Ռուսական շովինիզմի և ցինիզմի արանքում

Ռուսական իշխանությունների կողմից Օզնոբիշինո բնակավայրի մոտ տեղի ունեցած խոշոր վթարի մասնակից  Հայաստանի քաղաքացի Հրաչյա Հարությունյանի նկատմամբ ցուցաբերված վերաբերմունքը ռուսական ցինիզմի գագաթնակետն էր:

Վթարը տեղի է ունեցել հուլիսի 13-ին: Մանրաքար տեղափոխող բեռնատարը բախվել է ավտոբուսին, որը բաժանվել էր մասերի: Վթարի հետևանքով 18 մարդ է զոհվել, ավելի քանը 47-ը ստացել են տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ, նրանցից 37-ը դեռ հիվանդանցում են: 

Երբ դժբախտ պատահարի լուրը  հասավ Հայաստան, իրենց փափուկ աթոռներին գամված, արտագաղթի համը դեռևս չճաշակած մեր ռուսամոլ հանրությունը շտապեց դատողություններ անել: Սկսվեց էժանագին մեկնաբանությունների տարափը` «ամաչում եմ, որ հայ եմ», «պետք ա պարտադիր իրանց ամեն տեղ խայտառակեն»  և այլ` նմանօրինակ նվնվոցներ:

Սակայն այս մեկնաբանություններին չէ, որ ցանկանում եմ անդրադառնալ: Այդ մարդկանց ուղեղներին դժվար թե հասու լինեն Արցախյան պատերազմում  կռված ազատամարտիկի հոգեկան ապրումները, ով մեկ տարի առաջ բանակում  կորցրել է 21-ամյա  որդուն և նրա գերեզմանաքարը սարքելու համար է ստիպված մեկնել արտագնա աշխատանքի:

Վթարի տեսանյութից պարզ երևում է,  որ մինչ ավտոբուսին բախվելը «ԿամԱԶ»-ն արդեն իսկ մի կողմի վրա թեքված է եղել, սակայն այդ կադրերը ռուսական որոշ լրատվամիջոցներ  «փնթիորեն» թաքցրել են` ցույց տալով միայն այն պահը, երբ բեռնատարը բախվում է ավտոբուսին:

Վթարից հետո  միայն Ռուսաստանի պետական չինովնիկներն արթնացան  քնից ու որոշեցին ճանապարհի այդ հատվածում լուսացույց տեղադրել, ավելին` հենց իրենք  խոստովանեցին, որ  այդ հատվածը երթևեկության համար վտանգավոր է և համարյա ամեն օր մահվան ելքով պատահարների պատճառ  է դառնում: Տեղացիների խոսքով`  գործարանից մանրաքար  տեղափոխելիս խցանման մեջ չհայտնվելու համար  բոլոր վարորդներն էլ նախ ընտրում են համընթաց ուղին. այդպես արագ է ստացվում:     

Դեպքից հետո Ռուսաստանի Դաշնության Պետդուման որոշել է  օրինագիծ  մշակել, համաձայն որի՝ այդ երկրի տարածքում աշխատող օտարերկրացի վարորդներին պարտադրվելու է ռուսական վարորդական իրավունքի վկայական ստանալ: Սա նշանակում է, որ օր օրի Ռուսաստանը համալրող հայ քաղաքացիների ժամանակավոր գրանցման կամ բազմապիսի այլ վճարումներին ավելացավ ևս մեկը: Բնականաբար, մեր դաշնակիցները քաջ գիտակցում են, որ  Հայաստանի քաղաքացիներից  քչերին է  ձեռնտու  կես տարվա ընթացքում անցնել անհրաժեշտ դասընթացներ, քննություն հանձնել և ստանալ ռուսական վարորդական վկայական, ուստի նրանք հոժարակամ կընդունեն այն կլորիկ գումարները, որի դիմաց մերոնք կփորձեն սահմանված ժամկետից շուտ վկայական ստանալ:  Ռուսներին հարստացնելու հերթական հաջողված օրինագիծը պատրաստ կլինի աշնանը:

Ռուսական հեղինակավոր  լրատվամիջոցները, որոնց փորձը տարիներ շարունակ մեր լրատվամիջոցների համար ուղեցույց է եղել, դեպքից հետո դադարեցրեցին լրատվություն մատուցել:  Որոշ հեռուստաալիքներ վթարի վերաբերյալ իրենց ռեպորտաժներում, անդրադառնալով հայ վարորդի «հարցաքննությանը»  հայտարարեցին, թե Հայաստանի քաղաքացին  դատարանում չէր խոսում, այլ «բառաչում էր»: Ի դեպ, 46-ամյա հայ վարորդը դատարանի առջեւ էր կանգնել ստորացուցիչ տեսքով` կանացի ծաղկավոր  խալաթով: Նշենք, որ մինչև հիվանդանոց տեղափոխվելը Հրաչյան  այլ հագուստով է եղել, և ակնհայտ է, որ դատարան բերելիս նրան այդ տեսքով են  «մատուցել»  մեր ռազմավարական դաշնակիցները:

