցվող, կամ մեկ այլ աղբավայր։ Համայնքի զարգացման ծրագրերը կապված չեն միայն տրանսպորտի, լուսավորության, աղբահանության հետ, ուշադրության կենտրոնում են նաեւ կրթական ծրագրերը: Լոքյանի տեղեկացմամբ, Դիլիջանի դպրոցները հագեցվել են տեխնոլոգիական լաբորատորիաներով. աշակերտների համար սա հիանալի հնարավորություն է ծանոթանալ ռոբոտաշինությանը, գործիքաշինությանը:

Ինչ վերաբերում է խոշորացվող համայնքներում տնտեսական ծրագրերին, նախարարի խոսքով, պետք է հանգեցնեն տվյալ համայնքում ավելացված արժեքի, համայնքային եկամուտների ավելացման, որն էլ իր հերթին պիտի ապահովի ծառայությունների ավելացում։

«Այս ուղղությամբ սկսված են արդեն առաջին քայլերը և ինչպես մնացած համայնքներից, այնպես էլ խոշորացվող համայնքներից կառավարությունը ստացել է բազմաթիվ ծրագրեր։ Ամասիայի տարածաշրջանի Բերդաշեն խոշորացվող համայնքից ներկայացվել է կաթի գործարանի և սպանդանոցի կառուցման ծրագրեր և այս ոլորտը զարգանալու լուրջ ռեսուրս ունի: Կառավարությունում՝ վարչապետի գլխավորٳթյամբ, երբ դիտարկվում էին Շիրակի մարզի ծրագրերը, սա հավանության է արժանացել, և այսօր տնտեսական զարգացման և ներդրումների, գյուղատնտեսության նախարարությունները առաջիկայում պետք է գտնեն օժանդակության ձևերը»,- ասաց նախարար Լոքյանը։

Նմանատիպ առաջարկ կա նաև Արարատի մարզի Ուրցաձոր խոշորացվող համայնքում` Խոսրովի արգելավայրի տարածքում առաջարկում են խոտաբույսերի, թեյերի արտադրության, իսկ Վայոց ձորի խոշորացված համայնքներից՝ Զառիթափից և Վայքից, ստացվել են այծաբուծության զարգացման ծրագրեր: Գործադիրում քննարկվٳում են նաև այն առաջարկները, որոնք բիզնես տեսանկյուունից թույլ են. այս դեպքում խորհրդատվություն է տրամադրվում: Կառավարության և ՀՀ Կենտրոնական բանկի կազﬕց ձևավորված թիմը այցելելու է մարզեր` գործարարների համար դասընթացներ անցկացնելու նպատակով:

«Իհարկե, դեռևս շատ գործարարներ, ովքեր հեռավոր բնակավայրերում ուզում են սկսել իրենց բիզնեսը, փոքր-ինչ թերահավատ են պետություն-համայնք- մասնավոր համագործակցությանը: Բայց սա մի գործընթաց է, որն իր ընթացքի մեջ կհաստատվի և ավելի ﬔծ վստահություն կստեղծի հանրուٳթյան մոտ»,- եզրափակեց ՀՀ տարածքային կառավարման և զարգացման նախարար Դավիթ Լոքյանը։ Հայաստանուٳմ տարածքների մրցունակության բարձրացման և մարզերի միջև առկա անհամաչափությունների մեղմման ուղղությամբ ստեղծվել ու են մինչև 50.000 ոչ ֆորմալ գյուղատնտեսական աշխատատեղ։ Սա ամրագրված է Հայաստանի` 2016-2025 թթ. տարածքային զարգացման ռազմավարությամբ: