Միջպետականից միջսփյուռքյան համագործակցության ուղենիշներ

Աղբյուրը՝ arfd.am

Կիպրոսի մէջ կայացած Հայաստանի Հանրապետութիւն-Յունաստան-Կիպրոս` երեք երկիրներու սփիւռքի հարցերով զբաղող պետական պատասխանատուներու հանդիպումը ունի կարեւոր ենթահող, անցած որոշակի ուղի եւ մանաւանդ ռազմավարական հեռանկարայնութիւն:

Հանդիպումը հաստատեց պաշտօնական երկխօսութիւն եւ յատկանշուեցաւ հայ, կիպրացի եւ յոյն ժողովուրդներուն միջեւ պատմական բարեկամական յարաբերութիւններուն ամրապնդումով եւ, միացեալ ծրագիրներու միջոցով, միջկառավարական երկխօսութեան զուգահեռ, անոնց միջեւ մշակութային, կրօնական եւ տնտեսական ամուր կապերը իբրեւ երեք երկիրներ` իրենց սփիւռքեան համայնքներուն սատարելու պատրաստակամութեան եւ անոնց միջեւ փոխըմբռնման ու սերտ համագործակցութեան արտայայտութեամբ:

Առաջադրուած համաձայնագիրով երեք երկիրները պիտի նպաստեն ակադեմական հիմնարկներու, մշակութային կեդրոններու, լրատուական խումբերու եւ գիտական կեդրոններու միջեւ միացեալ տեղեկատուական փոխանակման նախաձեռնութիւններու եւ նախագիծերու խթանման:

Անպայման պէտք է յիշել, որ երեք երկիրներու յատկապէս քաղաքական գործօնները նկատի ունենալով լոպիիստական սլաքները համակարգելու առաջադրանք յայտարարուած էր Հայ դատի գրասենեակին կողմէ եւ որուն ուղղութեամբ նաեւ քննարկումներէն անդին առնուած էին գործնական քայլեր:

Իբրեւ այս առաջադրանքի հետեւողութիւն, Երեւանն ու Նիկոսիան իրենց սփիւռքներու համագործակցութեան համապատասխան համաձայնագիր կը ստորագրէին: Այժմ կը սկսին նաեւ քննարկումները պետական մակարդակի վրայ համաձայնութիւնը եռակողմանի դարձնելու` ներառելով նաեւ Յունաստանը:

Յատկապէս Միացեալ Նահանգներու մէջ հայ-յոյն լոպիիստական խմբաւորումներու առաջադրանքներու համատեղելիութիւնը տարբեր առիթներու ինքզինք զգալի կը դարձնէր: Այժմ հասարակական հարթութենէն անցում կը կատարուի պետականի, ինչ որ հիմնովին ռազմավարական նշանակութիւն ունի:

Թէեւ հասկնալիօրէն պաշտօնական լրատուութիւններուն մէջ առաւելաբար կ՛ընդգծուին համագործակցութեան կրօնական, ակադեմական, մշակութային, երիտասարդական ոլորտները, այսուհանդերձ առանցքային շարժառիթը հիմնովին քաղաքական է:

Երեք պարագաներուն ալ սփիւռքներու գոյառման պատճառականութեան ընդհանրութիւններ գոյութիւն ունին: Եթէ հայկական սփիւռքը դասական իմաստով Ցեղասպանութեան հետեւանք է, ապա կիպրականը հիմնականին մէջ թրքական ներխուժման եւ տեղահանման արդիւնք է, մինչ յունականը կարեւոր չափերով Օսմանեան կայսրութեան կիրարկած հալածական քաղաքականութեան բերումով գոյացած է:

Երկու պետութիւններն ալ Ցեղասպանութեան ճանաչման եւ ժխտումի քրէականացման առումներով ամէնէն իրաւակարգային եւ քաղաքական բանաձեւերը ամրագրած են:

Երեւանի կողմէ առնուած ռազմավարական մօտեցումները աւելի քան արդարացուած են այս պարագային եռակողմանի շրջանակը գծելու եւ այդ պարունակին մէջ համագործակցութեան բնագաւառները ճշդելու ուղղութիւններով:

Հայաստանի Հանրապետութիւն-Յունաստան-Կիպրոս միջպետական յարաբերութիւնները միջսփիւռքեան համագործակցութեան վերածելու այս գերակայ ուղղութիւնը հեռանկարային է:

«Ա.»

aztagdaily.com