ՌԴ Սահմանադրությունը սահմանում է, որ անձի արժանապատվությունը պաշտպանվում է պետության կողմից և ոչինչ չի կարող հիմք հանդիսանալ այն նսեմացնելու համար: Սակայն, եթե Ռուսաստանը հոգեկան ապրումների մեջ հազիվ գլուխը տարուբերող մարդու կմկմոցը  համեմատում է կենդանական բառաչի հետ, բնականաբար, թքած կունենա իր կողմից հռչակված օրենքների վրա:

Ռուսական ԶԼՄ-ները գրում են, որ Հարությունյանին սպառնում է մինչև 7 տարի ազատազրկում: Նա այժմ գտնվում է մեկուսարանի ռեժիմով աշխատող հիվանդանոցում: Նրա առողջական վիճակի մասին տեղեկություններն իրարամերժ  են:

Ի դեպ, Հարությունյանի վարած բեռնատարը, որը սարքին վիճակում չի եղել,  նրան չի պատկանել, իսկ բեռնատարի սեփականատիրոջ մասին դեռևս  որևէ  տեղեկություն չկա:

Որքան  էլ ցավալի է, մինչ այժմ կատարվածի վերաբերյալ գնահատական է տվել միայն  ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանը: Նա  նամակ է հղել ռուսաստանցի իր գործընկերոջը և խնդրել ուսումնասիրել  Հարությունյանի նկատմամբ ստորացուցիչ վերաբերմունքի ու նման տեսքով դատարանում ներկայացնելու պատճառները և իր լիազորությունների սահմանում անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկել Հարությունյանին օգնելու համար:

Թեև այս հարցի վերաբերյալ Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպանատանն այսօր  խորհրդակցություն էր հրավիրվել, սակայն  դեսպանը հրաժարվել է որևէ հարցի պատասխանել: Իսկ մեր երկրի արտաքին գործերի նախարարությունն էլ  կցկտուր հաղորդագրություն էր տարածել, որում հայտնել էր, թե Մոսկվայում ՀՀ դեսպանատունը մշտական կապի մեջ է Հրաչյա Հարությունյանի դատապաշտպանների հետ՝  նրան հնարավոր օժանդակություն ցուցաբերելու համար: Ըստ ԱԳՆ-ի` Հ. Հարությունյանը այժմ գտնվում է հիվանդանոցում, որտեղ, ըստ քննիչների, հագուստի կարիք չկա։ Այո',  իսկապես հագուստի կարիք չկա, քանի որ մինչ դուք քնած էիք` հարգելի' ԱԳՆ,  Ռուսաստանն արդեն հասցրել էր «հագցնել»  մեր քաղաքացուն` ձեզ և  մեզ ծիծաղի առարկա դարձնելով:

Իսկ ուր մնացին աշխարհի խոշոր հայկական համայնքներից մեկը համարվող` Ռուսաստանի հայկական համայնքը, Ռուսաստանի հայերի միությունը և Ռուսաստանում գործող հազար ու մի  հայկական կառույցներ:  Ռուսական արևի տակ ջերմացող մեր մեծամեծերը, բնականաբար, ծպտուն չեն հանի, քանի որ Պուտինն իրենց կարժանացնի նույն բախտին` խալաթ կհագցնի և ինքնաթիռով կուղարկի` հայդա Հայաստան:

Ռուսական իշխանությունները  դիպուկ և մտածված քայլով մի ակնթարթում մեզ ներկայացրեցին իրենց վերաբերմունքը, այն է.` դուք երկրորդ կարգի մարդ եք: Այսպես էր  նրանց պետք և արեցին: Մնում է մենք հասկանանք, թե ով ենք մենք նախ մեր երկրում, հետո` մեր երկրից դուրս: Հակառակ դեպքում` կմնանք ռուսական շովինիզմի և ցինիզմի արանքում, իսկ առայժմ...

Գունատ, վախեցած, ծաղկավոր խալաթի մեջ կծկված  հայ վարորդի կերպարը օրինակն է խեղճացած ու լքված մեր երկրի,  ապագան` մեր որբացած հայրենիքի...  

Թագուհի ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ

«Թեժ» լուսանկարը` Ռուսական սոցիալիստական շարժման կայքից (http://rus-soc.blogspot.com/2011/10/blog-post.html)