Նրա պաշտոնավարման սկզբում թեմում կար ընդամենը 8 եկեղեցի, այժմ՝ 80․ փաստեր Եզրաս Սրբազանի մասին

Տնտեսական մշակութաբան Խաչատուր Դադայանն անդրադարձել է Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի թեմի առաջնորդ Եզրաս Սրբազանի գործունեությանը նշելով՝ 

«ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ՆՈՐ ՆԱԽԻՋԵՎԱՆԻ ԹԵՄԻ ՄԱՍԻՆ՝ ԽԻՍՏ ՀԱՄԱՌՈՏ

XI դ․ թուրք-սելջուկների ավերիչ ասպատակություններից փրկվելու համար Ամենայն Հայոց կաթողիկոսությունը փոխադրվում է Կիլիկյան Հայաստանի մայրաքաղաք Սիս, ուր գտնվում է 1058-1441 թթ․։

1364 թ․ Լվովից Սիս է ժամանում ոմն հոգևորական Գրիգոր և Մեսրոպ Ա Արտազեցի կաթողիկոսին հայտնում, որ քաղաքի երևելիներից հավանություն է ստացել ստանձնելու Լվովի, Վլադիմիր-Վոլինսկու, Լուցկի և շրջակա բնակավայրերի հայոց թեմի առաջնորդի պաշտոնը։ Կաթողիկոսն, իր հերթին, համաձայնում է, Գրիգորին տալիս կոնդակ, ինչով, փաստորեն, ստեղծվում է Ռուսիայի ու Վալախիայի հոյց թեմը՝ Լվով առաջնորդանիստով։

Մի կողմ թողնելով պատմական ահռելի շերտ, ասեմ, որ 1717 թ․ կաթողիկոս Աստվածատուր Ա կոնդակով թեմը վերանվանվում է Աստրախանի՝ առաջնորդանիստ այդ քաղաքում։

1830 թ․ Նիկոլայ I ցարի հրամանագրով հիմնվում է Նոր Նախիջևանի և Բեսարաբիայի թեմը, կենտրոնը՝ Քիշնև։

1966 թվականից մինչ օրս թեմը կոչվում է Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի, կենտրոնը՝ Մոսկվայում։

2000 թվականից թեմն առաջնորդում է Գևորգյան ճեմարանի և Սանկտ-Պետերբուրգի հոգևոր ակադեմիայի ասպիրանտուրայի շրջանավարտ Եզրաս արքեպիսկոպոս Ներսիսյանը։

Նրա պաշտոնավարման սկզբում թեմում կար ընդամենը 8 եկեղեցի, իսկ 2023 թ․ տվյալներով դրանց թիվը արդեն 80 էր, որոնք գտնվում են Ռուսաստանում, Բելառուսում, Ղազախստանում, Մոլդովայում և Ուզբեկստանում։

2013 թ․ Եզրաս սրբազանի կազմակերպական անուրանալի ջանքերի շնորհիվ Մոսկվայում կառուցվեց Սբ Պայծառակերպության եկեղեցին՝ հարակից շինություններով։ Այդ վիթխարի համալիրին իրենց ավանդը ներդրած 36 բարերար Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գարեգին Բ ձեռամբ պարգևատրվեց «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» շքանշանով․ նրանց թվում էր և ազգային բարերար Սամվել Կարապետյանը։ Եվս 37 հոգի արժանացավ «Սուրբ Ներսես Շնորհալի» շքանշանի, մի խումբ մարդկանց շնորհվեցին օրհնության գրեր։

Ես չեմ թվարկի Եզրաս սրբազանի բոլոր պարգևները։ Չեմ անդրադառնա նաև շնաբերանների աղտեղություններին։ Ես շարադրել եմ զուտ փաստեր»։